Amazonka. Wyprawa Francisca de Orellany

Autor: Gaspar de Carvajal

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 176, 45 ilustracji czarno-białych, 1 mapa

Okładka: twarda

Format: 14,5 cm x 19,5 cm 

Już od początku XVI wieku do Europy docierały wieści o wielkiej rzece, która toczy swe wody wzdłuż równika przez cały kontynent południowoamerykański. Nazywano ją najpierw Mar Dulce, Słodkim Morzem, a później Marañon, lecz jej dzisiejszą nazwę — Rio Amazonas, Rzeka Amazonek albo Amazonka — nadał jej dopiero Francisco de Orellana, człowiek, który jako pierwszy pokonał jej bieg. Ten hiszpański konkwistador w 1541 roku wraz z Gonzalem Pizarrem, bratem zdobywcy Peru, wyruszył na poszukiwanie Krainy Cynamonu i Eldorado w ekwadorskiej dżungli, jednak odłączył się od ekspedycji i wraz z grupą towarzyszy popłynął w dół Amazonki. W czasie tej niezwykłej, trwającej cztery miesiące podróży Hiszpanie pokonali ponad dwa tysiące kilometrów i jako jedyni Europejczycy mieli okazję oglądać rozwiniętą cywilizację Amazonii, która niedługo potem upadła i przeszła do legendy. Czasem napotykali przyjaznych Indian, którzy udzielali im pomocy, czasem, aby zdobyć pożywienie, musieli walczyć z setkami wrogich wojowników, z trudem umykając przed zatrutymi strzałami. Przyszło im też zmierzyć się z oddziałem walecznych kobiet o jasnej karnacji, których państwo leżało w głębi lądu, a dyskusje o tym, kim były te tajemnicze wojowniczki, trwają do dziś.

Historię tej epickiej wyprawy znamy dzięki zapiskom dominikanina Gaspara de Carvajala, który towarzyszył Orellanie. Rękopis relacji leżał w archiwach ponad trzysta lat i został w całości opublikowany dopiero pod koniec XIX wieku. Po kolejnych stu latach przekazujemy czytelnikom jego pierwszy polski przekład, uzupełniony dokumentami z fascynującej wyprawy Franscica de Orellany i wstępem Damian Leszczyńskiego.

(opis wydawcy) 

Spis treści:

Francisco Orellana na Rzece Amazonek (Damian Leszczyński)  /7

Relacja spisana przez brata Gaspara de Carvajala, zakonnika z zakonu św. Dominika Guzmana, dotycząca nowego odkrycia słynnej wielkiej rzeki, którą miał szczęście odkryć i zbadań Kapitan Francisco de Orellana, od jej źródła aż do ujścia do morza, wraz z pięćdziesięcioma siedmioma towarzyszami, których zabrał ze sobą i ruszył na wyprawę tą rzeką, która na jego cześć została nazwana Rzeką Orellany /39

Dodatek I. List Gonzala Pizarra do cesarza Karola V z 3 września 1542 roku /131

Dodatek II. Dokumenty z Archiwum Indii sporządzone podczas podróży Francisa de Orellany i przedstawione przez niego Radzie Indii 7 czerwca 1543 roku  /147

Dodatek III. Pięć listów Francisca de Orellany opisujących przygotowania do wyprawy nad Amazonkę i trudności napotkane podczas podróży, pisanych w Sewilli  od maja do listopada 1544 roku /161

Literatura /172

Źródła ilustracji /176