Bolko II Mały (ok. 1309/12 - 1368). Książę świdnicko-jaworski i margrabia łużycki

Autor: Marcin A. Klemenski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 575

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Bolko II Mały (ok. 1309/1312-1368) bez wątpienia należy do najwybitniejszych Piastów panujących na Śląsku w XIV wieku. Odegrał ważną rolę w dziejach Europy Środkowej, był uzdolnionym politykiem oraz dyplomatą. W 1326 r. objął niewielkie księstwo świdnickie, ale dzięki swym umiejętnościom politycznym, umierając w 1368 r. pozostawił potężne władztwo świdnicko-jaworskie, wraz z margrabstwem Łużyc, połową księstw brzeskiego, oławskiego, głogowskiego i ścinawskiego oraz szeregiem pomniejszych terytoriów.

Niniejsza praca jest pierwszą od ponad 110 lat monografią poświęconą księciu świdnicko-jaworskiemu. Autor, na podstawie rozległej kwerendy źródłowej opracował działalność polityczną księcia Bolka II Małego, oraz jego działania na terenie swego władztwa. Ponadto zwrócił uwagę na jego relacje z sąsiednimi monarchami, z klasztorami położonymi w jego ziemiach. W ten sposób próbując usystematyzować i uzupełnić dotychczasową wiedzę dotyczącą tego znakomitego Piasta świdnicko-jaworskiego.

Marcin A. Klemenski (ur. 1992) – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pracownik Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie. Zainteresowania badawcze: dzieje Śląska w średniowieczu, klasztory augustianów-eremitów, edytorstwo źródeł. Autor książki Albert książę strzelecki (ok. 1300-1370/71), Kraków 2017, oraz licznych artykułów opublikowanych w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz zastosowanych skrótów bibliograficznych  /8

Wstęp   /11

1. Stan badań   /13

2. Źródła   /17

3. Cel i metoda  /21

4. Konstrukcja pracy  /21

Rozdział I. Najbliższa rodzina Bolka II Małego  /25

Rozdział II. Polityka zewnętrzna Bolka II Małego  /47

1. Polityka Bolka II wobec Piastów, Wittelsbachów i Luksemburgów   /48

A. Polityka Bolka II w początkach jego rządów w latach 1326-1331. B. Sukcesja w księstwie głogowskim oraz domniemany konflikt świdnicko-czeski w 1331 roku. C. Polityka Bolka II wobec ekspansji Luksemburgów w latach 1332-1339. D. Polityka Bolka II w przededniu wojny: lata 1340-1344. E. Wojna Bolka II i Kazimierza Wielkiego z Luksemburgami w latach 1345-1348. F. Polityczny zwrot Bolka II w stronę Luksemburgów w latach 1348-1353. G. Bolko II w kręgu Karola IV Luksemburga: lata 1353-1356. H. Apogeum politycznej roli Bolka II na arenie międzynarodowej: lata 1357-1364. I. Polityka Bolka II w ostatnim okresie życia: lata 1364-1368.

2. Stosunki z Kościołem   /170

A. Papiestwo. B. Diecezja włocławska. C. Diecezja miśnieńska. D. Diecezja lubuska 

3. Stosunki z książętami śląskimi   /194

A. Książęta cieszyńscy. B. Książęta głogowscy i żagańscy. C. Książę jaworski. D. Książęta legnicko-brzescy. E. Książęta opolscy. F. Książęta ziębiccy.

Rozdział III. Polityka wewnętrzna  /223

1. Rządy w księstwie świdnickim w latach 1326-1348  /223

A. Rychbach z okręgiem. B. Sobótka z okręgiem.

2. Rządy w księstwie świdnicko-jaworskim w latach 1346-1368  /228

A. Javornik i Ujeździec. B. Byczyna, Wołczyn, Kluczbork i Gorzów Śląski z okręgami. C. Górnołużycki Mirsk. D. Złoty Skok. E. Połowa księstwa brzeskiego i oławskiego. F. Księstwo siewierskie. G. Złotoryja z okręgiem. H. Połowa księstwa głogowskiego i ścinawskiego. I. Trutnov i Dvur Kralowe z okręgami. J. Lenno zamkowe Radosno z miasteczkiem Mieroszów. K. Margrabstwo Dolnych Łużyc. L. Władztwo Strehla. Ł. Kąty Wrocławskiej z okręgiem

3. Stosunek Bolka II do klasztorów i parafii   /273

A. Zakony. B. Parafie.

4. Polityka Bolka II wobec wspólnoty żydowskich  /330

5. Polityka miejska i lokacje  /334

6. Wybrane aspekty polityki księcia wobec rycerstwa w księstwie świdnicko-jaworskim  /359

A. Rewindykacja zamków Książ, Czarny Bór, Konradów i Cisy

7. Polityka górnicza księcia Bolka II  /367

8. Polityka mennicza pana na Świdnicy i Jaworze  /369

Rozdział IV. Urzędnicy Bolka II Małego  /375

1. Urzędnicy kancelaryjni  /378

A. Pisarze ziemscy (landschreiber, protonotariusz). B. Pisarze dworscy (notarii curiae, Hofschreiber).

2. Urzędnicy sądowi  /387

3. Marszałkowie dworu  /390

4. Kapelani   /393

5. Inne urzędy dworskie  /395

A. Prokuratorzy i ochmistrzowie. B. Kuchmistrzowie. C. Łowczy.

6. Urzędnicy terytorialni  /398

A. Kasztelanowie i burgrabiowie. B. Starostowie. C. Landwójtowie.

Rozdział V. Reprezentacja władzy Bolka II Małego  /411

1. Tytulatura  /412

2. Pieczęcie  /416

A. Pieczęcie większe. B. Pieczęcie mniejsze.

3. Fundacje artystyczne Bolka II Małego   /420

4. Nagrobek w Krzeszowie  /425

Zakończenie  /433

Aneks. Itinerarium książęce  /441

Summary  /471

Bibliografia  /475

Indeks osobowy i geograficzny   /535