Dezercja ideologiczna elit w sytuacjach prerewolucyjnych

Autorka: Aleksandra Porada

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 327

Okładka: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Co miały wspólnego ze sobą rewolucja francuska 1789 r., rosyjska roku 1905 czy młodoturecka trzy lata później?
Według autorki, żadna z nich nie byłaby możliwa, gdyby nie zdrada elit społecznych wobec prawowitych monarchów, jaka miała miejsce w momencie dramatycznego kryzysu gospodarczego i politycznego. W prezentowanej książce podjęto próbę rekonstrukcji procesu erozji lojalności elit - procesu zgubnego dla władzy, a nieuchronnego tam, gdzie tradycyjne koncepcje stosunków pomiędzy rządzącymi a rządzonymi tracą moc przekonywania. Książka jest opowieścią o modernizujących się społeczeństwach, rozwoju sfery publicznej, utracie prestiżu przez dwory i duchowieństwo, wędrówce wielkich idei politycznych z Zachodu na Wschód - i o spektakularnym efekcie tych wszystkich zjawisk, jakim był upadek tronów.

Spis treści:

Wstęp /7
Źródła i opracowania /29
Ustalenia pojęciowe /29

PRZYPADEK PIERWSZY: FRANCJA 1715-1789 /35
Ideologia oficjalna /35
Elity francuskie w XVIII wieku /42
Kryzys: ostatnie lata panowania Ludwika XIV /51
Sygnały niezadowolenia elit /54
Regencja /58
Rozwój sfery publicznej /62
Bilans regencji /64
Panowanie Ludwika XV od momentu końca regencji /65
Panowanie Ludwika XVI /77
Ewolucja krajobrazu ideologicznego /89
Podsumowanie /107

PRZYPADEK DRUGI: IMPERIUM ROSYJSKIE 1856-1905 /111
Ideologia oficjalna /111
Elity Imperium Rosyjskiego w drugiej połowie XIX wieku /115
Kryzys /120
Wojna krymska i jej konsekwencje /127
Reformy Aleksandra II /131
Rozczarowanie /133
Upadek autorytetu cara /136
Panowanie Mikołaja II /141
Ewolucja krajobrazu ideologicznego /149
Podsumowanie /171

PRZYPADEK TRZECI: IMPERIUM OSMAŃSKIE 1839-1908 /179
Ideologia oficjalna /179
Elity Imperium Osmańskiego /188
Kryzys /199
Punkt zwrotny: rządy Abdulmecida /206
Era Alego i Fuada /210
Reakcja /212
Rządy Abdulhamida II /218
Kryzys i powstanie sytuacji przedrewolucyjnej /225
Ewolucja krajobrazu ideologicznego /230
Podsumowanie /256

WNIOSKI /261
Modernizacja a idea narodu /263
Zasięg czasowy rozważań /265
Stan wyjściowy: trzy państwa w momencie początkowym /266
Zakres władzy monarchów /266
Elity tradycyjne /269
Modernizacja i jej konsekwencje dla elit /272
Epoka modernizacji we Francji /272
Epoka modernizacji w Rosji /275
Epoka modernizacji w Imperium Osmańskim /280
Modernizacja i jej konsekwencje dla elit - podsumowanie /282
Emocjonalne i intelektualne podstawy dezercji ideologicznej /285
Francja /287
Imperium Rosyjskie /289
Imperium Osmańskie /292
Różnice między Imperium Osmańskim a Rosją /294
Ewolucja pejzażu ideologicznego /296
Francja /296
Imperium Rosyjskie /297
Imperium Osmańskie /298
Próba skonstruowania schematu /302
Zakończenie /305
BIBLIOGRAFIA /313