Atanazy Raczyński (1788-1874). Biografia

Autor: Michał Mencfel

Rok wydania: 2016

Ilość stron: 532

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

NOMINACJA w Konkursie o Nagrodę im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Prof. Tadeusza Kotarbińskiego za wybitne dzieło naukowe z zakresu nauk humanistycznych 2017

NAGRODA im. prof. Jerzego Skowronka, XI Targi Książki Akademickiej i Naukowej ACADEMIA 2017

WYRÓŻNIENIE w Konkursie na Najlepszą Książkę Popularnonaukową, 21. Poznańskie Targi Książki Naukowej i Popularnonaukowej

Książka jest próbą wszechstronnego opisania długiego i bogatego życia oraz obszernego i różnorodnego dzieła hrabiego Atanazego Raczyńskiego (1788-1874): wywodzącego się z Wielkopolski pruskiego arystokraty, uczestniczącego z wielką swobodą w kulturalnym i towarzyskim życiu europejskich elit; Polaka w pruskiej służbie dyplomatycznej, toczącego przez całe życie trudny, dramatyczny i krytyczny dialog z polskością; przenikliwego obserwatora i komentatora wydarzeń politycznych, twórcy spójnej doktryny politycznej utrzymanej w duchu radykalnego konserwatyzmu; kolekcjonera malarstwa i twórcy publicznie dostępnej galerii obrazów o europejskiej renomie; znawcy, badacza i propagatora sztuki, autora szeroko w Europie komentowanych, pionierskich książek o sztuce niemieckiej i portugalskiej.

Przenikliwy, samoświadomy, refleksyjny, o złożonej osobowości, żyjący nadto w turbulentnych czasach, trwał Raczyński w stanie permanentnego konfliktu. Wychowany w duchu ideałów oświecenia i przywiązany do nich, śledził nowe prądy umysłowe i, mimo związanych z nimi obaw, fascynował się nimi. Uwikłany w gorące dyskusje narodowe, zmagał się ze swoją polskością, do końca traktując ją zarówno jako brzemię, jak i wyzwanie. Wierzący bezwarunkowo w określony ład społeczny i polityczny, dostrzegał nieuchronność jego rozpadu. Wynikające z tych okoliczności napięcia i dylematy są głównym tematem książki. Słowem: opowiada ona o bogatej, twórczej osobowości i umysłowości uwikłanej w „historię zerwaną z łańcucha”.

Książka składa się z trzech części: Pierwsza, zatytułowana Formacja, ma na celu opis osobowości Raczyńskiego, wskazanie istotnych rysów jego charakteru, które pozwolą lepiej zrozumieć polityczne, kolekcjonerskie i mecenasowskie dzieło bohatera. Część druga, zatytułowana Polityka, poświęcona jest działaniom Raczyńskiego w szeroko pojętym polu polityki oraz wypracowanej przez niego politycznej teorii, jego światopoglądowemu credo. Trzecia część – Sztuka – dotyczy spraw artystycznych, jej przedmiotem jest kolekcjonerska, pisarska i mecenasowska aktywność Raczyńskiego.

(Abstract)

Spis treści:

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

CZĘŚĆ PIERWSZA. FORMACJA

Rozdział I. Dziad Kazimierz Raczyński   /39

Rozdział II. Bracia  /60

Rozdział III. Lata nauki i wędrówki  /82

Rozdział IV.  Egzaltacje /100

CZĘŚĆ DRUGA. POLITYKA

Rozdział V.  Arystokracja  /121

Rozdział VI. Polityczne wyznanie wiary  /162

Rozdział VII. Polak w Berlinie  /200

Rozdział VIII. Dyplomata  /238

CZĘŚĆ TRZECIA. SZTUKA

Rozdział IX. Atanazy jako artysta  /295

Rozdział X. Poglądy estetyczne, pisma o sztuce, mecenat  /333

Rozdział XI. Kolekcjoner  /384

Rozdział XII. Galeria  /418

Zakończenie  /451

Kalendarium z życia Atanazego Raczyńskiego  /453

Bibliografia  /459

Indeks nazwisk  /492

Spis ilustracji  /523

The Life of Atanazy Raczyński (1788-1874) Summary  /529