Życie polityczne Wałcza i okolic w latach 1945 - 1990

Autor: Przemysław Bartosik

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 348

Okładka: twarda

Format: 16,8 cm x 24,0 cm

Autor przedstawia historię miasta i powiatu na terenach znacznie słabiej opisanych przez historyków, niż obszar centralnej, wschodniej czy południowej Polski. […] pogłębia stan naszej wiedzy o funkcjonowaniu dyktatury komunistycznej w jednym z tych prowincjonalnych ośrodków, w których jej dokuczliwość była szczególnie odczuwalna. Polska powiatowa, zwłaszcza na ziemiach zachodnich, była najbardziej podatna na antycywilizacyjną presję reżimu, której lokalne społeczności nie były w stanie przeciwstawić skutecznego oporu. 

- fragment recenzji prof. dr. hab. R. Terleckiego

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział I. Sytuacja społeczno-polityczna w Wałczu w latach 1945-1947  /15

1. Wkroczenie Armii Czerwonej i Wojska Polskiego na ziemię wałecką w 1945 r.  /15

1.1. Ewakuacja i ucieczka ludności niemieckiej /15

1.2. Przebieg działań wojennych /18

2. Radziecka okupacja Wałcza  /22

2.1. Komendantura wojenna  /22

2.2. Demontaż i wywóz mienia do ZSRR. Przekazanie majątku władzom polskim  /24

2.3. Ludność niemiecka i polska pod radzieckim zarządem wojskowym  /26

3. Kształtowanie się nowej społeczności Wałcza /29

3.1. Wysiedlenie Niemców  /29

3.2. Osiedlanie ludności polskiej  /34

3.3. Mniejszości narodowe /37

4. Utworzenie władz polskich w Wałczu  /42

4.1. Kształtowanie się rad narodowych  /46

4.2. Powstanie i organizacja organów bezpieczeństwa. Zarys działalności  /49

5. Powstanie partii i organizacji politycznych /56

5.1. Początki działalności Polskiej Partii Robotniczej w Wałczu /56

5.2. Powstanie i działalność Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego, Stronnictwa Pracy oraz organizacji młodzieżowych  /62

5.3./68

6. Walka PPR z PSL w latach 1945-1947  /70

6.1. Utworzenie i działalność Polskiego Stronnictwa Ludowego  /70

6.2. Referendum 30 czerwca 1946 r.  /73

6.3. Kampania wyborcza i wybory do Sejmu Ustawodawczego 19 stycznia 1947 r.  /75

6.4. Rozpad PSL w Wałczu. Utworzenie ZSL /78

Rozdział II. Wałcz w latach stalinowskich 1948-1956  /81

1. Utworzenie PZPR /81

1.1. Skutki zjednoczenia PPR i PPS w Wałczu. Kształtowanie się powiatowych struktur PZPR /81

1.2. Rekacje na śmierć Stalina /86

1.3. Wybrane organizacje młodzieżowe oraz społeczno-zawodowe /87

2. Władze wobec głównych problemów społeczno-gospodarczych w okresie stalinowskim /89

2.1. Bitwa o handel w Wałczu  /89

2.2. Realizacja założeń planu sześcioletniego w Wałczu /90

2.3. Polityka rolna i kolektywizacja rolnictwa  /92

3. Walka z Kościołem w latach 1945-1956 /96

3.1. Przykłady szykan i represji wobec Kościoła rzymskokatolickiego  /96

3.2. Sprawa Caritasu /107

3.3. Walka z innymi Kościołami i związkami wyznaniowymi  /109

4. Działalność młodzieżowych organizacji niepodległościowych  /111

Rozdział III. Przemiany polityczne w Wałczu w latach 1956-1970  /119

1. Ożywienie polityczne w Wałczu w okresie odwilży  /119

1.1. Echa śmierci Bieruta oraz wydarzeń 1956 r. w Wałczu  /119

1.2. Wybory do sejmu 1957 r.  /121

1.3. Wyhamowanie zmian październikowych /123

2. Mała stabilizacja w Wałczu /123

2.1. Kierunki działalności PZPR /124

2.2. Działalność ZSL iSC  /136

2.3. Organizacje młodzieżowe /143

3. Walka z Kościołem rzymskokatolickim w okresie Millenium  /144

3.1. Władze wobec Kościoła w okresie odwilży  /144

3.2. Przygotowania do obchodów Millenium i Tysiąclecia Państwa Polskiego /151

3.3. Reakcje na list biskupów polskich do niemieckich w 1965 r.  /151

3.4. Obchody Millenium i Tysiąclecia Państwa Polskiego w Wałczu  /152

3.5. Inne przejawy walki z Kościołem w latach 1962-1970  /155

4.  Marzec 1968 i Grudzień 1970  /157

4.1. Społeczeństwo Wałcza wobec protestów społecznych i konfliktów politycznych /157

4.2. Działalność SB w okresie protestów społecznych i konfliktów politycznych w 1968 i 1970 r.  /159

Rozdział IV. Wydarzenia polityczne w Wałczu w latach 1971-1980  /165

1. PZPR w okresie przyspieszenia i dynamicznego rozwoju  /165

1.1. Cele propagandy sukcesu  /165

1.2. Inwestycje gospodarcze w Wałczu w latach siedemdziesiątych a wybory do sejmu i rad narodowych /167

1.3. Kierunki działalności PZPR /173

2. Organizacje młodzieżowe i społeczne w latach siedemdziesiątych /178

3. Czerwiec 1976 r. i pierwsze objawy kryzysu gospodarczego w Wałczu  /181

4. Relacje państwo-Kościół  /182

4.1. Wybrane aspekty z lat 1971-1980  /182

4.2. Rekacje na wybór Karola Wojtyły na papieża  /185

Rozdział V. Kryzys społeczno-polityczny w Wałczu w latach 1980-1989  /187

1. NSZZ "Solidarność" w Wałczu w latach 1980-1981 /187

1.1. Sierpień 1980 r. w Wałczu  /187

1.2. Kształtowanie się struktur NSZZ "Solidarność"  /188

1.3. Wałecka "Solidarność" wobec ważnych wydarzeń w kraju w 1981 r.  /191

1.4. Konflikty o charakterze społeczno-politycznym  /192

2. Stan wojenny w Wałczu 1981-1983  /196

2.1. Wprowadzenie stanu wojennego  /196

2.2. Powstanie i działalność struktur konspiracyjnych w Wałczu /200

2.3. Działalność organizacji społeczno-politycznych w stanie wojennym /213

3. Przemiany polityczne w Wałczu w latach 1983-1988  /216

4. Wałcz w 1989 r. /225

4.1. Relegalizacja NSZZ "Solidarność"  /225

4.2. Kampania wyborcza oraz wybory do sejmu i senatu 4 (18) czerwca 1989 r.  /228

4.3. Sytuacja w strukturach władzy w latach 1988-1989  /232

4.4. Rozwiązanie PZPR /237

5. Kampania wyborcza KO "Solidarność" do wyborów samorządowych w 1990 r.  /238

Zakończenie /243

Wykaz skrótów  /247

Bibliografia /253

Aneksy /275

Indeks miejscowości  /317

Indeks osób /323