Dzieje Puszczy Piskiej do 1945 roku

Autor: Gracjan Giżejewski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 276

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Celem pracy jest przedstawienie dziejów Puszczy Piskiej w ujęciu syntetycznym. Pod względem chronologicznym zamykać się będzie ona w ramach czasowych od pierwszych śladów bytności człowieka na tym terenie w epoce kamienia do 1945 roku. Podjęte w niej problemy pokrywają się z tymi, które zwykle poruszane są w tego typu pracach naukowych. [...]

Praca składa się z sześciu rozdziałów. Pierwsze dwa rozdziały zawierają ogólne informacje o Puszczy Piskiej. W rozdziale pierwszym poruszone zostały kwestie jej granic, zmian powierzchni leśnych oraz składu gatunkowego drzewostanu natomiast w drugim opisano podziały administracyjne tego terenu na przestrzeni wieków z uwzględnieniem rodzajów urzędników występujących w poszczególnych jednostkach administracji terytorialnej. Szczególną rolę już od czasów krzyżackich odgrywały zamki. Z jednej strony stanowiły one siedzibę lokalnej administracji i centra osadnicze, z drugiej zaś pełniły funkcję gospodarczą, w tym handlową. Dlatego opisałem cztery tego typu ośrodki: w Piszu, Szczytnie, Szestnie oraz Rynie....[...]

Analizie poddałem miejscowości leżące na terenach obecnych powiatów: piskiego, szczycieńskiego oraz mrągowskiego w częściach pokrywających się z granicami Puszczy Piskiej w rozumieniu dzisiejszy. Zostały poruszone następujące kwestie: powstanie miejscowości i ich charakter, do pewnego stopnia etymologia nazw własnych, a także w ograniczonych zakresie dane odnoście ich pierwszych mieszkańców. [...] Rozdział o osadnictwie wieńczy podrozdział o osiedlach, które zachowały się jedynie na starszych mapach. Zaliczyłem do nich również nieistniejące leśniczówki, a nawet dawną hutę żelaza w Wądołku. 

(fragmenty Wstępu)

Spis treści: 

Wstęp  /7

Puszcza Piska - granice, drzewostan oraz zmiany przestrzenne powierzchni leśnych  /10

Podziały administracyjne  /22

Pierwotni mieszkańcy puszczy  /41

Osadnictwo /71

Powiat piski  /75

Powiat szczycieński  /85

Powiat mrągowski  /95

Osadnictwo Staroobrzędowców /113

Zaginione osady Puszczy Piskiej /118

Administracja leśna /125

Eksploatacja Puszczy /131

Zbieractwo  /131

Eksploatacja bursztynu /132

Hodowla pszczół /134

Rybactwo  /147

Smolarstwo, dziegciarstwo i  węglarstwo /157

Palenie popiołów i potażu  /162

Hutnictwo szkła /164

Hutnictwo żelaza  /167

Wyrąb lasu /177

Myślistwo /187

Wielkie polowania /202

Zakończenie  /207

Bibliografia /210