Człowiek świętego imienia. Legenda Traugutta w piśmiennictwie polskim XIX i XX wieku

Autorka: Joanna Rusin

Rok wydania: 2002

Liczba stron: 268

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

"Książka jest rzetelnym przedstawieniem osoby i działań dyktatora z ostatniego okresu walk (choć drobne potyczki rozgrywały się jeszcze po jego straceniu), jest także skrupulatnym i krytycznym odnotowaniem literatury, dla której Romuald Traugutt jest fascynującą postacią.

(…) Już tytuły rozdziałów - "Bohater obowiązku", "Bohater żałobny", "Męczennik sprawy narodowej", "Dyktator o dłoni żelaznej" - wskazują na niezwykłość osoby - przedmiotu inspiracji literackich i dociekań historyków.

Autorka (...) w swojej pracy ujawnia podziw dla jego cnót i nie widzi potrzeby przymykania oczu na jego słabości, które musiał w sobie pokonywać i trudne dylematy, które musiał rozstrzygać. W tym procesie kreowania bohatera narodowego jest i promotorem sprawiedliwości (advocatus diaboli) i postulatorem jego cnót, które mają znamiona heroiczności."

(https://www.niedziela.pl)

Spis treści: 

Wstęp /7

ROZDZIAŁ I
Finis coronat opus - refleksje nad biografią Traugutta /25

ROZDZIAŁ II
Bohater obowiązku. Dzieje złotej legendy /62

ROZDZIAŁ III
"Bohater żałobny". Narodziny literackiej legendy Traugutta (Faleński, Ujejski) /106

ROZDZIAŁ IV
Męczennik sprawy narodowej /116

1. Bohater walki i ofiary (kreacja Traugutta w utworach pisanych na przełomie XIX i XX w.: Koszyce, Orzeszkowa, Wielopolska, Relidzyński) /116
2. Pod presją legendy (Przyborowski) /133
3. "Bez trwogi ni skazy". Kontynuacja patriotycznego kanonu w dramacie i poezji minorum genitum oraz w literaturze dla dzieci i młodzieży /138
4. Kandydat na ołtarze (Dobraczyński, Kluz) /144
5. Symbol polskiego oporu. Impresje na temat męczeństwa Traugutta w poezji i prozie współczesnej (Dankowski, Grochowiak i inni) /152

1. Wódz. Kreacja Traugutta w literaturze dwudziestolecia międzywojennego (Wołoszynowski, Kisielewski, Kamiński) /161
2. Idealny żołnierz, dyktator i mąż stanu. Wizerunek Traugutta w prozie drugiej połowy XX wieku (Łopalewski, Abramowicz, Piechowski) /178

ROZDZIAŁ VI
"Bojownik o wolność i demokrację", czyli legenda w służbie ideologii (Strumph-Wojtkiewicz) /189

ROZDZIAŁ VII
Nowe interpretacje starej legendy. Kreacja Traugutta w prozie drugiej połowy XX w. /199

1. "Tatko. Bohater w kręgu prywatności (Muszyńska-Hoffmannowa) /199
2. "Wierzący i wątpiący jednocześnie". Kreacja Traugutta w prozie historycznej Władysława L. Terleckiego /204
3. Lekcja wolności. Wizerunek Traugutta w Kompleksie polskim Tadeusza Konwickiego /217

Uwagi końcowe /225

Bibliografia w wyborze /228

Indeks osobowy /257