Dudy. Metamorfozy instrumentu w odrodzonej Polsce - od tradycji do folkloryzmu

Autor: Zbigniew J. Przerembski

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 608

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Złota Seria Uniwersytetu Wrocławskiego

Uwaga! Nieznaczne zagniecenie obwoluty

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie /11

Rozdział I. Nazewnictwo /19

1. Instrument /19

1.1. Dudy /21

1.2. Gajdy /23

1.3. Kozioł /24

1.4. Koza /24

1.5. Siesieńki /25

2. Części dud /26

2.1. Piszczałka melodyczna /26

2.2. Piszczałka burdonowa /28

2.3. Stroiki /30

2.4. Części łączące /31

2.5. Zbiornik powietrza /31

2.6. Ustnik /32

2.7. Mieszek /33

3. Grający na dudach /33

4. Granie na dudach i określenia wykonawcze /35

5. Przeniesienia nazw /36

6. Terminologia intrumentologiczna /39

Rozdział II. Zasięgi praktyki dudziarskiej /42 

1. Rozprzestrzenienie geograficzne /43

1.1. Wielkopolska i Ziemia Lubuska /45

1.2. Pomorze /61

1.3. Śląsk /63

1.4. Regiony karpackie /63

1.4.1. Beskid Śląski /66

1.4.2. Beskid Żywiecki /67

1.4.3. Babiogórskie /73

1.4.4. Orawa /74

1.4.5. Podhale /74

1.4.6. Huculszczyzna /75

1.5. Inne kraje i regiony /76

1.5.1. Łużyce /77

1.5.2. Czechy, Morawyy, Śląsk Czeski /79

1.5.3. Słowacja /80

1.5.4. Węgry /82

1.5.5. Ukraina /83

1.5.6. Białoruś /85

1.5.7. Litwa /87

1.5.8. Kraje południowosłowiańskie /87

1.5.9. Rumunia /89

Rozdział III. Sytuacje wykonawcze /91

1. Relikty tradycji /91

1.1. Dla "swoich" /94

1.1.1. W cyklu życia /95

• Chrzciny /96
• Wesele /96
• Pogrzeb /106

1.1.2. W cyklu kalendarza /107

• Gody, Boże Narodzenie /107
• Zapusty /107
• Obrzęd i zwyczaje wiosenne, Wielkanoc /110
• Sobótka, Zielone Świątki /111
• Żniwa, dożynki /112
• Winobranie /118
• "Katarzynki" /118

