Anomeizm (arianizm, neoarianizm, eunomianizm) na Zachodzie Imprerium Rzymskiego od zaistnienia do IV w. po Chr.

Autor: Dariusz Spychała

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 264

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

"Książka podejmuje niezmiernie istotny i subtelny problem wczesnego chrześcijaństwa, który, jak zaznacza autor we wstępie, był „decydujący o sensie istnienia nowego wyznania”, mianowicie kwestię boskości Jezusa Chrystusa. Śledzi zjawisko anomeizmu, którego przejawy dostrzega już w teologii przednicejskiej, a które zyskało  [...]  wyraz w wielkich heterodoksyjnych nurtach IV wieku, jakimi były arianizm, neoarianizm i eunomianizm. Należy zgodzić się z Autorem, że anomeizm i dyskusje z nim [związane] stanowiły problem zarówno teologiczny, jak też filozoficzny, a niekiedy nawet filologiczny. [...] Ważnym walorem pracy jest jej charakter źródłowy. Wykorzystuje też obszerną literaturę przedmiotu, o czym świadczą obszerne przypisy oraz obfita bibliografia, ale przede wszystkim odniesienia w tekście do dyskusji czy opracowań istniejących w literaturze naukowej, także w tej najnowszej."

(z recenzji ks. prof. dr. hab J. Naumowicza) 

Spis treści: 

Wykaz skrótów /7

Wstęp /25

Rozdział I. Kontrowersje doktrynalne w Kościele powszechnym (katolickim) na Zachodzie od początków do IV w. i pojawienie się arianizmu (anomeizmu)

1. Rozwój chrześcijaństwa na Zachodzie a społeczeństwo rzymskie  /31

2. Poglądy anomejskie w zachodniej teologii przednicejskiej  /69

Rozdział II. Kształtowanie się anomeizmu w Cesarstwie (neoarianie, aecjanie, eunomianie)

1. Nauka teologów przednicejskich a filozofia neoplatońska  /117

2. Nauka Ariusza a podziały w ruchu antynicejskim  /157

3. Selenas, Ursacjusz i Walens i ich zwolennicy jako krzewiciele nauki neoariańskiej (anomejskiej) na Zachodzie 167

4. Powstanie tzw. właściwego anomeizmu, czyli Kościoła „eunomian”  /177

Rozdział III. Anomeizm i Kościół „anomejczyków” na Zachodzie w drugiej połowie IV w.

1. Kształtowanie się struktur i działalność anomejczyków od 360 do 400 r.  /193

2. Anomejczycy wśród Germanów  /201

Bibliografia

Źródła  /219

Opracowania naukowe /251

Indeks osób  /309