Duchowieństwo katolickie w życiu Radziwiłłów nieświeskich w XVIII wieku

Autorka: Karolina Stojek-Sawicka

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 446

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 22,5 cm

Podejmując próbę ukazania dziejów Kościoła katolickiego na tle historii społeczeństw od strony praktycznej, niniejsza praca w sposób zdecydowany odcina się od wcześniejszych socjograficznych i statystycznych ujęć tej problematyki, w centrum swej refleksji i przedstawianej wizji świata umieszczając jednostkę ludzką w całej różnorodności prezentowanych przez nią postaw i przekonań, w kontekście mnóstwa rozmaitych perspektyw postrzegania przez nią otaczającej rzeczywistości. Przyjęcie punktu widzenia konkretnego człowieka i nieustanna jego konfrontacja z idealnym wizerunkiem anonimowej i abstrakcyjnej grupy duchownych ma na celu ukazanie interesującego nas tutaj fragmentu historii społecznej w takim kształcie, w jakim była ona dana jej podmiotom we własnym ich pojęciu lub była tworzona w ich indywidualnym doświadczeniu. Pewne ogólne i powszechnie obowiązujące zasady współżycia społecznego między środowiskiem duchowieństwa a kręgiem świeckich były kształtowane rozmaicie w zależności od sposobu myślenia, systemu wartości, zespołu wyobrażeń o świecie oraz poziomu wiedzy i bezpośredniego doświadczenia poszczególnych jednostek czy całych zbiorowości.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I

Struktury i formacja intelektualno-moralna kleru /20

1.1. Duchowieństwo świeckie /20

1.2. Duchowieństwo zakonne  /40

1.3. Wnioski /55

Rozdział II

Płaszczyzny relacji społecznych i ich uwarunkowania /57

II.1. Patronat /57

II.1.1. Więzy systemu beneficjentów  /57

II. 1.2. Sakralne fundacje Radziwiłłów /79

II. 2. Inicjatywy artystyczne i mecenat Radziwiłłów /104

II. 3. Klientelizm /134

II. 4. Motywy i etyczne przesłanki więzi z rodem Radziwiłłów /167

Rozdział III

Duszpasterstwo i opieka religijna na dworze Radziwiłłów /187

Rozdział V

Działalność dydaktyczno-pedagogiczna duchownych na dworze nieświeskim /233

Rozdział V

Wkład w kulturę artystyczną i literackim dworu Radziwiłłów /267

V.1. Życie towarzyskie i ceremoniał dworski /267

V. 2. Twórczość literacka /279

V. 3. Duchowni wobec nauki i książki na dworze Radziwiłłów /297

V. 4. Wnioski /307

Rozdział VI

Duchowni w życiu publicznym dworu nieświerskiego /309

VI. 1. Działalność informacyjna duchowieństwa /309

VI. 2. Udział w życiu politycznym dworu Radziwiłłów /327

VI. 3. Rozwody w praktyce sądów kościelnych i w działalności indywidualnych duchownych  /345

VI. 4. Wnioski /363

Rozdział VII

W kręgu sprawa społeczno-ekonomicznych  /365

VII. 1. Duchowni jako partnerzy w operacjach gospodarczych i pośrednicy w sprawach majątkowych /365

VII. 2. Rola i miejsce duchowieństwa w lokalnych strukturach społecznych /386

VII. 3. Wnioski /407

Zakończenie /410

Aneks: Duchowni korespondenci dworu Radziwiłłów w XVIII w.  /418

Spis tabel i wykresów /430

Bibliografia /431

Wykaz skrótów /447