Dziesięcina. Prawdziwa historia kleru w dawnej Polsce

Autor: Kamil Janicki

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 445

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Czy Kościół rządził Rzeczpospolitą? Komu naprawdę służyli księża? I czy wiara naszych przodków była tym samym chrześcijaństwem, które znamy dzisiaj? Na kazaniach w przedrozbiorowej Polsce księża opowiadali wiernym o niebie jak o rajskiej wersji Rzeczpospolitej – aniołowie i święci stawali się dworzanami ubranymi w kontusze, sąd boski przedstawiano na wzór sądów szlacheckich, Mojżesz był „hetmanem pospolitego ruszenia”, a Jezusa wybrano królem „na polu elekcyjnym”. Trudno o lepszy symbol wielowiekowego sojuszu tronu i ołtarza. Jak bogaty był Kościół w dawnej Polsce? Na tyle, że przyćmiewał majątek króla, a poniekąd i szlachty. Co łączyło biskupów i świeckich magnatów? Bogactwo, przepych i niedostępna dla innych władza. Czym zatem był ówczesny Kościół – instytucją wiary czy gigantycznym folwarkiem? Co groziło za nieobecność na mszy świętej i dlaczego chrzcielnice zawsze zamykano na kłódkę? Dlaczego wprowadzono celibat i czy kiedykolwiek był on przestrzegany? Odpowiedzi, jakie daje na te pytania Kamil Janicki, mogą szokować.

Dziesięcina, ostatnia część trylogii bestsellerowych książek o historii pierwszej Rzeczpospolitej i zwieńczenie opowieści zaczętej w Pańszczyźnie i Warcholstwie, to wolny od tabu obraz duchowieństwa uwikłanego we władzę, zbytek i inne pokusy świata doczesnego. Historia rozpasania, wyzysku i niemalże boskiej pychy, ale też bogaty opis życia w sutannie, które rządziło się swoimi prawami – i którego nie można oceniać według współczesnych norm i oczekiwań. Jednak Kamil Janicki nie każe brać niczego na wiarę, jego książka oparta jest na solidnych źródłach, które czynią z niej lekturę nie tylko pasjonującą, ale i konieczną dla każdego, kto chce poznać prawdziwe oblicze przedrozbiorowego Kościoła.

(opis wydawcy)

Spis treści:

I. O tym lepiej nie mówić. Jak bogaty był Kościół w dawnej Polsce /9

II. Pierwsza władza. Czy Kościół rządził Rzeczpospolitą? /49

III. Pasterze bez owiec. Kler w liczbach i nie tylko /83

IV. W służbie bożych sług. Prawda o życiu kościelnych poddanych /127

V. Przemilczany fundament. Do kogo należał polski Kościół? /166

VI. Epoka rozliczeń. Skąd znamy prywatne sprawy dawnych księży? /109

VII. Powołanie. Jak kiedyś zostawało się księdzem?  /238

VIII. Plebania. Boży Dwór i jego gospodarz /260

IX. Teologia strachu. Prawdziwa religia naszych przodków /287

X. Wzór cnót. Życie i moralność dawnych księży /317

XI. Celibat. Konkubiny, gosposie i dzieci /337

XII. Co łaska. Sakramenty i ich cena /359

Uwaga o nowożytnych pieniądzach /375

Podziękowania /377

Przypisy /378

Wybrana bibliografia /427