Broń biała na Śląsku XIV-XVI wiek

Autor: Lech Marek

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 380

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 21,0 cm x 29,5 cm

Seria: Wratislavia Antiqua 10

Uwaga! Okładka nieznacznie przetarta

"Podstawową charakterystyką zgromadzonego materiału była wyraźna różnica w stanie zachowania poszczególnych kategorii uzbrojenia, wynikająca ze sposobu użytkowania określonych rodzajów oręża w średniowieczu i czasach późniejszych. Broń drzewcowa oraz miecze dwuręczne, to na ogół zabytki dobrze zachowane, będące niegdyś częścią wyposażenia arsenałów miejskich i cechowych, przejęte z czasem przez muzea. Znaczna ich część pochodzi także z kolekcji niezwiązanych ze Śląskiem. [...]

Jednym z celów pracy było przedstawienie przemian związanych z funkcją broni białej oraz zaprezentowanie technologii jej wykonania. Niektóre kordy, znalezione na terenie Śląska, zostały prześwietlone promieniami RTG, co ujawniło ich cechy konstrukcyjne. Złożona, niejednorodna struktura żeleźców broni drzewcowej [...], głowni kordów czy puginałów, widoczna jest w stopniu skorodowania poszczególnych elementów. Ostrza wykonywane z wysokonawęglonego materiału szybciej ulegają korozji [...], niż części z miękkiej stali, służące przeważnie do wykonywania rdzeni żeleźców broni drzewcowej. Pomocnymi i cennymi dla celów porównawczych okazały się badania metaloznawcze przeprowadzonej na halabardach szwajcarskich [...]"

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /9

Stan badań  /13

I. Broń sieczna  i kolna  /15

1. Puginały średniowieczne  /15

A. Puginały nerkowe  /17

Rękojeści  /18

Głownie  /19

Znaleziska śląskie  /19

B. Puginały tarczowe  /22

C. Sztylety  /24

Pochwy sztyletów  /25

D. Basilardy  /27

E. Noże bojowe  /27

F. Puginał z Niemczy  /29

2. Puginały z XVI w.  /31

A. Puginały mieczowe  /31

B. Puginały landsknechtowskie  /32

Odmiana 1  /32

Odmiana 2  /33

Odmiana 3  /35

Odmiana 4  /35

Odmiana 5  /35

C. Puginały ślubne  /36

D. Lewaki  /37

3. Tasaki i szable  /38

A. Tasaki średniowieczne  /38

B. Tasaki z XVI wieku  /41

C. Szable  /41

Krótka szabla piechoty  /42

Pałasz   /43

4. Kordy  /45

A. Kordy z głowicami kapturkowymi  /46

Kordy o głowniach typu I  /46

Kordy o głowniach typu II  /49

Formy głowic  /56

B. Kordy o wysokich głowicach  /57

Kordy o głowniach typu III  /59

Kordy o głowniach typu IV  /60

Kordy o głowniach typu V  /61

Formy głowic  /62

C. Sposób noszenia kordów  /64

D. Traktaty walki /66

5. Miecze  /68

A. Miecze średniowieczne  /68

B. Miecze z XVI w.  /74

Znaleziska śląskie  /76

Sposób noszenia mieczy  /80

C. Miecze dwuręczne  /81

II. Broń drzewcowa  /85

1. Włócznie, kopie, oszczepu, partyzany i korseki  /85

A. Groty deltoidalne  /85

Groty o zmiennym przekroju tulei /85

Groty z ością i okrągłą w przekroju tuleją  /86

Groty z tuleją wielokątną w przekroju na całej długości  /87

Włócznie z ością nie zachodzącą na tuleję  /88

Partyzany  /89

B. Włócznie o romboidalnym kształcie liścia  /90

C. Groty włóczni z żebrem  /90

D. Oszczepy  /91

E. Groty kopii  /92

F. Zabytki z Sokolca jako zwierciadło ewolucji grotów włóczni późnośredniowiecznych  /93

Groty z tuleją krótszą lub równą długości liścia /94

Groty o tulei zdobionej z pierścieniami  /95

Groty o liściu średniej długości, czworokątnym w przekroju  /95

Groty ze skrzydłami  /95

Groty spis szydłowatych z krótkim, wierzbowatym liściem  /97

Groty spis szydłowatych bez wyodrębnionego liścia  /98/

G. Włócznie w świetle źródeł pisanych  /100

H. Włócznie w europejskich podręcznikach walki  /102

2. Glewie  /104

3. Gizarmy  /106

4. Halabardy  /107

A. Drzewce halabard  /124

5. Broń spokrewniona z halabardą  /127

A. Młot i topór lucerneński  /127

B. Topory taborowe /127

6. Piki  /128

7. Urazy spowodowane bronią drzewcową  /131

III. Broń obuchowa  /134

1. Czekany i topory  /135

A. Późnośredniowieczny topór do rzucania  /138

B. Znaki i zdobienia na broni obuchowej z terenu Śląska /140

2. Goedendag na Śląsku   /142

3. Wekiery  /146

4. Cepy bojowe /147

Zakończenie  /148

Katalog zabytków  /152

Katalog rycin  /174

Bibliografia  /365

Summary  /376