Arystokraci ducha. Obraz społeczeństwa średniowiecznego w Revelationes św. Brygidy szwedzkiej

Autorka: Anna Waśko

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 344

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Praca ta traktuje o fascynującym świecie średniowiecznej myśli, świecie niemal nieistniejącym w świadomości współczesnego człowieka, choć leży on u źródeł naszej kultury. Bohaterką tej pracy jest też Brygida - święta wizjonerka, wielka dama, kochająca żona i matka, beginka żebrząca u bram rzymskich kościołów, powiernica królów i papieży. Jej objawienia i założony przez nią zakon przez wieki oddziaływały na duchowość europejską, także polską; wielkie, przejmujące wizje Pasji, piękna wizja Narodzenia, dialogi duszy z Bogiem były czytane i przeżywane przez pokolenia chrześcijan. W książce tej Brygida ukazana jest z innej strony: jako myślicielka zanurzona w tysiącletniej tradycji swojej kultury, obserwatorka i uczestniczka życia społecznego walcząca z pasją o odnowę świata, który wydawał się jej pogrążony w chaosie i upadku, a którego piękna konstrukcję ukazuje naszym oczom z klarowną jasnością.

(z Wprowadzenia) 

Spis treści:

I. Wprowadzenie /7

1.  Średniowieczna myśl społeczna /10

2. Brygida /17

3. Revelationes /22

4.  Wizja i proroctwo /27

5.  Konteksty /33

II. Ordo i status /37

1. Porządek dziejów /37 

2. Porządek stworzenia /49

3. Porządek społeczeństwa /58

3.1. Zmiana stanu społecznego /66

3.2. Strój i inne wyróżniki kondycji społecznej /69

III. Ludy, stany, kondycje - społeczeństwo w modelach /77

1. Poganie, Żydzi, chrześcijanie /77

2. Ecclesia - christianitas i teoria organiczna /90

3. Trzy stany Kościoła /101

4. Clerici et laici /113

5. Trzy stany funkcyjne /121

6. Elita i lud /131

7. Kobiety w schematach społecznych /143

IV. Przywódcy i ordines /151

1. Papież i cesarz /151

2. Król /158

2.1. Władza i urząd królewski /165

2.2. Król w trzech funkcjach /171

• Funkcja I - rex iustus /173
• Funkcja II - wojownik /181
• Funkcja III - żywiciel i dawca pokoju /193

2.3. Rex prudens /196

2.4. Tyran /200

3. Rycerze /207

3.1. Trzy przysięgi /209

3.2. Miles mundi i verus miles /216

3.3. Wojownik /220

3.4. Rycerz na dworze i na włościach /226

3.5. Rycerz na służbie /232

3.6. Rycerska pobożność .238

3.7. Porównywanie honoru /241

4. Duchowni i zakonnicy /246

4.1. Portrety biskupów /250

4.2. Zwierciadło biskupie /253

4.3. Mnisi i zakonnicy /258

V. Hierarchia według zasług /263

1. Pauperes et simplices /263

2. Hierarchia według zasług. Przyjaciele Boga /275

3. Miles spiritualis /283

VI. Zakończenie /289

Wykaz skrótów /295

Bibliografia /297

Summary /329

Indeks osób /333