Zaproszenie do osmanistyki. Typologia i charakterystyka źródeł muzułmańskich sąsiadów dawnej Rzeczypospolitej...

Autor: Dariusz Kołodziejczyk

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 120

Okładka: twarda

Format: 20,5 cm x 29,5 cm

„Opracowanie to adresowane jest do historyków nieosmanistów, pragnących dowiedzieć się, na jakie pytania badawcze mogą odpowiedzieć źródła osmańsko–tureckie (a na jakie nie mogą), a także turkologów, dla których — podobnie zresztą jak dla samych Turków — język osmańsko–turecki sprzed reformy alfabetu (1928) i towarzyszących jej reform językowych po-zostaje w dużym stopniu językiem obcym, wymagającym dodatkowych studiów. Po pozycję tę może też sięgnąć student I roku dowolnych studiów humanistycznych, zastanawiający się nad możliwymi ścieżkami dalszej kariery. [...] W epoce przy-spieszonej globalizacji, odżycia stereotypów religijnych po wy-darzeniach 11 września, a także rosnącej roli Turcji i muzułma-nów w polityce i życiu codziennym Unii Europejskiej badanie dziejów krajów muzułmańskich, przez wieki sąsiadujących z chrześcijańską Europą i uczestniczących w europejskiej poli-tyce, jest niewątpliwie zadaniem fascynującym.” 

(ze Słowa wstępnego)

Spis treści: 

Słowo wstępne/7

Rozdział 1. Jak zostaje się osmanistą? /9

1.1. Źródła fascynacji /9
1.2. Niezbędne umiejętności /11

Rozdział 2. Najważniejsze zbiory dokumentów osmańsko–tureckich i krymskotatarskich /18

2.1. Polska /18
2.2. Turcja /22
2.3. Kraje bałkańskie /25
2.4. Włochy, Francja, Anglia i Holandia /26
2.5. Austria, Węgry, Rumunia i Słowacja /28
2.6. Niemcy i kraje skandynawskie /29
2.7. Rosja /31
2.8. Inne kraje /33

Rozdział 3. Paleografia /35

3.1. Papier i przybory do pisania /35
3.2. Pismo arabskie i jego odmiany /36
3.2.1. Pismo kufi ckie /38
3.2.2. Pismo naschi (tur. neshi lub nesih) /38
3.2.3. Pismo sulus (tur. sülüs) /39
3.2.4. Pismo diwani (tur. divani) /40
3.2.5. Pismo ta‘lik lub nasta‘lik /43
3.2.6. Pismo rik‘a /44
3.2.7. Pismo sijakat (tur. siyakat) /45
3.2.8. Skróty i szyfry /47
3.3. Literatura /48

Rozdział 4. Dyplomatyka /51

4.1. Dokumenty sułtańskie /51
4.1.1. Inwokacja (łac. invocatio, tur. da‘vet) /52
4.1.2. Tugra /52
4.1.3. Notifi catio /55
4.1.4. Formula devotionis /55
4.1.5. Intytulacja (łac. intitulatio, tur. ‘unvan) /56
4.1.6. Manifestatio /58
4.1.7. Inskrypcja (łac. inscriptio, tur. elkab) /58
4.1.8. Pozdrowienie (łac. salutatio, tur. du‘a) /59
4.1.9. Narracja (łac. narratio, tur. nakl) /60
4.1.10. Dyspozycja (łac. dispositio, tur. emr lub hükm) /60
4.1.11. Sankcja (łac. sanctio, tur. te’kid) /60
4.1.12. Korroboracja (łac. corroboratio) /60
4.1.13. Datacja (łac. datatio, tur. tarih) /61
4.1.14. Miejsce wystawienia (łac. locatio) /62
4.2. Dokumenty innych osmańskich dostojników /64
4.3. Rzut oka na funkcjonowanie osmańskiej kancelarii /71
4.4. Dokumenty chanów krymskich /72
4.4.1. Inwokacja /77
4.4.2. Legitimatio /80
4.4.2.1. Tamga /80
4.4.2.2. Pieczęć sygnetowa /81
4.4.2.3. Bajsa, czyli pieczęć wisząca /82
4.4.2.4. Tugra oraz formuła sözüm/sözümüz /83
4.4.3. Intytulacja /86
4.4.4. Notifi catio–promulgatio /88
4.4.5. Inskrypcja indywidualna (inscriptio) oraz pozdrowienie (salutatio) /89
4.4.6. Narracja i dyspozycja; manifestatio /91
4.4.7. Sankcja /91
4.4.8. Corroboratio /92
4.4.9. Kończące pozdrowienie /92
4.4.10. Datacja i miejsce wystawienia /93
4.5. Literatura /94

Rozdział 5. Gromadzenie podręcznej biblioteki. Trendy i mody w badaniach ostatnich lat /96

Zakończenie /108

Bibliografia /110

Spis ilustracji /118