Akta Synodów Prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1638-1655

Wstęp i opracowanie: Marzena Liedke, Piotr Guzowski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 390 (LIV + 336), wielobarwna mapa luzem

Okładka: miękka

Format: 16,0 cm x 23,5 cm

Jako moment wprowadzenia reformacji w Wielkim Księstwie Litewskim wskazuje się rok 1553, czyli założenie przez Mikołaja Radziwiłła „Czarnego” pierwszego zboru ewangelickiego w Brześciu. Dopiero jednak po kolejnych kilku latach wykształciła się linia doktrynalna Kościoła ewangelickiego i w końcu zdominowały ją założenia kalwinizmu. Od trzeciej ćwierci XVI wieku pod względem organizacyjnym Kościół ewangelicko-reformowany w Rzeczypospolitej dzielił się na trzy samodzielne i równorzędne prowincje, zwane jednotami: Wielkopolskę, gdzie dominowała wspólnota braci czeskich doktrynalnie zbliżona do ewangelików reformowanych, Małopolskę oraz Wielkie Księstwo Litewskie.

Książka jest kontynuacją edycji akt synodalnych Jednoty Litewskiej z lat 1626-1637 (wydanych drukiem w 2011 roku), a ta z kolei nawiązywała do opublikowanych drukiem w Wilnie niemal sto lat wcześniej pierwszych zachowanych protokołów Jednoty z lat 1611-1625, opracowanych w ramach szeroko zakrojonego, acz zrealizowanego tylko w niewielkiej części projektu Monumenta Reformationis Polonicae et Lithuanicae. Książka nawiązuje też do pomnikowej edycji akt synodów różnowierczych w Polsce opracowanej przez Marię Sipayłło, która wszak nie zdążyła wydać archiwaliów odnoszących się do Wielkiego Księstwa Litewskiego.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz najczęściej stosowanych skrótów  /VII

Wykorzystane źródła i literatura przedmiotu  /XXXVI

Superintendenci dystryktowi Jednoty Litewskiej 1638-1655  /XXXVII

Dyrektorzy synodów i pisarze synodowi Jednoty Litewskiej 1638-1655  /LI

Pełnomocnicy prawni (aktorzy) zborów Wielkiego Księstwa Litewskiego 1638-1655  /LIII

Akta synodów prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1638-1655  /1

Indeks osób /285

Indeks miejscowości  /326

Indeks rzeczowy  /335