Dzieje województwa podlaskiego do1795 roku

Autor: Józef Maroszek

Rok wydania: 2013, dodruk 2022

Liczba stron: 758

Okładka: twarda

Format: 16,5 x 23,5

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka

Praca jest z całą pewnością dziełem historyka profesjonalisty, autora wielu rozpraw o dziejach Podlasia. O jej wartości merytorycznej decyduje wykorzystanie, zwłaszcza w odniesieniu do okresu XVI-XVIII w., stosunkowo bogatej i różnorodnej podstawy źródłowej, w tym, co jest szczególnie ważne, archiwalnej. Autor wykorzystał też wcześniejszą literaturę przedmiotu. Zatem jego opracowanie niewątpliwie wypełni dotkliwą lukę w zakresie historii województwa podlaskiego do 1795 roku.

Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Śliwińskiego

Spis treści:

Przedmowa  /9

Część I. Z dziejów polityczno-społecznych regionu od 1569 roku  /13

Pod władzą Rusinów  /15

Ziemia drohicka pod władzą Rusinów od X wieku do 1340 roku /15

Romanowicze - książęta ruscy z dynastii Rurykowiczów  /21

W Wielkim Księstwie Litewskim (1340-1569)   /23

Pod władzą Litwinów  /23

Pod rządami księcia mazowieckiego Janusza I (1382-1383; 1390-1401). Panowanie Witolda (do 1430 roku)  /28

Za książąt Zygmunta Kiejstutowicza (1432-1440) i Bolesława Mazowieckiego (1440-1444 roku)   /41

Zjazd mielnicki w 1501 roku  /45

Uposażenie królowej i wielkiej księżnej litewskiej Heleny Iwanówny (1507-1523)  /49

Powstawanie województwa podlaskiego i jego przemiany w latach 1513-1520  /51

Królowa i wielka księżna litewska Bona a Litwa w latach 1524-1556  /61

Zygmunt August, "najznakomitszy Podlasianin" i jego rezydencja knyszyńsko-tykocińska w latach 1529-1572  /69

Pomiara włóczna  /80

Zamki podlaskie  /89

Nadania ziemskie  /105

Dworzanie, jurgieltnicy  /124

Inkorporacja Podlasia do Korony Polskiej w 1569 roku  /126

Część II. Z dziejów społeczno-politycznych i gospodarczych w Królestwie Polskim (1569-1795)   /141

Majątki i wójtostwa na Podlasiu  /143

Domena monarsza (królewszczyzny)  /143

Zastawy  /144

Dobra własne Zygmunta Augusta   /148

Puszcze (strzelcy, osocznicy, gajewnicy)  /158

Wielka własność magnacka  /168

Dobra tykocińskie  /168

Dobra białostockie  /175

Dobra międzyrzeckie  /175

Dobra ciechanowieckie  /177

Dobra sterdyńskie  /179

Dobra mokobodzkie  /179

Dobra siemiatyckie  /180

Dobra węgrowskie  /182

Dobra sokołowskie  /185

Dobra goniądzko-ragrodzkie  /185

Dobra boćkowskie   /186

Dobra waniewskie  /186

Dobra orleńskie  /189

Dobra zabłudowskie  /190

Dobra kozieradzko-ostromęckie /191

Fortalicje /195

Wójtostwa  /196

Wójtostwa miejskie /196

Wójtostwa  wiejskie  /204

Miasta w XV-XVIII wieku   /208

Lokacje miejskie  /208

Jarmarki i targi miejskie  /226

Patrycjat  /260

Targowiska wiejskie  /267

Cechy rzemieślnicze   /277

Jurydyki miejskie  /289

Walka miast monarszych ze starostami  /290

Miasta prywatne  /294

Dobroczynność  /296

Szpitale-przytułki  /296

Alumnat wojskowy w Tykocinie  /310

Szkolnictwo  /324

Najstarsze szkoły podlaskie  /324

Kolegium jezuickie w Drohiczynie  /330

Seminarium duchowne w Tykocinie  /332

Seminarium duchowne w Janowie  /336

Gabinet Historii Naturalnej w Siemiatyczach  /337

Komisja Edukacji Narodowej  /340

Biblioteki prywatne  /341

System komunikacyjny na Podlasiu w XVI-XVIII wieku  /345

Mosty /345

Spław rzeczny  /359

Narew  /360

Bug  /361

Drogi lądowe  /362

Komory celne  /363

Miary i wagi na Podlasiu  /366

Młyny wodne   /368

Sądownictwo  /372

Sądy ziemskie  /372

Sądy grodzkie  /377

Sądy zamkowe  /384

Sejmiki ziemskie  388

Inne narodowości  /389

Żydzi  /389

Tatarzy  /420

Szkoci  /424

Pospolite ruszenie /426

Piechota wybraniecka  /429

Religie  /431

Kościół rzymskokatolicki /431

Kościół wschodni /476

Kalwinizm  /514

Miejsca słynące łaskami i sanktuaria do 1795 roku  /524

Bractwa religijne  551

W dobie oligarchii magnackiej (XVII-XVIII wiek)  /566

Wojny. Podchody wojsk. Głód. Epidemie. Rozboje  /566

Moskale, Szwedzi, Siedmiogrodzianie (1655-1660)   /588

Wojna północna 1700-1721  /610

Klęski elementarne  /615

Konfederacja barska 1768-1772  /622

Komisje Boni Ordinis 1779-1789   /637

Komisje Cywilno-Wojskowe 1789-1792 i wojna polsko-rosyjska 1792 roku  /641

Insurekcja Kościuszkowska 1794 roku i trzeci rozbiór Rzeczypospolitej  /644

Bibliografia selektywna dziejów Podlasia  /653

Bibliografie i katalogi archiwalne  /653

Źródła drukowane  /653

Opracowania  /659

Skróty  /672

Indeks osób  /703

Indeks nazw geograficznych  /740

Spis ilustracji  /742