A więc wojna! Społeczna historia Krakowa 1939 - 1945. Studia

Autor: Jacek Chrobaczyński

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 874 

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

„A więc wojna…”,  to propozycja krytycznego spojrzenia na nierzadko dobrze już znane zjawiska i problemy oraz sprowokowanie do dyskursu.

Dialogiczność to credo, które Jacek Chrobaczyński przyjmuje od samego początku w swej najnowszej pracy jako postawę badawczą. To wielka zaleta przygotowywanej publikacji. Książka to owoc „wielolecia” krakowskich badań autora prowadzonych także przed rokiem 1989 w warunkach politycznej cenzury. Równocześnie to książka, która narodziła się w czasie pandemii i została tą nieoczekiwaną sytuacją sprowokowana, co autor obszernie wyjaśnia we wstępie. Liczne odniesienia do tej nowej dla nas wszystkich kryzysowej sytuacji stanowią kolejną niezwykłą, w zestawieniu z „klasycznymi” studiami  historycznymi, cechę książki.

Pandemia pobudziła badacza nie tylko do szerszej refleksji nad tytułową kwestią książki oraz do próby podsumowania swego dotychczasowego dorobku w tym zakresie, ale i do szeregu komentarzy odnoszących się do aktualnej sytuacji politycznej w Polsce. Towarzyszą one od początku do końca lekturze książki, a autor nie ukrywa swych krytycznych poglądów na temat rządzącego dziś w Polsce układu politycznego.

- z recenzji prof. zw. dr hab. Jacek Purchla

Spis treści:

Sporo ważnych uwag na wstępie  /7

Szkic I. Kraków międzywojenny i w przededniu wojny  /46

Szkic II. "A więc wojna!". Krakowski wrzesień 1939 roku. Zjawisko tzw. syndromu klęski  /124

Szkic III. Znowu stołeczność? Kraków tzw. "stolicą"? Generalgouvernment  /173

Szkic IV. Zaraz po wrześniu. Katastrofa wojenna na Zachodzie. Nowe krakowskie doświadczenie klęski  /200

Szkic V. Krakowski dzień po dniu okupacji  /262

Szkic VI. Zło i destrukt okupacji w postawach i zachowaniach społecznych  /312

Szkic VII. Niemcy - Żydzi - Polacy. Niemieckie sprawstwo i problem współsprawstwa świadków. Kontekst romski  /371

Szkic VIII. "Stołeczny" Kraków a problem ukaiński/"rusiński". Wołyń 1943 i  Małopolska Wschodnia 1944  /454

Szkic IX. Wojna a dziecko. Rodzina (1939-1945). Codzienność - moralitet - edukacja i wychowanie. Bilans i następstwa  /506

Szkic X. "Bez broni przeciw okupantowi". Tajna kultura i tajna szkoła w okupowanym Krakowie /538

Szkic XI. Pomoc "bliźniemu swemu". Krakowska społeczna akcja charytatywna. Pozytywy i zastanowienia /602

Szkic XII. Wojenny przełom. Dramatyczny rok 1943. Sporo nadziei  /627

Szkic XIII. Coraz bliżej wyzwolenie. Cezura 1944 roku. Kraków wobec powstania warszawskiego i PKWN  /670

Szkic XIV. Konteksty międzynarodowe w wojenno-okupacyjnych postawach mieszkańców "stołecznego" Krakowa. Próba spojrzenia  /719

Szkic XV. Kraków 18 stycznia 1945 roku. Proces "wychodzenia" z systemu okupacji  /789

Trochę uwag na koniec  /815

Źródła i bibliografia /828

Indeks /864