Departament Wojskowy Rady Nieustającej w latach 1775-1789 i 1793-1794

Autorka: Katarzyna Bucholc-Srogosz

Rok wydania: 2007

Liczba stron: 166

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie zakurzone

Departament Wojskowy został powołany w 1775 roku jako organ Rady Nieustającej. Początkowa jego słabość wynikała z jego doradczego charakteru. Departament nie miał mocy decyzyjnej, przygotowywał jedynie projekty rezolucji na plenum Rady. Ostatecznie w wyniku reform dokonanych przez sejm 1776 roku Departament Wojskowy stał się główną władzą administracyjną-rządową nad armią Rzeczypospolitej. Przez cały okres swojej działalności Departament Wojskowy współpracował z Kancelarią Wojskową Króla, na czele którego stał generał Jan Komarzewski. Sejm Czteroletni zdecydował o rozwiązaniu Departamentu Wojskowego powołując w jego miejsce Komisję Wojskową Obojga Narodów. Sejm grodzieński z 1793 roku reaktywował Departament Wojskowy jako wyspecjalizowany organ Rady Nieustającej. Departament Wojskowy w latach 1775-1789 dokonał wielu istotnych reform w zakresie reorganizacji strukturalnej, reorganizacji etatowej oraz w dziedzinie strategii i taktyki w armii Rzeczypospolitej.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I

Rada Nieustająca jako kolegialny organ rządowy 

1. Geneza  /13

2. Struktura organizacyjna /18

3. Obsada personalna /19

4. Cele i zakres działania (stosunek do sądownictwa)  /20

5. Relacje między Radą Nieustającą, sejmem a królem  /27

Rozdział II

Początki departamentu wojskowego i jego miejsce w strukturach władzy  

1. Stan wojska Rzeczypospolitej za Sasów   /32

2. Działalność komisji wojskowych do sejmu rozbiorowego  /40

3. Walka o władzę nad wojskiem w latach 1773-1776   /44

4. Kancelaria Wojskowa Króla pod kierownictwem gen. Jana Chrzciciela Komarzewskiego  /53

Rozdział III

Reformy departamentu wojskowego 

1. Reorganizacja etatów  /61

2. Reorganizacja strukturalna  /70

3. Karność i sądownictwo wojskowe  /72

4. Organizacja wojskowej służby zdrowia  /83

5. Plany taktyczne i strategiczne /89

Rozdział IV

Reformy wojskowe sejmu czteroletniego 

1. Uchwalenie stutysięcznego etatu  /97

2. Zniesienie Departamentu Wojskowego  /106

3. Utworzenie Komisji Wojskowej Obojga Narodów i zakres jej działania  /111

4. Nowa organizacja wojska  /120

Rozdział V

Departament wojskowy za rządów Targowicy

1. Rozwiązanie Komisji Wojskowej Obojga Narodów i pozbawienie króla władzy nad armią  /125

2. Powrót hetmanów do władzy  /132

3. Reaktywowanie Departamentu Wojskowego przez sejm grodzieński 1793 roku  /140

4. Redukcja armii koronnej i litewskiej  /145

5. Działalność spiskowa w wojsku i wybuch powstania kościuszkowskiego  /150

Zakończenie  /158

Bibliografia  /160