Zagraniczne podróże budowniczych (architektów, kamieniarzy, murarzy) i rzeźbiarzy w łacińskiej Europie od X do I połowy XIV w

Autorzy: Michalina Duda, Sławomir Jóźwiak, Marcin Wiewióra

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 416

Okładka: miękka

Format: 15,8 cm x 22,8 cm

Autorzy książki postawili sobie za zadanie prześledzenie dalekich (transgranicznych i międzypaństwowych) podróży budowniczych (architektów, kamieniarzy, murarzy) i rzeźbiarzy w okresie rozwiniętego średniowiecza (od X do połowy XIV w.) na pokaźnym terytorium łacińskiej Europy. Jak wynika z analizy zarówno źródeł pisanych (narracyjnych, dokumentowych, inskrypcji epigraficznych), jak i architektonicznych, poszukiwanie najlepszych fachowców w dziedzinie budownictwa i rzeźby, a dla realizacji konkretnych zadań sprowadzanie ich nawet z daleka, nie było w tej epoce niczym nadzwyczajnym, choć wiązało się naturalnie z licznymi problemami organizacyjnymi, logistycznymi, finansowymi, językowymi, itd.

Przeprowadzone badania (odnoszące się do długiego czasu prawie pięciu stuleci) umożliwiają nie tylko uchwycenie samego zjawiska dalekich podróży budowniczych czy rzeźbiarzy, ale nierzadko prześledzenie atrakcyjności danych kierunków ich wędrówek. Co więcej, w niektórych przypadkach pozwalają zrozumieć, którędy w rozpatrywanej epoce przebiegał transfer nowoczesnych rozwiązań stylowych i konstrukcyjnych, a także, w jaki sposób dokonywano zapożyczania i kopiowania modelu (wzorca) architektonicznego. 

Spis treści:

Wstęp  /7

1. Architekt, budowniczy, kamieniarz, murarz, rzeźbiarz. Próba zdefiniowania profesji na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych  /18

1.1. Architekt (architectus, architector, architectarius)  /18

1.2. Magister operis (maitre de l`oeuvre, fabricator)  /28

1.3. Artifex  /45

1.4. Operarius, operator /55

1.5. Lathomus, lapicida, cementarius  /65

2. Wzorzec  (mode I) architektoniczny i jego kopiowanie  /83

3. W poszukiwaniu materiałów budowalnych  /139

4. Podróże budowniczych (architektów, murarzy, kamieniarzy) i rzeźbiarzy katedr, kościołów oraz zamków. Dalekosiężny transfer ludzi i technologii  /149

4.1. Architekci, budowniczowie, murarze, kamieniarze i rzeźbiarze z Italii w Europie (X - pierwsza połowa XIV w.)  /149

4.2. Architekci, budowniczowie, murarze, kamieniarze i rzeźbiarze z Wysp Brytyjskich w Europie (X - pierwsza połowa XIV w.)  /174

4.3. Architekci, budowniczowie, rzeźbiarze i kamieniarze bizantyjscy w łacińskiej Europie (X-XII w.)  /187

4.4. Architekci, budowniczowie, murarze, kamieniarze i rzeźbiarze z Francji w Europie /206

4.5. Niemieccy architekci, budowniczowie, kamieniarze, rzeźbiarze i murarze w Europie (X - pierwsza połowa XIV w.)  /315

5. Podróże architektów i budowniczych kościołów oraz klasztorów nowych zakonów (cystersów, kartuzów, premonstratensów-norbertanów, augustianów-eremitów) w XII - XIII w.  /324

6. Kamienne mosty a wędrujący budowniczowie  /359

Zakończenie  /373

Bibliografia  /385

Spis rycin  /402

Summary  /405