500 lat dzwonu Zygmunta

Redakcja: Mieczysław Rokosz, ks. Jacek Urban

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 270

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 25,00 cm

Seria: Biblioteka Kapitularna na Wawelu, tom 14

Książka jest pokłosiem sympozjum odbytego 28–29 czerwca 2021 r. z okazji 500-lecia pierwszego rozbrzmienia z Wawelu Zygmuntowskiego dzwonu, który – jako parament liturgiczny – odzywa się też w najważniejszych momentach polskich dziejów i staje się świadkiem historii. Jest tu mowa o królu fundatorze, ale skupiono się też na słabiej rozpoznanych aspektach badawczych dzwonu Zygmunta, dotyczących m.in. metalurgii, mechaniki i akustyki samego dzwonu. Zwrócono uwagę na mistrzowską konstrukcję ciesielską dźwigającą Zygmunta i cztery inne dzwony. Przedstawiono wyniki badań dendrochronologicznych; opisano tak charakterystyczne dla sylwety katedry w pejzażu Krakowa konstrukcje hełmów wież wawelskich i ich przemiany. Zarysowano literacką legendę wawelskiego Zygmunta. W książce znajdziemy też rozdział o dramatycznym losie ,,brata” naszego dzwonu, również królewskiego dzwonu Zygmunta z katedry wileńskiej, a także o samej dzwonnicy katedralnej oraz jej dzwonach i zegarze na niej. Artykuł archiwistów z Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej, będący wynikiem kwerendy w aktach Kapituły, z akrybią odnotowuje szczegóły dotyczące Zygmunta i wieży Zygmuntowskiej, pozostając świadectwem bezustannej pieczołowitej troski Kapituły o dzwon. I na koniec – postulatywny głos w dyskusji kampanologicznej uzasadniający konieczność badań i ochronę dzwonów, niepozbawiony wiadomości o nowych odkryciach starych dzwonów.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Robert Tyrała. Słowo na otwarcie sympozjum „500-lecie zawieszenia dzwonu Zygmunta”    /7

Janusz Smołucha . Fundacje pobożne i mecenat artystyczny króla Zygmunta I. Źródła – inspiracje – idee    /15

Tomasz Graff. Ku czci i pamięci najukochańszego brata kardynała. Z dziejów fundacji uniwersyteckiej Zygmunta I z 1518 roku przy ołtarzu św. św. Erazma, Zygmunta Króla Męczennika i Brygidy Królowej    /29

Mieczysław Rokosz. Dzwon Zygmunta – świadek polskich dziejów    /41

Gintautas Žalėnas . Wileński brat wawelskiego Zygmunta i jego dramatyczne losy    /51

Sigita Maslauskaitė-Mažylienė . The Bell Tower of the Vilnius Cathedral – History and the Present    / 63

Jacek Urban, Ewelina Zych. Dzwon Zygmunta w świetle źródeł z Archiwum Kapituły Katedralnej Krakowskiej    /75

Andrzej Bochniak. Technika mistrza Behema ujawniona przez dzwon    /113

Stanisław Karczmarczyk. Sztuka ciesielska więźby wsporczej dzwonu Zygmunta i jego sąsiadów    /145

Mieczysław Rokosz . Glosa do artykułu Stanisława Karczmarczyka Sztuka ciesielska więźby wsporczej dzwonu Zygmunta i jego sąsiadów, czyli co jeszcze należałoby tu zrobić    /161

Krzysztof J. Czyżewski. Niezachowane hełmy wież katedry krakowskiej (wybrane zagadnienia)    /167

Marcin Biborski, Marek Krąpiec. Kilka uwag na temat przyczyn „zawałów” serca królewskiego dzwonu Zygmunt na Wawelu    /203

Marcin Biborski, Marek Krąpiec. Dendrochronologiczne datowanie dębowej konstrukcji i jarzma dzwonu Zygmunt w wieży Zygmuntowskiej na Wawelu    /223

Mieczysław Rokosz. Literacka legenda Zygmuntowskiego dzwonu. Zygmunt w poezji    /233

Marceli Tureczek. Badania i ochrona zabytkowych dzwonów w Polsce. Głos na marginesie uroczystości 500-lecia dzwonu Zygmunta    /253