Dziecko i dzieciństwo na ziemiach polskich w źródłach narracyjnych i ikonograficznych z drugiej połowy XIX i początku XX wieku

Autorzy: Krzysztof Jakubiak, Monika Nawrot-Borowska

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 521

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,0 cm

Autorzy recenzowanej publikacji od wielu lat prowadzą badania nad dzieckiem i różnorakimi  aspektami dzieciństwa na ziemiach polskich doby zaborów, głównie drugiej połowy XIX i początków XX wieku. Posiadają też w tym zakresie obszerny dorobek publikacyjny w postaci monografii, artykułów czy wyborów źródeł – w tym także współautorskich. Książka pt. „Dziecko i dzieciństwo na ziemiach polskich w źródłach narracyjnych i ikonograficznych z drugiej połowy XIX i początku XX wieku” jest bez wątpienia kontynuacją ich dotychczasowych zainteresowań badawczych oraz współpracy naukowej. Zawarte w niej treści odzwierciedlają doskonałą orientację Autorów w zakresie dorobku rodzimych badań nad dzieckiem i dzieciństwem, kierunków możliwych dalszych poszukiwań oraz niezbędnej do ich podejmowania bazy źródłowej. To swoiste kompendium (merytoryczne i metodologiczne) dla wszystkich osób zainteresowanych tą właśnie problematyką.                            

Należy także podkreślić, że recenzowaną publikację wyróżnia płynna narracja i syntetyczne oraz problemowe ujmowanie prezentowanych treści. Jej Autorzy uwzględnili zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty badań nad problematyką dziecka i dzieciństwa, przedstawili wyniki dotychczasowych, badań, ze szczególnym uwzględnieniem publikacji przełomowych oraz najnowszych, wskazali także liczne kierunki dalszych eksploracji badawczych. Doskonałe uzupełnienie treści teoretycznych zawartych w I części pracy stanowi przemyślany i starannie przygotowany wybór materiałów źródłowych z części II.

(Z recenzji dr hab. prof. UMK Agnieszki Wałęgi)

Spis treści: 

Wprowadzenie  /5

Część I. Dziecko i dzieciństwo w źródłach i badaniach historyczno-pedagogicznych

Rozdział I. Stan badań historyczno-pedagogicznych i nowe przedsięwzięcia badawcze z zakresu dziejów dziecka i dzieciństwa oraz wychowania w rodzinie polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem lat 1795-1939  /15

Rozdział II. Źródła do dziejów dziecka i dzieciństwa w XIX i na początku XX wieku  /64

Rozdział III. Kształtowanie się badań nad dzieckiem i dzieciństwem - od idei poznania dziecka do nauki o dziecku  /115

Rozdział IV. Dziecko w rodzinie  /132

Część II. Wybór źródeł narracyjnych i ikonograficznych do dziejów dziecka i dzieciństwa na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku

Rozdział I. Rozumienie i pojmowanie dzieciństwa. Pedologia jako nauk o dziecku /171

Rozdział II. Wokół narodzin. Opieka nad niemowlęciem  /217

Rozdział III. Przestrzeń i otoczenie dziecka  /266

Rozdział IV.. Higiena dziecka /311

Rozdział V. Zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka /341

Rozdział VI. Formy aktywności dziecięcej /380

Rozdział VII. Opieka, wychowanie i kształcenie domowe dzieci /424

Spis źródeł narracyjnych /464

Spis materiałów ikonograficznych /469

Bibliografia /477

Indeks osobowy /510

Indeks rzeczowy /516