1 Dywizja Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego w kampanii polskiej 1939

Autor: Piotr Targoński

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 535 

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Monografie

1 Dywizja Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego należała w okresie II Rzeczypospolitej do jednostek określanych mianem elitarnych. Była to jedyna dywizja, której wszystkie pułki za udział w wojnie polsko-bolszewickiej zostały odznaczone Orderem Virtuti Militari. Stąd też służba w jej szeregach była postrzegana zarówno przez oficerów, jak i szeregowców jako niewątpliwy zaszczyt, ale również zobowiązanie wynikające z poczucia esprit de corps.

W 1939 roku dywizja, jak i całe Wojsko Polskie, stanęła przed niewykonalnym zadaniem obrony terytorium Rzeczypospolitej przed agresją niemiecką, a następnie również sowiecką. W ciągu 23 dni, tocząc uporczywe walki obronne, dywizja przeszła ponad 450 km, co stawia ją w rzędzie najwytrwalszych i najodporniejszych wielkich jednostek Wojska Polskiego. Stoczone przez nią walki należą do najbardziej intensywnych i zaciętych w całej kampanii.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /9

Historia 1 Dywizji Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego  /33

I.1. Od 1 Kompanii Kadrowej do 1 Dywizji Piechoty Legionów /33

1.1.1. Narodziny pułków dywizji /33

1.1.2. Odtworzenie pułków legionowych i powstanie 1 Dywizji Piechoty Legionów /34

1.2. Wojna z Rosją sowiecką /38

1.2.1. Dywizja w wyprawie wileńskiej 1919 roku oraz w walkach na pograniczu Łotwy /38

1.2.2. Udział 1 Dywizji Piechoty Legionów w wyprawie kijowskiej /45

1.2.3. 1 Dywizja Piechoty Legionów w kontrofensywie znad Wieprza  /50

1.2.4. W bitwie nad Niemnem /57

1.3. Służba pokojowa /66

1.3.1. Reorganizacja dywizji i przeniesienie do Wilna /66

1.3.2. Codzienność rekruta /70

1.3.3. Szkolenie bojowe /76

1.3.4. 1 pułk piechoty Legionów w badaniach nad nową barwą mundurów Wojska Polskiego /79

1.3.5. W dniach zamachu majowego  /81

1.3.6. Kult Marszałka Piłsudskiego /82

1.3.7. Historia Szkoły Podchorążych - księga pamiątkowa /90 

1.3.8. Ostatni jubileusz dywizji  /91

1.3.9. Sztandary i odznaki pułkowe /95

Mobilizacja i koncentracja  /101

II.1. Ostatnie miesiące pokoju /101

II.2. Mobilizacja alarmowa 1 Dywizji Piechoty Legionów /104

II.3. Struktura, uzbrojenie i wyposażenie dywizji /125

II.4. Ośrodek Zapasowy 1 Dywizji Piechoty Legionów /138

II.5. Transport kolejowy do rejonu koncentracji /141

II.6. 1 Dywizja Piechoty Legionów w planach Naczelnego Wodza /150

II.7. Koncentracja 1 Dywizji Piechoty Legionów w pierwszych dniach wojny /156 

II.8. Plany kontruderzenia znad Narwi  /164

Obrona Narwi i Bugu - 1 Dywizja Piechoty Legionów wchodzi do walki /183

III.1. Walki nad Narwią w rejonie Różana i Pułtuska  /183

III.1.1. Przedmoście pułtuskie i jego załoga /183

III.1.2. Rozmieszczenie 1 DPLeg pod Pułtuskiem  /185

III.1.3. Walki nad Narwią 6 września /189

III.1.4. Walki nad Narwią 7 września /198

III.1.5. Odwrót w stronę Wyszkowa  /208

III.1.6. Katastrofa pod Różanem" i jej skutki /214

III.2. Obrona Bugu pod Wyszkowem /227

III.2.1. Sytuacja nad Bugiem 8 września /227

III.2.2. Walki nad Bugiem 9 i 10 września /242

III.2.3. Ordre, contre-ordre, désordre - okoliczności odwrotu znad Bugu /254

W odwrocie  /263

IV.1. Odwrót znad Bugu  /263

IV.2. Bój o Kałuszyn /276

IV.2.1. Sytuacja ogólna 11 września  /276

IV.2.2. Nocny atak na Kałuszyn /280

IV.2.3. Atak na wzgórze 194,8 /288

IV.2.4. Bilans boju o Kałuszyn /292

IV.3. Przebijanie się na południowy wschód i rozbicie dywizji /296

IV.3.1. Marsz w stronę kompleksu lasów Jagodne /296

IV.3.2. Walki w dniu 13 września - przełamanie pierwszej linii pozycji niemieckich /306

