Bajka ludowa na Kujawach. Antologia tekstów z lat 1955–1966

Wybór, wstęp i opracowanie: Violetta Wróblewska

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 270

Okładka: miękka

Format: 14,8 cm 20,8 cm

Bajka ludowa na Kujawach (Antologia tekstów z lat 1955–1966) to zbiór 34 niepublikowanych przekazów pochodzących z materiałów nadesłanych na konkursy organizowane w latach 1955–1966 przez Toruński Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Muzeum Etnograficzne w Toruniu (do 1959 roku Dział Etnograficzny Muzeum Miejskiego w Toruniu) oraz Polskie Radio w Bydgoszczy. Adresatami  konkursów byli mieszkańcy dawnego województwa bydgoskiego, obejmującego ziemię chełmińską, dobrzyńską, Kujawy, Pałuki, Krajnę, Bory Tucholskie, Kociewie oraz Kaszuby. Celem sześciu konkursów było pozyskanie informacji na temat dawnej kultury ludowej, a także tradycyjnych chłopskich opowieści. Antologia zawiera jedynie nieznaczną część tego archiwalnego materiału znajdującego się w zasobach Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, ale za to niezwykle cennego, gdyż zachowanego i prezentowanego w postaci naturalnej, w jakiej przekazali ją sami uczestnicy konkursów. Bajki konkursowe, z którymi mamy tu do czynienia, stanowią interesujące świadectwo przemian społecznych i kulturowych polskiej wsi połowy XX wieku.

Spis treści:

Bajki ludowe na Kujawach - konkursowe zmagania z tradycją  / 9

Część I. Bajki magiczne 

1.1. Baśń p.t. o księciu i 3 synach 2 mądrych i 1 głupim (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1966) / 57

1.2. Bajka o czarownicy (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1956) / 63

1.3. Baśń z czasów, kiedy ptaki i zwierzęta rozmawiały z ludźmi (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1958) / 67

1.4. Baśń o trzech siłaczach (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1958) / 74

1.5. Bajka o ptaku, lwie i wielorybie (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 91

1.6. O sierotce Marysi, co została zmieniona w rybkę (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 98

1.7. O ubogiej wdowie i jej pięciu córkach (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1955) / 115

1.8. Ślubowanie (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1955) / 120

1.9. O pewnym dziedzicu, co straszył (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1955) / 122

1.10. Bajka o dwóch czarownicach (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1956) / 123

1.11. O dobrej wróżce i o sierotce Marysi (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1956) / 130

1.12. Bajka o zbójcach (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1956) / 137

1.13. Bajka o chłopcu, co uratował życie królewskiej rodzinie (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1956) / 145

1.14. O Jasiu i Marysi sierotce (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 149

1.15. O starym królu, co chciał młodym zostać (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 164

1.16. Bajka o trzech cytrynach (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1956) / 179

1.17. O Wojtku bohaterze (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 182

1.18. Bajka o kumotrze sprawiedliwym (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1956) / 190

Część II. Bajki nowelistyczne 

2.1. Przypowiastka o młodym małżeństwie (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1966) / 195

2.2. Bajka o dwunastu zbójcach (Józef Bartkowiak, Kwieciszewo, 1964) / 197

2.3. O szczęśliwej godzinie (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1958) / 200

2.4. Bajka o bandytach (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1955) / 211

2.5. Bajka o księciu (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1955) / 215

2.6. O karle potworze (Feliks Paczkowski, Włocławek, 1956) / 218

Część III. Bajki komiczne - kawały i humoreski 

3.1. O biedaku i bogaczu (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1958) / 223

3.2. Zagadka (Piotr Miśkiewicz, Pakość, 1955) / 227

3.3. Baba i kropidło (Józef Bartkowiak, Kwieciszewo, 1964) / 228

3.4. O mężu żarłoku (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1957) / 230

3.5. Słynny wróż i doktór (Henryk Kotłowski, Arciszewo, 1958) / 232

Część IV. Podania - bajki wierzeniowe

4.1. Legenda o zamku rydzyńskim (Józef Bartkowiak, Kwieciszewo, 1964) / 243

4.2. O stary czarownicy i jej córce (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1957) / 245

4.3. O dziedzicu Szczydze (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1957) / 249

Część V. Bajki zwierzęce i religijne (legendy) 

5.1. Kot i pies (Józef Bartkowiak, Kwieciszewo, 1964) / 253

5.2. Bajka o diable i chłopie (Aldona Paczkowska, Włocławek, 1956) / 254

Bibliografia / 261

Wykaz wątków (wraz z numeracją bajek) / 269