Biało-czerwona flota. Polska flota handlowa II RP

Autor: Witold Koszela

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 269

Okładka: twarda

Format: 29,5 cm x 21,5 cm

„Teraz wolne przed nami światy i wolne kraje. Żeglarz polski będzie mógł dzisiaj wszędzie dotrzeć pod znakiem Białego Orła, cały świat stoi mu otworem”. Słowa te wypowiedział generał Józef Haller, gdy 10 lutego 1920 roku w Pucku wrzucił do Bałtyku pierścień mający symbolizować akt uroczystych zaślubin Polski z morzem. 

„Polska flota handlowa okresu II RP” to książka o tamtych czasach. Wraz z zaślubinami odrodzonej z lat niebytu Polski rodziła się jej flota handlowa. Powstały pierwsze towarzystwa żeglugowe i pozyskano pierwsze statki, co nie było łatwe. Na mocy traktatu wersalskiego Polska uzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego na odcinku zaledwie 147 kilometrów, a co gorsze, w jej granicach nie znalazł się żaden większy port, nie licząc Gdańska, który miał zostać wolnym miastem, pozostającym pod protektoratem Ligi Narodów. Lekarstwem na ten stan miała być Gdynia, niewielka osada zamieniona w ciągu kilku lat w jeden z największych portów bałtyckich. Był to również port macierzysty dla niemal wszystkich statków, jakie w okresie dwudziestolecia międzywojennego budowały polską gospodarkę morską.

Książka Witolda Koszeli w znakomity sposób przedstawia historię tych statków – ich sylwetki, charakterystykę oraz niezwykłe dzieje. Batory, Sobieski, Lwów, Dar Pomorza czy Zawisza Czarny to tylko kilka nazw, które stały się częścią legend polskiego morza, a których losy zostały opisane w publikacji. Tekst został wzbogacony dużą liczbą fotografii i rysunków przedstawiających sylwetki wybranych jednostek oraz szczegóły ich budowy.

Witold Koszela to obecnie jeden z bardziej znanych marynistów, którego książki cieszą się dużym zainteresowaniem. Urodził się i mieszka w Rzeszowie. W swoich opracowaniach skupia uwagę na historii powstania i służby opisywanych jednostek, ich budowie i sylwetkach oraz wydarzeniach i ludziach z nimi związanych. Wyjątkowo bliskie są mu statki i okręty spod biało-czerwonej bandery. Od dawna słynie z zamieszczanych w swoich książkach szczegółowo opracowanych ilustracji ukazujących sylwetki okrętów oraz z unikalnych zdjęć i reprodukcji, pochodzących ze zbiorów wspierających go kolekcjonerów i miłośników wszystkiego morza.

Wśród jego ważniejszych książek należy wymienić „Polskie statki pasażerskie”, „Niszczyciele Polskiej Marynarki Wojennej”, „Krążowniki Polskiej Marynarki Wojennej”, „Pancerniki III Rzeszy”, „Krążowniki III Rzeszy”, „Okręty floty polskiej” (t. I-II), „Biało-czerwoną flotę – współczesne okręty Polskiej Marynarki Wojennej” (t. I-II), „Architekturę okrętu – transatlantyk m/s Batory”, „Zapomnianą flotę”, „Pancerniki Mussoliniego” czy też „Pancerniki Stalina”. Jego publikacje coraz częściej pojawiają się także za granicą („Battleships of the III Reich” (vol. I-II), „The King George V class battleships”, „Battleships Rodney and Nelson”). Ciekawym uzupełnieniem dorobku Witolda Koszeli jest szereg monografii rysunkowych obrazujących sylwetki słynnych okrętów wojennych, a także dziesiątki artykułów publikowanych w literaturze fachowej i nie tylko.

Spis treści:

O autora  /7

Niełatwe początki  /9

Sarmacja była pierwsza

s/s Kraków, s/s Wisła, s/s Wawel, s/s Bug, s/s Warta  /15

Kolebka nawigatorów

STS Lwów  /19

Zalążek polskiej fl oty, czyli „francuzy” ministra Kwiatkowskiego

s/s Katowice, s/s Toruń, s/s Kraków, s/s Poznań i s/s Wilno  /27

Kłopotliwy jeziorowiec

s/s Warta   /43

Pechowy „Tczew”

s/s Tczew  /49

Duma białej floty

s/s Gdańsk i s/s Gdynia  /53

Węglowa flota

s/s Robur I, s/s Robur II, s/s Robur III, s/s Robur IV, s/s Robur V, s/s Robur VI, s/s Robur VII, s/s Robur VIII /67

Trampy dalekiego zasięgu

s/s Niemen i s/s Wisła  /81

Biała flota i nie tylko

s/s Hanka, s/s Jadwiga i s/s Wanda /87

Pod fl agą Polbrytu

s/s Rewa i s/s Łódź /99

W służbie emigrantów

s/s Premjer  /105

Statek o niezwykłej historii

s/s Warszawa  /109

„Klejnoty królewny Dagmary”

s/s Polonia, s/s Kościuszko i s/s Pułaski   /115

Ratując wawelskie skarby

s/s Chorzów  /135

Legenda białej fregaty

sv Dar Pomorza  /141

Efemerydy raz jeszcze

s/s Kopernik, m/s Pionier I, s/s Orion  /153

„Dzieci” dyrektora Rummla

s/s Śląsk i s/s Cieszyn  /157

Od ludzi do towarów

s/s Lublin i s/s Lwów  /163

Chłodniowiec linii angielskiej

s/s Lech  /171

Niefortunny pięciomasztowiec

s/c Elemka /177

Małe, ale użyteczne

s/s Hel i s/s Puck /183

Pod żaglami Zawiszy

s/y Zawisza Czarny  /189

Arystokraci oceanów

m/s Piłsudski i m/s Batory  /195

Ku brzegom Lewantu

m/s Lewant i m/s Lechistan  / 213

Niezwykłe „maluchy”

m/s Oksywie i m/s Rozewie   /219

Drewnowiec Polbrytu

s/s Lida  /223

„Bartosiaki”

s/s Narocz, s/s Wigry i s/s Kromań  /227

Dwaj niezwykli królowie

 m/s Sobieski i m/s Chrobry /231

„Handel idzie za banderą”

m/s Stalowa Wola i m/s Morska Wola  /249

Na wojennych szlakach 

 s/s Bałtyk, s/s Tobruk, s/s Narwik, s/s Białystok, s/s Borysław, s/s Paderewski, s/s Kielce, s/s Kolno, s/s Kowel, s/s Krosno, s/s Kutno, s/s Opole, s/s Dumfries, m/s Kinross, ts/s Ile de Batz /255

Niefortunny podrzutek 

 s/s Modlin /265

Bibliografia  /269