Zdobywcy północnego Atlantyku

Autor: Przemysław Urbańczyk

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 336

Okładka: miękka

Format: 15,8 cm x 22,5 cm

Seria: Res humanae

Wydanie II

Popularna wiedza o średniowiecznych dziejach Europy Północnej ogranicza się do dosyć standardowych wyobrażeń o bohaterskich i okrutnych uczestnikach wypraw wikińskich, którzy przez dwa i pół stulecia terroryzowali znaczne połacie kontynentu. Mniej znanym epizodem tego okresu jest odkrycie i skolonizowanie wysp położonych między Europą a Ameryką Północną.

Na tym właśnie koncentruje się ta książka. Stanowi ona próbę skonfrontowania bogactwa informacji historycznych, utrwalonych w sagach i kronikach średniowiecznych, z przyrastającymi wciąż świadectwami archeologicznymi. To właśnie wyniki wykopalisk wpłynęły na zmianę obrazu pierwszej transoceanicznej ekspansji Europejczyków. Romantyczna wizja dobrze zorganizowanego poszerzenia na zachód obszaru cywilizacji skandynawskiej ustępuje miejsca interpretacji wskazującej na znaczną rolę przypadkowości i na wieloetniczność „kolonizatorów”.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Kontakty transbałtyckie  /13 

Rozdział 2. Skandynawia na przełomie tysiącleci  /27

Polityka i gospodarka okresu przedpaństwowego  /28

Wczesne państwa skandynawskie  /37

Rozdział 3. Kolonizacja wysp północnego Atlantyku  /59

Wyspy Owcze  /63

Islandia  /69

Grenlandia  /96

Winlandia  /108

Rozdział 4. Kim byli osadnicy?  /113

Rozdział 5. Architektura darniowa  /131

Północnoatlantycka tradycja budowlana  /131

Zagadka prostokątnych półziemianek  /169

Rozdział 6. Początek II tysiąclecia na wschodzie regionu północnoatalntyckiego  /167

Nowe struktury władzy  /176

Zmiany gospodarcze  /185

Wyzwanie ideologiczne  /190

Własność ziemi i zmiany struktury społecznej  /196

Stosunki etniczne  /203

Rozdział 7. Początek II tysiąclecia na zachodzie regionu północnoatalntyckiego /209

Sagi "Grenlandzkie"  /209

Saga o Egilu i Saga o Njallu  /237

Alernatywna adaptacja środowiskowa - kultury paleoeskimoskie  /242

Rozdział 8. Kryzys i zagłada kolonii grenlandzkiej  /247

Zakończenie  /271

Bibliografia  /275

Summary  /297

Spis ilustracji  /305

Indeks osobowy  /307