Alkoholowe dzieje Polski. Czasy PRL-u

Autor: Jerzy Besala

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 700

Okładka: twarda

Format: 16,00 m x 23,00 cm

Na konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku „wielka trójka” - prezydent Delano Roosevelt, premier Winston Churchill i generalissimus Józef Stalin - ustaliła ład powojenny, w tym w Polsce. Strony zobowiązały się, że Rzeczpospolita będzie krajem niepodległym i demokratycznym, a wyłoniony Rząd Tymczasowy miał przeprowadzić wolne wybory. Ale dla Stalina ustalenia jałtańskie były jedynie przystankiem do realizacji własnych planów - uzależnienia Polski od ZSSR i stopniowej komunizacji. Tak nadchodziły czasy PRL-u.

Niniejszy tom odmalowuje przejawy pijanego życia w Polsce Ludowej. Z jednej strony wyżyny władzy, gdzie od Bieruta przez Gomułkę po Jaruzelskiego rządzili abstynenci albo ludzie świadomi skutków działania alkoholu, z drugiej – picie na umór wśród robotników rolnych w PGR-ach czy chłoporobotników. Alkohol okazuje się świetnym budulcem do opowieści o PRL-u, zarówno w wymiarze politycznym, społecznym, jak i kulturowym.

Spis treści:

Wykaz skrótów /13

Wprowadzenie /17

 I. „Cysorz to ma klawe życie”  /21

1. Bankiety czerwonego cara  /23

2. Stalinek w Belwederze  /29

3. Wiesio i Józio  /41

4. Libacje pejsachówką 68%  /51

5. Kacykowo  /57

6. Gierek w dekadzie  /65

7. Opowieści podpitego ekranu  /68

8. „Niech mają przynajmniej wódkę i papierosy”  /73

9. Cmok-cmok  /80

10. „Każde wieczorne spotkanie ze Staszkiem zakrapiane jest alkoholem”  /87

II. Codzienna niecodzienność  /91

Proletariackie życie i picie  /93

1. Zniewalające wyzwolenie  /95

2. Bój w Hucie  /103

3. Od bolerka do Ważyka  /108

4. Nowy styl picia  /115

5. Hotele robotnicze  /125

6. W systemie braków i baraków  /132

7. Statystyki siermiężnego socjalizmu  /139

8. Panem et circenses  /145

Na wsi  /151

1. Zreformowani  /153

2. Pijana „jędza niezgody”  /157

3. Wesela i „wilki”  /160

4. „Pijacy powinni płacić zawrotne sumy za każdorazowe upicie się”  /167

5. „Dziki Zachód”  /172

6. „Lekka kawaleria” walczy o kołchozy  /180

7.” Strasznie się PGR-ów bałam”  /190

8. Bat na motory  /203

9. „We wsi zawrzało”  /207

10. „Babki”, „doktor Ewa” i pociągi  /212

„Mój jest ten kawałek podłogi”  /215

1. SS-lyker  /217

2. Przygoda na ulicy Rumiankowej  /220

3. Bomby pod zieloną budką  /222

4. Trzeźwiałki  /227

5. Gość w dom, wódka w dom  /234

Szerokie marginesy  /243

1. Książę w łachmanach  /245

2. „Klawo w mordę walić”  /249

3. Metoda łokcia i wiązanek  /257

4. Figus, Eka, czyli dżoker  /260

5. Gitowcy, hippisi, skiny i dresy  /264

6. Gruzinki, arabeski, makaroniary, cichodajki  /267

Gastronomicznie i gastrycznie  /275

1. Bijące serce Warszawy  /277

2. Szczecinizacja gastronomii  /282

3. Kawa, likier kontra wódka  /286

4. Na „szlaku hańby”  /291

5. Bieg do mety  /297

Oświecone wychylanie flaszki  /301

1. Dzieci wesoło wyciągnęły flaszki  /303

2. Gaudeamus igitur  /308

3. Kadra ochronna  /312

Jesteśmy na wczasach  /315

1. „Jaki piękny jest świat! Jak ja tu wypoczywam”  /317

2. „Żono, wódki nie piję, ale za to śmietanę piję”  /322

3. Odpoczynek władców  /327

4. Wczasy i wojaże zarobkowe  /332

Solidarni  /341

1. Koktajle Mołotowa w Poznaniu  /343

2. „Zakłócenia w stanie nietrzeźwym porządku publicznego”  /350

3. Wódka nie będzie decydować o losach tego kraju  /355

4. Feralna godzina  /360

5. Interna  /366

III. Kulturalni. PRL   /375

Na początku było Słowo  /377

1. ”Cień górala kremlowskiego straszy”  /379

2. Krupnicza szczecinizacja  /383

3. „Płakał anioł w bufecie”  /387

4. „Pięćdziesiąt dwa litry wódki”  /393

5. Pedały, powiedzcie, jak żyć!  /402

6. Obory i okolice  /410

7. „Wydać jedną książkę albo dwóch kolegów”  /415

8. „Wkładam ci pod dupę pięć ton dynamitu”  /421

9. V Festiwal według Hłaski  /431

10. „Polska alkoholska”  /436

11. Trochę bandyta, trochę wariat, duży alkoholik  /443

12. Jonasz połknięty i puls Bierezina  /449

13. Bójki, poetessy i Jesień Poezji  /453

Filmowy zawrót głowy  /461

1. Hollyłódź  /463

2. Filmy i bankiety  /468

3. Barany  /472

4. Do widzenia, do jutra  /477

5. Małżeństwo z rozsądku  /480

6. „Powiedz, starenia”  /484

7. Para w rejs  /490

8. Dyzma i Szaman  /501

Muzycy  /507

1. Klasycznie  /509

2. „Bez gazu nie ma jazzu”  /512

3. „Peruwianka jestem”  /515

4. „Złocisty komin, pełen nieziemskiej jaskrawości”  /519

5. Rockandrollowy styl życia  /521

6. Pop w tra(n)się  /525

7. „Pan musi pić”  /530

Dyplomatycznie   /533

1. Klozety za bawełnę  /535

2. Wyborowa, Ararat i Martell  /543

3. „Choroba dyplomatyczna”  /546

4. Samogon na pustyni  /553

Kultura fizyczna  /599

1. Byłoby byczo, tylko za szybko liczą!  /561

2. Lot Komara  /566

3. Fortuna kołem się toczy  /575

4. Nie ma futbolu bez alkoholu  /578

IV. Resorty siłowe   /587 

Milicja Obywatelska  /589

1. „Papióry do kontroli”  /591

2. „Glina, bo glina, ale ludzki chłop”   /597

Bezpieka i wywiad  /601

1. Bezpieczne „wchłanianie samogonu”   /603

2. „Rozpędzę tę reakcyjną bandę!”  /607 

3. Przypadek A-1  /611

4. Alkoholem, erotyką i „Zalewem”  /617

5. Złote jak „Żelazo”  /621

6. Pod „Czerwonym Kapturkiem”  /627

Ludowe Wojsko Polskie  /635

1. „W wojsku nie istnieje problem nałogowego alkoholizmu”  /637

2. Masakra w Jičínie  /642

3. Falą czy regulaminem?  /646

V. Zwalczanie alkoholizmu  /653

1. Urzędowe  /655

2. Nieurzędowe  /661

3. Anonimowi Alkoholicy  /667

Podziękowania  /675

Bibliografia  /677

Materiały archiwalne, dokumentalne, badania opinii publicznej, listy /679

Artykuły prasowe /683

Relacje, wspomnienia, reportaże, proza /687

Opracowania /699

Internet /715

Indeks /719