Elżbieta Sieniawska Królowa bez korony

Redakcja: Konrad Morawski, Konrad Pyzel

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 352

Okładka: twarda

Format: 25,0 cm x 31,5 cm

Katalog powstał jako zapowiedź wystawy upamiętniającej 300. rocznicę zakupu dóbr wilanowskich przez Elżbietę Sieniawską.

Elżbieta Sieniawska (ok. 1669–1729) wiodła niesłychanie aktywne życie – wiele podróżowała, pisała tysiące listów, analizowała otrzymywane informacje (korespondencję, raporty, gazety), osobiście prowadziła swoje sprawy sądowe. Odgrywała ważną rolę w rozgrywkach politycznych, a przy tym zarządzała rozległymi majątkami ziemskimi, w których produkowano towary, hodowano zwierzęta, uprawiano rośliny, wydobywano cenne rudy, rozwijano rzemiosła. Dbała o swoje liczne rezydencje, piękne pałace otoczone ogrodami, ale poczyniła też wiele fundacji na rzecz różnych zakonów w Rzeczypospolitej.

Do sukcesu Elżbiety Sieniawskiej na pewno przyczyniły się znakomite urodzenie, ogromna fortuna odziedziczona po przodkach, urzędy sprawowane przez męża. Jednak to jej bystry umysł, niezwykły hart ducha, znakomite zdolności zarządcze, umiejętność prowadzenia wielu spraw jednocześnie i pragmatyczne podejście do rzeczywistości były najważniejsze i sprzyjały osiąganiu sukcesów w tak wielu dziedzinach.

Na publikację składa się 14 esejów, opracowania dotyczące architektury, wystroju i wyposażenia rezydencji wilanowskiej w czasach Elżbiety Sieniawskiej, a także katalog wybranych obiektów związanych z tą niezwykłą postacią. Prezentują one główną bohaterkę i jej dokonania w szerokim kontekście politycznym, gospodarczym i kulturowym Rzeczypospolitej Obojga Narodów przełomu XVII i XVIII wieku.

Spis treści:

P. Jaskanin - Wprowadzenie  /7

K. Pyzel - Znikanie  /9

B. Popiołek - Elżbieta z Lubomirskich Sieniawska (ok. 1669-1729). Polityk - fundator - patron /12

B. Manyś - Pośród pracowitych mieszczanek i zaradnych szlachcianek. Żony, matki i ...? Kobiety i ich sytuacja w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w drugiej połowie XVII i pierwszej połowie XVIII wieku  /35

W. Morawski - Gospodarka Rzeczypospolitej na przełomie XVII i XVIII wieku  /46

M. Kurzej - Sztuka w Rzeczypospolitej pod koniec XVII i na początku XVIII wieku  /60

R. Krzywy - Nad listami Elżbiety Sieniawskiej  /89

K. Kossarzecki - Supliki staropolskie  /93

A. Słaby - Rozrywki dworskie w Rzeczypospolitej czasów Elżbiety Sieniawskiej  /98

J. Pietrzak - Aranżowanie małżeństw w kręgach szlacheckich w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku  /102

K. Pękacka-Fałkowska - Medycyna w Rzeczypospolitej polsko-litewskiej za czasów Elżbiety Sieniawskiej  /108

A. Straszewska - Elżbieta Sieniawska i moda kobieca jej epoki  /112

A. Kleśta-Nawrocka - Rozpieszczając zmysły. Smak luksusu w XVII wieku  /118

M. Baran - Giuseppe Rossi i technika fresku w malarstwie ściennym początku XVIII wieku  /121

M. Salwa - Magnackie krajobrazy  /128

KATALOG

część I - Pałac w Wilanowie w czasach Elżbiety Sieniawskiej - architektura, wystrój, wyposażenie  /134

część II - Wybrane obiekty związane z Elżbietą Sieniawską - dzieła sztuki, archiwalia, starodruki i inne  /180

Bibliografia  /314

Spis ilustracji  /335

Indeksosobowy  /340