Adam Chmara (1720-1805) - ostatni wojewoda miński w świecie polityki czasów stanisławowskich i jego archiwum

Autor: Dariusz Rolnik

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 504

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Praca ma charakter biograficzny, skupia się na pokazaniu kariery politycznej ostatniego wojewody mińskiego w dziejach Rzeczypospolitej Adama Chmary. Jest ona sama w sobie interesująca, ale przede wszystkim robi wrażenie skalą awansu, od łowczego mińskiego do wojewody mińskiego, dodajmy co nie jest bez znaczenia pierwszego senatorstwa w rodzinie Chmarów. Jakkolwiek kariera polityczna bohatera stanowi szkielet tego studium, to obejmuje ma ona znacznie szerszy zakres problemów. Przedstawia funkcjonowanie i mechanizmy tworzenia elit w czasach stanisławowskich, pokazuje obraz polityczny prowincji litewskiej, a w tej przestrzeni, przejście od politycznych rozgrywek województwa mińskiego do polityki państwowej państwa polsko-litewskiego. Prezentowane w rozprawie są różne podejścia obywateli – nie tylko A. Chmary – do najistotniejszych kwestii związanych z istnieniem Rzeczypospolitej oraz ogólnie odrysowane są codzienne sprawy w życiu elit stanisławowskich. Sfera polityczna to tylko jedna z nich i to nie zawsze najważniejsza. Na takiej szerokiej płaszczyźnie pokazano także sposoby osiągania sukcesu na drodze publicznej posługi, ale też polityczne meandry życia publicznego na Litwie i słabnącą rolę wielkich litewskich rodów.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział pierwszy. Rodzina Chmarów i jej archiwum

Dzieje rodziny do końca XVIII wieku - zarys biograficzny  /19

Gospodarstwo Chmarów - droga do Siemkowa  /32

Historia archiwum rodzinnego - wartość zbioru i jego rozproszenie  /50

Rozdział drugi. Początek kariery Adama Chmary w czasach saskich - w służbie Sapiehów, w kręgu spraw obywatelskich i w drodze po pierwsze urzędy  

Na dworze Michała Antoniego Sapiehy /59

W kręgu interesów ekonomicznych i sądowych  /69

Na sejmikach i w funkcjach publicznych  /81

Rozdział trzeci. W życiu publicznym Litwy i Korony czasów stanisławowskich

Od elekcji Stanisława Poniatowskiego do I rozbioru Rzeczypospolitej  /133

W stronnictwie Stanisława Augusta i w województwie mińskim  /174

W obliczu reform Sejmu Wielkiego i tragedii upadku państwa  /315

Rozdział czwarty. Adam Chmara - człowiek, mąż, gospodarz  /401

Zakończenie. Adam Chmara post scriptum  /427

Bibliografia  /433

Wykaz skrótów  /459

Indeks osób  /461

Summary  /497