Działalność terrorystyczna i sabotażowa nacjonalistycznych organizacji ukraińskich w Polsce w latach 1922-1939

Autorka: Lucyna Kulińska

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 743 

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

W świetle przeanalizowanego materiału należy stwierdzić, że w II Rzeczypospolitej mieliśmy do czynienia ze zjawiskiem terroryzmu politycznego. Akcje dywersyjne i terror jako sposób walki z państwem polskim były stosowane przez UWO i OUN, a także przez agenturę sowiecką - komunistów, zarówno mieszkających w Rzeczypospolitej, jak i przerzucanych ze Związku Sowieckiego. Nacjonalistów ukraińskich jak i komunistów łączył bowiem wspólny cel - osłabienie, a w sprzyjających okolicznościach unicestwienie Polski jako państwa. 

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /11

Rozdział I. Geneza zjawiska ukraińskiego skrajnego nacjonalizmu /29

1. Polityka Niemiec jako czynnik decydujący w rozgrywce o Ukrainę w czasie I wojny światowej /32

2. Rewolucja bolszewicka a sprawa ukraińska /34

3. Stosunek innych państw wobec ewentualnego powstania niepodległej Ukrainy po I wojnie światowej /42

4. Orientacja prorosyjska: starorusini - moskalofile. Ukraińcy naddnieprzańscy a Ukraińcy galicyjscy /43

5. Terror i nienawiść do wrogów jako droga do niepodległości /45

Rozdział II. Ukraińskie nacjonalistyczne organizacje terrorystyczne w Polsce międzywojennej /69

1. Geneza powstania Ukraińskiej Wojskowej Organizacji /71

2. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów, następczyni UWO  /84

3. Działalność OUN na terenie Polski /100

4. Organizowanie bojówek przez UWO i OUN /116

5. Współpraca UWO-OUN z wrogimi sąsiadami Polski /122

Rozdział III. Działalność antypaństwowa, terrorystyczna i sabotażowa nacjonalistycznych organizacji ukraińskich w Polsce w latach dwudziestych /143

1. Pierwsze wystąpienie UWO /144

1.1. Metody działania /152

1.2. Działania propagandowe /154

2. Akty terroru, do których doszło do końca roku 1923 /161

3. Lata 1924-1929. Kolejny etap walki z państwem polskim  /185

Rozdział IV. Działalność antypaństwowa, terrorystyczna i sabotażowa nacjonalistycznych organizacji ukraińskich w latach trzydziestych /207

1. Drugie wystąpienie UWO. Lata 1930-1932 /207

1.1. Akcje ulotkowe OUN /244

1.2. Niszczenie godeł i symboli polskich w szkołach i budynkach publicznych /246

1.3. Zamachy planowane przez UWO-OUN /247

1.4. Porozumienia członków OUN z komunistami /250

1.5. Zabójstwo Tadeusza Hołówki /250

1.6. Napad na urząd pocztowy w Gródku Jagiellońskim /254

2. Eskalacja terroru i przemocy w latach 1933-1939 /259

2.1. Działalność OUN w roku 1933 /259

• Szkolenie pod Nadwórną /259
• Zniszczenie pomnika Thalerhofczyków /260
• Zamachy /261 
• Akcja przeciwszkolna prowadzona przez OUN /263
• Nacjonaliści ukraińscy w Wojsku Polskim /266

2.2. Zamachy i zabójstwa dokonane przez skrajnych nacjonalistów w roku 1934 /272

• Zabójstwo Jakuba Baczyńskiego /272
• Zabójstwo Bronisława Pierackiego /273
• Zabójstwo Iwana Babija /283

2.3. Przygotowanie do wybuchu "rewolucji narodowej", czyli antypolskiego powstania (lata 1935-1938) /285

2.4. Akcie PUN skierowane przeciwko ludności żydowskiej w latach trzydziestych /294

2.5. W przededniu wybuchu wojny /298

Rozdział V. Komunistyczne organizacje dywersyjno-terrorystyczne na Kresach i ich związku z UWO-OUN /303

Rozdział VI. Prewencja. Próby przeciwdziałania akcjom terrorystyczno-sabotażowym /347

1. Czy państwo polskie było odpowiednio chronione przed działalnością terrorystyczną skrajnych nacjonalistów ukraińskich? /354

2. Działania prewencyjne organów administracji państwowej /366

3. Działania Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Policji Państwowej /367

4. Działalność Sądów Powszechnych /374

5. Formacje chroniące granice /377

5.1. Straż Graniczna i jej służby informacjne /379

5.2. Korpus Ochrony Pogranicza (KOP)  /381

5.3. Wywiad i kontrwywiad wojskowy /389

6. Informacje MSZ i jej ataszatów /400

Rozdział VII. Zaplecze społeczne skrajnego nacjonalizmu ukraińskiego /403

1. Antypolskie wystąpienia i działalność UNDO, FNJ i Ukraińskiej Reprezentacji Parlamentarnej /414

2. Ukraińskie organizaje kulturalne, społeczne i oświatowe: "Proświta", "Ridna Szkoła", "Proświtańskie Chaty", Sojuz Urainok i inne /464

3. Antypolska działalność kleru greckokatolickiego - sakralizacja szowinizmu /489

3.1. Czynna działalność polityczna księży greckokatolickich /495

3.2. Nadużywanie przepisów konkordatu, nielegalne wspieranie ukraińskich organizacji i przedsięwzięć gospodarczych, łamanie prawa /508

3.3. Walka o ukrainizację Cerkwi prawosławnej i neounii (obrządku słowiańskiego)  /511

3.4. Wybrane przykłady czynnego szkodzenia państwu i Polakom przez przedstawicieli kleru greckokatolickiego /521

• Przynależność do terrorystycznych organizacji ukraińskich. Czynny udział w ich akcjach lub pomoc ukrywającym się terrorystom z UWO i OUN /521
• Odprawianie mszy żałobnych (panichid) za poległych w walkach z Polakami i modłów za straconych członków UWO-OUN  /522
• Ignorowanie lub sabotowanie obchodów polskich świąt państwowych /524
• Zerwanie z tradycją wspólnych obchodów święta Jordanu /525
• Przykłady okazywania przez duchownych greckokatolickich niechęci księżom i ludności wyznania łacińskiego i sąsiadom Polakom  /526
• Postawa duchownych greckokatolickich wobec szkoły państwowej /529
• Wykorzystanie przez kler greckokatolicki obchodów 950-lecia Chrztu Rusi do walki z polskością Kresów (lato-jesień 1938)  /531

4. Sportowe i paramilitarne młodzieżowe organizacje ukraińskie - zaplecze kadr UWO i OUN /537

4.1. "Łuh", "Sokił" i inne organizacje /537

4.2. Ukraiński Sportowy Sojuz /556

4.3. "Płast" /557

5. Ukraińskie organizacje gospodarcze i spółdzielcze finansowym zapleczem działalności skrajnego nacjonalizmu /559

Zakończenie /583

Aneks /589

Bibliografia /661

Indeks osobowy /695

Indeks geograficzny /721

Summary /737