Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku

Redakcja: Bożena Popiołek, Anna Penkała-Jastrzębska, Konrad Pyzel 

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 308

Okładka: miękka

Format: 15,8 cm x 22,8 cm

"Ukazanie specyfiki szlacheckiego dworu kobiecego stanowi kolejny, ważny krok w badaniach nad działalnością magnaterii i szlachty w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku. Rola kobiet w organizowaniu struktury dworskiej stanowi bowiem tematykę nadal bardzo słabo rozpoznaną. Tymczasem zachowany materiał źródłowy, w tym przede wszystkim korespondencja, akta gospodarcze, dokumenty prawne, teksty literackie czy gazety rękopiśmienne, pozwala na ujęcie tego zagadnienia w sposób dużo szerszy niż dotychczas. Analiza nieznanych, a nierzadko także niedocenionych wcześniej materiałów źródłowych ukazuje kobiety jako doskonałe organizatorki, świadomie kreujące własne otoczenie i z rozmysłem dbające o ekonomiczne podstawy funkcjonowania dworu."

(fragment Wstępu)

Spis treści:

 Wstęp  /7

U. Augustyniak - Pozycja kobiet na ewangelickich dworach magnackich i szlacheckich w Wielkim Księstwie Litewskim w 1.poł. XVII w. na przykładzie Radziwiłłów birżańskich i ich klienteli  /15

J. Pietrzak - Rzymski dwór Marii Kazimiery d`Arquien Sobieskiej w latach 1699-1714 w świetle metrykaliów i danych źródłowo-bibliograficznych  /33

A. Jakuboszczak - "JM Pannie kasztelance kłaniam się i najuniżeniej winszuję wstąpienia do dworu". Aspiracje a codzienność dworu Doroty z Broniszów Iv. Radomickiej 2v. Jabłonowksiej (1692-1773)  /87

I. Maciejewska - Pani i słudzy - epistolarny obraz relacji Teresy i Kazimierza Wiśnickich z ich chlebodawczyniami  /105

B. Popiołek - Dwór Jadwigi z Jabłonowskich Woroniczowej, kasztelanowej kijowskiej, jako przykład organizacji szlacheckiego dworu kobiecego w XVIII w.  /125

A. Penkała-Jastrzębska - Służba na kobiecym dworze magnackim. Przyczynek do analizy zagadnienia w świetle rejestrów dworskich Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej  /155

A. Blinda - "Otoczona olbrzymim dworem, ubrana prawie po męsku, słynęła w okolicy ze swych dziwactw i zamiłowania do etykiety". Teofila z Jabłonowskich Sapieżyna (1742-1816) i jej dwór w Teofilpolu  /177

I. Arabas - O naukach przyrodniczych na dworze księżnej Anny Pauliny z Sapiehów Jabłonowskiej  /197

B. Manyś - Z Pragi do Białej. O dworskim świecie "pospolitej" niewiasty Marii Wiktorii Radziwiłłówny w świetle korespondencji (przyczynek do biografii)  /221

A. Jakóbczyk-Gola - Architektura i kobieta. Rola kobiet w szlacheckim dworze w Rzeczypospolitej z perspektywy teorii architektury  /241

P. Ignaczak - Amatorski dwór plastyczny Izabeli Czartoryskiej  /269

Wybór opracowań  /289

Indeks osób  /295