1.1.3. Tradycyjne wiejskie zabawy /119

1.2. Dla "obcych" /123

1.2.1. W kręgach dworskich /124

1.2.2. W wojsku /124

1.2.3. W kościele /128

1.2.4. W mieście /130

1.2.5. Na pastwisku /131

1.2.6. Wędrowne zarobkowanie /135

2. W rzeczywistości nadprzyrodzonej /142

3. W nurcie folklorystycznym /147

3.1.Zespoły folklorystyczne /153

3.2. Uświetnianie uroczystości /164

3.3. Festiwale i konkursy /170

3.4. Restauracje regionalne i pensjonaty /187

3.5. Środki masowego przekazu /188

3.5.1. Radio /188

Rozdział IV. Dudziarze /190

1. Edukacja /195

1.1. Podręcznik /210

2. Sylwetki dudziarzy /211

2.1. Wielkopolska /211

2.1.1. Ostrowskie /211

2.1.2. Krotoszyńskie /213

2.1.3. Jarocińskie /213

2.1.4. Gostyńskie /214

2.1.5. Rawickie /216

2.1.6. Leszczyńskie /217

2.1.7. Kościańskie /218

2.1.8. Grodziskie /221

2.1.9. Poznańskie /221

2.1.10. Szamotulskie /223

2.1.11. Nowotomyskie /223

2.1.12. Wolsztyńskie /234

2.2. Ziemia Lubuska /238

2.2.1. Zielonogórskie /238

2.2.2. Świebodzińskie /240

2.2.3. Międzyrzeckie /240

2.3. Beskid Śląski /241

2.4. Beskid Żywiecki /252

2.5. Inne regiony beskidzkie /258

2.6. Podhale /259

3. "Obcy" dudziarze /268

4. Pozycja społeczna /269

5. Zarobki /275

6. W literature /280

7. W sztukach plastycznych /282

8. W fotografii /287

9. Kultywowanie pamięci /290

Rozdział V. Dudy /293

1.Zbiory instrumentów dudowych /293

2. Wytwórcy dud /297

3. Budowa dud /307

3.1. Elementy dud /308

3.1.1. Materiały /310

• Piszczałki /310
• Stroiki /314
• Łączniki /317
• Zbiornik powietrza /318
• Ustnik /321
• Mieszek /322
• Zdobienia /322

3.1.2. Sposób wykonania /324

• Piszczałki /325
• Rozmiary /327
• Otwory palcowe /332
• Stroiki /336
• Łączniki /338
• Zbiornik powietrza /341
• Ustnik /350
• Mieszek /352
• Zdobienia /355

4. Gra na dudach /368

4.1. Przygotowanie do gry /369

4.1.1. Uszczelnianie połączeń /369

4.1.2. Strojenie /369

4.2. Pozycja podczas gry /375

4.2.1. Sposób trzymania instrumentu /376

4.3. Palcowanie /

4.4. Sposób gry /

4.4.1. Wykrorzystanie piszczałek /

4.5. Konserwacja i przechowywanie dud /

4.6. Właściwości muzyczne dud /

4.6.1. Brzmienie /

4.6.2. Skala /

4.6.3. Hierarchizacja skali /

4.6.4. Strój /

5. Rodzaje dud /

5.1. Próba klasyfikacji /

5.1.1. Dudy jednogłosowe /

5.1.2. Dudy dwugłosowe /

5.1.3. Dudy trzygłosowe /

5.1.4. Dudy czterogłosowe /

5.2. Próba typologii /

5.2.1. Typ zachodniosłowiański /

Siesieńki /

Dudy /

Kozioł /

5.2.2. Typ południowosłowiański /

5.3. Innowacje /

5.4. Hybrydy /

5.5. "Obce" dudy /

6. Cena dud /

7. Dudy w prezencie /

8. W tradycyjnych zespołach muzycznych - składy kapel dudziarskich /

9. Dudy solo /

10. Jednorodne zespoły dudowe /

10.1. Kapele "instytucjonalne" /

10.2. Orkiestry /

Rozdział VI. Muzyka dudowa /452

1. Dokumentacja gry /453

1.1. Zapisy nutowe /463

1.2. Nagrania fonograficzne /464

1.3. Rejestracja filmowa i audiowizualna /468

2. Reperturar /471

2.1. Melodie pieśniowe /472

2.2. Formy instrumentalne /476

3. Styl wykonawczy /479

3.1. Wariantywność /491

3.2. Maniery wykonawcze /491

3.2.1. Staccato /494

3.2.2. Pauzy /495

3.2.3. Powtarzanie dźwięków /495

3.2.4. Ozdobniki /496

3.2.5. Wibracja /496

3.2.6. Tremolo, tryl /496

3.2.7. Międzydźwięki /497

4. Dudy w kapeli (rodzaje współgry)  /498

5. Dudziarze i śpiew /505

5.1. Wpływ dud na melodykę pieśni /506

6. Specyfikacja praktyki instrumentalno-tanecznej /511

6.1. Naśladowanie brzmienia dud /512

6.2. Dudy w muzyce nietradycyjnej /513

6.3. Odbiór muzyki dudowej /516

7. Pozamuzyczne funkcje gry i repertuaru /519

8. Dudy i dudziarze w porzekadłach ludowych /519

Zakończenie /521

Bibliografia /523

Summary /547

Przykłady muzyczne /553

Ilustracje /569

Zawartość płyty DVD /587

Indeks /589