IV.3.2.1. Potyczka i rozproszenie II batalionu 1 pułku piechoty Legionów w rejonie Kuflewa /306

IV.3.2.2. Walki 5 pułku piechoty Legionów w rejonie Wodyń i Seroczyna  /311

IV.3.2.3. Działania 6 pułku piechoty Legionów w rejonie Oleśnicy i Woli Wodyńskiej  /326

IV.3.2.4. Działania 1 pułku piechoty Legionów w rejonie Lipin /330

IV.3.2.5. Sytuacja ogólna po południu 13 września /331

IV.4. Ostatni dzień przebijania się do kompleksu lasów Jagodne i rozbicie dywizji /334

IV.4.1. Walki 5 ppLeg /334

IV.4.2. Działania 6 pułku piechoty Legionów /343

IV.4.3. Walki 1 pułku piechoty Legionów pod Trzcińcem i Domanicami /347

IV.5. Bilans walk 13 i 14 września  /354

Epilog na Lubelszczyźnie /359

V.1. Przemarsz w okolice Chełma /359

V.2. Reorganizacja dywizji /365

V.3. Marsz do bitwy /368

V.4. Ostatnia bitwa 1 Dywizji Piechoty Legionów  /334

V.4.1. Walki w dniu 22 września - natarcie na Antoniówkę i Tarnawatkę /374

V.4.2. Walki w rejonie Antoniówki i Tarnawatki nocą i w dniu 23 września /378

V.5. Ostatnie walki żołnierzy 1 Dywizji Piechoty Legionów w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim  /387

V.6. Bilans ostatniej bitwy 1 Dywizji Piechoty Legionów  /389

V.7. Udział żołnierzy 1 Dywizji Piechoty Legionów w bitwie pod Kockiem  /391

Wrześniowe boje 1 Dywizji Piechoty Legionów w pamięci społecznej /396

VI.1 . Cmentarze wojenne oraz kwatery z mogiłami żołnierzy 1 DPLeg  /396

VI.1.1. Zambski Kościelne /401

VI.1.2. Pułtusk /402

VI.1.3. Kamieńczyk nad Bugiem  /403

VI.1.4. Brańszczyk /404

VI.1.5. Kałuszyn  /404

VI.1.6. Cegłów /406

VI.1.7. Mrozy /406

VI.1.8. Kuflew /406

VI.1.9. Jeruzal /409

VI.1.10. Seroczyn  /409

VI.1.11. Wodynie  /410

VI.1.12. Helenów /410

VI.1.13. Wola Wodyńska /412

VI.1.14. Domanice /413

VI.1.15. Gręzówka /413

VI.1.16. Wożuczyn /414

VI.1.17. Dzierążnia /414

VI.1.18. Tarnawatka /414

VI.1.19. Antoniówka /414

VI.1.20. Tomaszów Lubelski  /415

VI.1.21. Suchowola  /416

VI.1.22. Krasnobród-Podklasztor  /416

VI.1.23. Zamość /416

VI.2. Pomniki, tablice pamiątkowe i nazwy w przestrzeni miejskiej /418

VI.2.1. Pułtusk  /418

V1.2.2. Wyszków  /418

VI.2.3. Kałuszyn  /420

VI.2.4. Domanice  /421

VI.2.5. Tomaszów Lubelski /421

VI.3. Kultywowanie pamięci i tradycji pułków 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wojsku Polskim, instytucjach publicznych i organizacjach społecznych  /422

VI.3.1. Tradycje pułków 1 Dywizji Piechoty Legionów we współczesnym Wojsku Polskim /422

VI.4. Szkoły noszące imię pułków 1 Dywizji Piechoty Legionów /424

VI.5. Organizacje społeczne kultywujące pamięć wrześniowych walk 1 Dywizji Piechoty Legionów  /426

Zakończenie /428

Wykaz skrótów  /436

Legenda do map  /438

Załączniki  /439

Załącznik 1. Ordre de bataille 1 Dywizji Piechoty Legionów  /439

Załącznik 2. Ordre de bataille 1 Dywizji Piechoty Legionów po reorganizacji w dniu 19 września 1939 roku /455

Załącznik 3. Wybrane biogramy  /461

Załącznik 4. Lista poległych żołnierzy 1 DPLeg /470

Bibliografia  /499

Skorowidz osób  /515

Skorowidz nazw geograficznych  /526