Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII w.

Autorzy: Władysław Czapliński, Józef Długosz

Rok wydania: 1976

Liczba stron: 266

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - książka używana, brzegi obwoluty pozawijane, brzegi stron pożółknięte

"Obliczenie, z ilu osób składał się dwór magnata, nie jest rzeczą łatwą, albowiem wszelkie spisy odnoszą się zasadniczo do służby - żeby tak rzec - wyższego stopnia. Ilu było różnego rodzaju pomocników w kuchni, stajennych w stajni i tego rodzaju pomocniczej służby, trudno obliczyć. W korespondencji Krzysztofa Opalińskiego znajdujemy spis dworzan w momencie realizowania przez magnata reżimu oszczędnościowego. A więc wojewoda poznański trzymał wówczas trzech służących niewątpliwie szlacheckiego pochodzenia, "czterech chłopiąt", trzech skrzypków, dwóch kucharzy, pasztetnika, a dla żony i dzieci pięć kobiet. Razem więc, jak widzimy, osiemnaście osób. Do tego jednak należałoby dodać pomocników kuchennych, stajennych, pastuchów, stróżów.W sumie można chyba przyjąć, że ten dwór liczył około trzystu osób. Warto jednak podkreślić, że jest to w oczach Opalińskiego jakieś minimum, spowodowane nadmiernymi wydatkami w poprzednim okresie. Toteż pisze do brata: "cudownie się uskramiam i nie przekroczę tych granic". Gdyby chodziło o dwór wielkiego magnata, możemy przyjąć jako wzór dwór wojewody krakowskiego Stanisława Lubomirskiego z okresu ostatnich lat jego życia. Tu źródłem wiadomości może być dla nas znany druk wydany przez Stanisława Czernieckiego, podstolego żytmierskiego, podający skład tego dworu. Według tego zestawienia dwór ów liczył, nie rachując znowu pomocniczej służby, około dwustu siedemdziesięciu osób".

(fragment książki)

Spis treści:

Wstęp  /5

Rozdział pierwszy. Magnateria, warstwa i przynależność do niej  /7

Rozdział drugi. Siedziby  /12

Rozdział trzeci. Wykształcenie magnatów  /23

Rozdział czwarty. Rodzina  /31

Rozdział piąty. Stan zdrowotny   /42

Rozdział szósty. Światopogląd  /47

Rozdział siódmy. Dwór magnacki  /55

Rozdział ósmy. Finansowe podstawy życia magnackiego  /71

Rozdział dziewiąty. Praca magnatów   /83

Rozdział dziesiąty. Podróże magnata  /99

Rozdział jedenasty. Splendory i ubiory   /105

Rozdział dwunasty. Uciechy stołu  /113

Rozdział trzynasty. Zabawy i przyjemności   /129

Rozdział czternasty. Muzyka, teatr na dworach magnackich  /141

Rozdział piętnasty. Magnat a książka  /151

Rozdział szesnasty. Mecenat magnacki   /164

Rozdział siedemnasty. Wobec król i Rzeczypospolitej  /176

Rozdział osiemnasty. Na sejmiku   /187

Rozdział dziewiętnasty. Na sejmie  /198

Rozdział dwudziesty. Exitus  /213

Zakończenie  /223

Przypisy  /225

Indeks osób   /248

Spis ilustracji   /261