Człowiek w świecie zwierząt – zwierzęta w świecie człowieka

Redakcja: Kazimierz Ilski

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 138

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Zwierzęta towarzyszą współczesnemu człowiekowi ustawicznie,  a relacja pomiędzy człowiekiem i zwierzętami zmienia się w toku dziejów i z pewnością w dniu dzisiejszym nie jest ona stanem ostatecznym, nie jest też stanem doskonałym. Z pewnością postępująca urbanizacja rozluźnia bezpośredni związek coraz większej części populacji ze  światem przyrody. Ekosfera mieszczucha coraz bardziej kreowana jest przez plastik, który odgradza go od flory i fauny. Dzieci wielkich aglomeracji nie spotykają zwierząt hodowlanych i mogą sobie nie zdawać sprawy z pochodzenia smacznej  żywności. Z drugiej strony postępuje ekspansja zwierząt domowych, które są substytutem starej relacji człowieka do otaczających go zwierząt użytkowych. Jest to wystarczający fenomen społeczny i ekonomiczny, aby stać się przedmiotem odrębnego namysłu. Ma w sobie twarde jądro ekonomiczne, a przemysł produkujący żywność i akcesoria dla pupili oraz usługi z nimi związane stanowią rosnący procent PKB w społeczeństwach luksusu. Presja  środowiskowa jest przy tym tak wielka,  że zastąpienie w poprzednim zdaniu słowa „żywność” słowem „pasza” mogłoby być potraktowane jako niestosowność. Z tej językowej presji można by wyciągnąć wniosek o wysokiej randze etycznej stosunku człowiek–zwierzę, jednak pod warunkiem,  że nadal pozostaniemy ślepi na przemysłowe rzeźnie, hodowle w klatkach, transport zwierząt itp. Ta część ekosfery również nie może być przeoczona. Jeśli zindywidualizujemy doświadczenia, to wypadnie zauważyć, jak z rozmaitą intensywnością w życiu niemowląt i dorastających dzieci pojawiają się w postaci zabawek substytuty zwierząt. Rozpoznawanie ich kształtów i dźwięków (tym razem imitowanych przez rodziców) jest jednym z pierwszych kroków do wszelkiego poznania  świata zewnętrznego. Kiedy możliwa jest werbalizacja tej refleksji, jej bardziej skomplikowanej natury, także etycznej, opisuje się ją za pomocą bajek, które z racji gatunkowych właściwości muszą być przepełnione zwierzętami. Są tam stwory groźne, miłe, chytre, przebiegłe, szybkie, wolne, oślizłe, leniwe, mądre, głupie itd. itp.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /7

Elżbieta Wesołowska - Antyczny pieski świat  /9

Kazimierz Ilski - Cena zwierząt w późnej starożytności /19

Anna Kotłowska - Wzniosłość cierpienia w mysim świecie? Wojna kociomysia Teodora Prodroma   /33

Paweł Stróżyk - Zwierzęta w polskiej heraldyce rycerskiej okresu średniowiecza  /41

Zdzisław Pentek - Zwierzęta w świecie muzułmańskim doby klasycznej (VII–XIII wiek)  /57

Krzysztof Kurek - Teatralna menażeria. Kilka uwag o obecności konia i małpy w sztukach widowiskowych XVIII i XIX wieku  /63

Marian Wesoły - Dusza żywienna (wegetatywna) zwierząt w koncepcji Arystotelesa  /87

Monika Bakke - Sztuka współczesna w trosce o zwierzęta  /107

Justyn Piskorski - Zwierzęta i prawo karne. Próba systematyzacji problemu  /119