Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.) 2

Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum II-VII w.

Część 2. Pokarm dla ciała i ducha

Redaktor: Maciej Kokoszko

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2014

Ilość stron: 616

Oprawa: miękka

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Uwaga - przybrudzony grzbiet

Prezentowany tom kontynuuje cykl książek poświęconych historii jedzenia, dietetyki i medycyny w antyku klasycznym i wczesnym Bizancjum. Autorzy przedstawiają studia odnoszące się do kolejnych grup pokarmów – kontynuując wątek podjęty w książce Zboża i produkty zbożowe w źródłach medycznych antyku i wczesnego Bizancjum (tom XVI serii Byzantina Lodziensia), opisując rolę roślin strączkowych i warzyw, immanentnych składników diety starożytnych. Analizują też znaczenie mięs, podrobów i wyrobów wędliniarskich w kuchni i praktyce medycznej. Równie ważną częścią książki są teksty odnoszące się do kulturowych, ideologicznych i ekonomicznych aspektów żywności w życiu ówczesnych społeczności grecko-rzymskich i bizantyńskich. Aprowizacja Antiochii nad Orontesem nabiera znaczenia studium przypadku, zaś tekst o nawykach żywieniowych, smakoszostwie i poszczeniu ilustruje kontekst antropologiczny i historyczny diety.

Praca Pawła Filipczaka stanowi syntetyczne ujęcie zarządzania dostępnością żywności dla dużych skupisk ludzkich w okresie późnej starożytności. Antiochia nad Orontesem jest wdzięcznym przedmiotem badań ze względu na długotrwałą (i wciąż aktualną) tradycję badań archeologicznych i stosunkowo bogaty zasób źródeł pisanych. (…) Część druga tomu, autorstwa Macieja Kokoszki i jego współpracowników (Zofia Rzeźnicka i Krzysztof Jagusiak) to studium znakomite pod względem filologicznej akrybii, zawierające mnóstwo bardzo przydatnych informacji o obyczajach kulinarnych i dietetycznych Bizantyńczyków. (…) Zamieszczenie w tomie rozprawy Sławomira Bralewskiego uważam za niezwykle trafne. Pozwala bowiem zrozumieć pozamaterialne przyczyny konkretnej praktyki dietetycznej, (…) na podstawie drobiazgowej i erudycyjnej analizy setek świadectw źródłowych ówczesnego piśmiennictwa i pokazuje religijne znaczenie zwyczajów żywieniowych.

z recenzji dr hab. Anny Kotłowskiej (UAM)

Spis treści:

Wstęp Maciej Kokoszko /1

Rozdział I. Aprowizacja. Antiochii nad Orontesem w czasach cesarstwa rzymskiego. Status quaestionis Paweł Filipczak /3

Uwagi wstępne /3

1. Zaopatrzenie w wodę /6

2. Zaopatrzenie w produkty rolne i zwierzęce /32

Rozdział II. Pokarm dla zdrowia ciała. Rośliny strączkowe, warzywa, mięso oraz produkty zwierzęce Maciej Kokoszko, Krzysztof Jagusiak, Zofia Rzeźnicka /53

Cele badawcze Maciej Kokoszko /53

Wstęp. Dietetyka, farmakologia i sztuka kulinarna w źródłach medycznych (II - VII w.) Maciej Kokoszko, Krzysztof Jagusiak, Zofia Rzeźnicka /55

1. Rola roślin strączkowych (ospria) w świetle źródeł medycznych pomiędzy II a VII w. Maciej Kokoszko, Zofia Rzeźnicka, Krzysztof Jagusiak /67

2. Rola warzyw w diecie na postawie źródeł medycznych w okresie pomiędzy II a VII w. Maciej Kokoszko, Krzysztof Jagusiak, Zofia Rzeźnicka /127

3. Rola mięsa w okresie pomiędzy II a VII w. w świetle źródeł medycznych Zofia Rzeźnicka /213

3.1. Zwierzęta czworonożne /226

3.2. Drób /305

3.3. Podroby i inne produkty pochodzenia zwierzęcego /376

3.4. Wyroby wędliniarskie /426

Wnioski Maciej Kokoszko, Krzysztof Jagusiak, Zofia Rzeźnicka /448

Słowniczek wybranych terminów greckich Zofia Rzeźnicka /456

Rozdział III. Od obżarstwa do postu - praktykowanie wstrzemięźliwości od pokarmu przez chrześcijan do VII w. Sławomir Bralewski /463

Wykaz skrótów /523

Bibliografia /527

Źródła /527

Opracowania /549

Summary /575

Indeks osobowy /585

Indeks nazw geograficznych i etnicznych /599