Czas przełomu. Polska polityka społeczna w latach 1944-1950

Autor: Paweł Grata

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 508

Oprawa: twarda

Format: 16,5 cm  x 24,0 cm

"Zakończenie wojny i okupacji przyniosło widoczną zmianę uwarunkowań polityki społecznej. Skala zniszczeń oraz strat materialnych i ludzkich stawiała niewyobrażalne wcześniej zadania w zakresie działań opiekuńczych, opieki zdrowotnej, ubezpieczeń społecznych i związanych z nimi świadczeń czy odbudowy zatrudnienia. Z drugiej jednak strony zmiana granic i w większym stopniu oparta na przemyśle struktura gospodarcza państwa, w połączeniu z rozmiarami strat ludnościowych poniesionych w wyniku wojny, stanowić miały czynnnik wspierający realizację podstawowych priorytetów polityki społecznej.

Jak się okazało, formułowane wcześniej cele, uzupełnione o niezbędną w warunkach powojennych ponadstandardową aktywność szeroko rozumianej polityki społecznej, miały być po wyzwoleniu realizowane przez polskich komunistów., stopniowo przejmujących wszelkimi dostępnymi metodami pełnię władzy w kraju. Okoliczność ta stanowiła kolejny spośród wieku czynników określających formy, kierunki i efekty aktywności socjalnej państwa po zakończeniu wojny [...]

Celem niniejszego opracowania jest ukazanie drogi jaką polityka ta przeszła od lata roku 1944, gdy wyzwolone tereny tzw. Polski Lubelskiej dostawały się pod władzę Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, do końca roku 1950, gdy stalinowska Polska kończyła realizację pierwszego roku planu sześcioletniego".

(fragmenty Wstępu, str 8)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. "Nowa" polityka społeczna  /25

1. Założenia programowe okresu wojny i okupacji  /25

2. Wymuszona afirmacja przedwojennych rozwiązań  /36

3. Ewolucja koncepcji polityki społecznej  /44

4. Polska polityka społeczna u progu stalinizmu  /56

5. Instytucje wykonawcze  /70

Rozdział II. Uwarunkowania prawne i finansowe  /82

1. Podstawy prawne odbudowy systemu  /82

2. Ramy prawne nowej polityki społecznej  /95

3. Podstawy finansowe  /113

Rozdział III. Zagadnienia pracy  /137

1. Instytucje ochrony pracy  /137

2. Przestrzeganie przepisów prawa pracy  /144

3. Warunki zatrudnienia  /163

4. Rozbudowa sfery socjalnej  /179

Rozdział IV. Polityka zatrudnienia  /197

1. Podstawy organizacyjne  /197

2. Sytuacja na rynku pracy  /204

3. Pośrednictwo pracy  /213

4. Aktywizacja zawodowa niezatrudnionych  /224

5. Przysposobienie i szkolenie zawodowe  /230

6. Produktywizacja niepełnosprawnych  /235

7. Specyficzne formy zatrudnienia  /245

Rozdział V. Ubezpieczenia społeczne  /255

1. Instytucje ubezpieczeniowe  /255

2. Zakres ochrony ubezpieczeniowej /268

3. Długoterminowe świadczenia ubezpieczeniowe  /278

4. Świadczenia ubezpieczenia chorobowego  /296

5. Świadczenia rodzinne  /310

Rozdział VI. Ochrona zdrowia  /316

1. Organizacja publicznej służby zdrowia  /316

2. Zasoby ludzkie służby zdrowia  /330

3. Infrastruktura ochrony zdrowia  /349

4. Funkcjonowanie systemu  /364

Rozdział VII. Opieka społeczna  /385

1. Organizacja opieki społecznej  /385

2. Działalność ratownicza  /398

3. Opieka nad dorosłymi  /423

4. Opieka nad dziećmi  /442

Zakończenie  /472

Wykaz wykorzystanych źródeł archiwalnych, drukowanych i opracowań  /476

Indeks osób  /502