Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Wielkiej Wojny i II Rzeczypospolitej

Autor: Jerzy Besala

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 742

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Wśród świstu kul i w gwarze kawiarni - alkoholowe dzieje Polski od Wielkiej Wojny po wrzesień 1939 roku. Po trudach wojennych Legionów, powstaniach i zwycięskiej walce z bolszewikami w 1920 roku Polska odzyskała i ugruntowała swą niepodległość. Odrodziła się jako II Rzeczpospolita, a radość, podniecana potężnymi dawkami alkoholu, była widoczna szczególnie w miastach. Uwidoczniło się to między innymi w rozkwicie dancingów z grającymi głośno jazzbandami, gdzie bawiono się do upadłego w restauracjach i kawiarniach. Nie wszyscy jednak korzystali z tych dobrodziejstw. Mit II Rzeczypospolitej jako oazy szczęścia ugruntowały elity, a nie szary człowiek borykający się z trudami codziennego życia.
Jerzy Besala plastycznie opisuje wszelkie wątki alkoholowe z tych czasów wśród różnych klas, warstw i grup społecznych: od wojska, społeczeństwa miejskiego i wiejskiego poczynając, na elitach dyplomatycznych i artystycznych kończąc. I znów – jak zwykle przy okazji alkoholowych opowieści i losów ludzi uwikłanych w pijaństwo i alkoholizm – dramat i tragedia przeplatają się z komizmem sytuacyjnym.

Spis treści: 

Wprowadzenie  /9

I. Wielka Wojna  /13

Wielka prohibicja z przeciekami  /15

1. W wasze ręce, kumie /17

2. "Dobry pijak jest dobrym robotnikiem"  /21

3. "Czy Kościuszkę w grobie zimny dreszcz nie przeszywa?"  /25

4. Wódku w kanawu!  /30

5. Kozacka oskoma  /35

6. Rosjanie we Lwowie /39

7. W c.k. monarchii i armii /45

8. "Niemcy to ludzkie potwory bez serc!"  /51

9. Przemyt i prosit  /56

10. Piwo w cukierni  /60

11. "Wypaliłsia z wierzchu gadość, a zostajesia czysty spiryt"  /64

Legiony to... /69

1. "Statut Strzelca zabrania picia napojów wyskokowych"  /71

2. Kariera rumianku  /80

3. Beczka rumu na Pantyrpassie  /91

4. Per Baccho na Węgrzech  /97

5. "Dać mu rumu!" /99

6. Rozrywki i ligawki /109

7. Samogon czekoladowy, czyli uroczystości  /115

8. Zakrapiane amory  /122

9. Samostrzały i morfina /131

10. Trepy i treny  /138

11. "Uff... Paskudny katzenjammer przechodzą dzisiaj Legiony"  /145

12. Rota czy Wacht am Rhein?  /150

13. Na Zachodzie bez zmian  /156

14. Erzac i szampanskoje  /14

15. Pijany wilk  /170

II. Walka o granice /175

Wojna polsko-bolszewicka  /177

1. Honor żołnierza a kucharz wiecznie pijany  /179

2. Czarnoziem oddycha krwią i samogonem  /182

3. Maraskino doprawione samogonem, zakąszane rybą wędzoną  /193

4. "Nie wolno się krztusić i duszkiem" /199

5. "Komisarz pijany jak noc"  /204

6. "Kmicicowa kompania"  /216

7. Karabiny bez spirytusu  /221

8. "Wy odkuda, towariszczi?"  /227

9. "A co, Dnieprem wódka płynie?"  /231

10. Bratanie przy denaturacie  /240

11. "Jesteśmy potęgą, a wyście trupy"  /246

12. "Od Wschodu szturmuje Wielki Cham, który chce zrobić z waszych jaj krwawą jajecznicę!"  /250

13. "Po trupie pańskiej Polski na zachód Europy"  /263

14. Bułak  /269

15. "Warszawa jest jednym z najweselszych miast" /274

16. Picie wódki na arszyny  /281

17. Opium na Łubiance  /285

18. Przypadek Władysława B.  /288

Powstania i plebiscyty  /295

1. Powstanie wielkopolskie  /297

2. Fest larmo na Śląsku  /300

3. "Kurp i Mazur to dwa braty"  /310

III. II Rzeczpospolita  /319

Władzy wpadki i przypadki  /321

1. Zagadka Dziadka  /323

2. "Świń nie dam, odeślę do Wiednia"  /335

Szkoło! Szkoło! /343

1. Cytrynówka a żaby  /345

2. "Zamiast mleka butelka wódki"  /352

3. Walka antyalkoholiczna  /361

"Mieszczuchy" i "robole"   /373

1. "Warszawa odpłynęła znad Wisły"  /375

2. "Krwawa łza" w kieliszku wódki   /385

3. Czarne łajno Polski B  /388

4. "Dobrzy fachowcy - nie lada kiziory"  /391

5. Dramaty alkoholowe w rodzinie  /396

6. Zawód: bezrobotny  /402

7. Przemyty gdańskie i inne  /408

"Narkoza wsi"  /415

1. "Karczma stoi nieczynna"  /417

2. Bimber, jarmark i znachor  /423

3. "Szampan i wino lały się strugami"  /427

Marginesy  /435

1. "Zwiewajta, kurwy...! Glyny łapajom...!"  /437

2. "Cierpiarz" i piękna Stasia  /446

3. Światek szemrany  /450

4. Kokolobolo  /455

5. Blatni i policjanci  /461

Wojsko Polskie   /469

1. Szkoły wojskowe wyskokowe  /471

2. Grudziądzki spirytus movens  /474

3. "Nałóg pijaństwa" w Wojsku Polskim potęguje się  /485

4. "Przesuwanie szaf" i ból po balu  /490

5. Esprit de corps i myśl taktyczna /497

6. KOP i kop Marszalika  /503

7. Latać w "niezupełnie trzeźwym widzie"  /515

8. "Dzięki trzeźwym na szczęście koniom dobrnęliśmy"  /520

9. "Który z was dwu jest pijany i kto kogo konwojuje?"  /528

10. "Żądam natychmiastowego zabrania moich jaj"  /536

11. Złoty gwóźdź do sztandaru  /544

12. Przypadek W-D  /549

13. "Wódka straciła odbiorców w kasynach"  /559

Dyplomacja /565

1. Harakiri i Skal  /567

2. Dyplomatyczna "strategia i taktyka działań gastronomicznych"  /573

3. "Lublju bufet roboczych i deputatów"  /582

4. "Kim był Józef Beck"  /590

Środowiska twórcze  /605

Dziennikarze  /607

1. Mapa pijacka "Cyrulika Warszawskiego"  /607

2. "I kac"gotowy  /612

Poeci i artyści  /620

1. "Nalej mi wina"!  /620

2. "W Polsce łatwiej sobie wyobrazić literata bez pióra niż bez kieliszka"  /626

3. "Mimo wszystko wódka to wielki wynalazek"  /635

4. "Duchowa stolica Polski"  /642

5. DDD Uniłowskiego  /647

6. Przypadek Witkacego  /652

Świat teatralny i kabaretowy  /666

1. Węgrzyn czy wódka  /666

2. Teatr realistyczny im. Jaracza  /671

Podsumowanie  /679

Bibliografia  /683

Prasa  /685

Wspomnienia, relacje, dzienniki, dokumenty, listy  /687

Opracowania, publicystyka, proza  /709

Indeks  /723