Zagłada Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz

Autor: Andrzej Strzelecki

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 804

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Publikacja źródłowa prezentująca los ludności żydowskiej Zagłębia Dąbrowskiego podczas II wojny światowej, zwłaszcza w zakresie koncentracji Żydów w gettach, ich deportacji do KL Auschwitz i eksterminacji w tym obozie. Książka składa się z trzech obszernych części: w pierwszej został przedstawiony dokładny zarys historyczny lat 1941-1945 oraz czasów powojennych, w drugiej — wykazy imienne żydowskich mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego przeznaczonych na Zagładę, a w trzeciej — faksymilie oryginalnych dokumentów z czasów II wojny światowej oraz relacje ocalałych.

(źródło tekstu i zdjęcia: PMA-B w Oświęcimu www.auschwitz.org)

Spis treści:

Od Autora  /9

Wstęp  /13

Część pierwsza. Rys historyczny

I. Plany okupacyjnych władz niemieckich wobec Zagłębia Dąbrowskiego. Pierwszy okres polityki antyżydowskiej  /19

I.1. Nowy podział administracyjny ziem na styku Górnego Śląska i zachodniej Małopolski  /21

I.2. Plany władz niemieckich wobec ludności żydowskiej i polskiej  /22

I.3. Organ władz okupacyjnych decydujących o losie miejscowej ludności żydowskiej  /37

I.4. Praktyka antyżydowskiej polityki władz okupacyjnych w rejencji katowickiej  /46

II. Separacja i koncentracja żydowskich mieszkańców Zagłębia. Pierwsze transporty Żydów zagłębiowskich do KL Auschwitz  /61

II.1. Koncentrowanie Żydów w gettach otwartych  /62

II.2. Pierwsze transporty Żydów z Zagłębia do KL Auschwitz  /83

II.3. Początki zorganizowanego oporu żydowskiego wobec władz narodowosocjalistycznych  /117

III. Utworzenie i likwidacja gett zamkniętych w Sosnowcu, Będzinie, Czeladzi, Dąbrowie Górniczej i Strzemieszycach. Apogeum deportacji Żydów zagłębiowskich do KL Auschwitz  /121

III.1. Utworzenie gett zamkniętych w Dąbrowie Górniczej (początek 1943 roku), Strzemieszycach (marzec 1943 roku), Czeladzi (najpóźniej w kwietniu 1943 roku) oraz Sosnowcu-Środuli i Będzinie-Kamionce (kwiecień-maj 1943 roku)  /122

III.2. Utworzenie i likwidacja getta zamkniętego w Sosnowcu-Modrzejowie (luty-maj 1943 roku). Likwidacja getta w Czeladzi (maj 1943 roku)  /146

III.3. Deportacje w czerwcu 1943 roku. Likwidacja gett w Strzemieszycach (czerwiec 1943 roku) i w Dąbrowie Górniczej (lipiec 1943 roku)  /154

III.4. Likwidacja gett w Sosnowcu-Środuli i Będzinie-Kamionce w sierpniu 1943 roku  /164

III.5. zabezpieczenie przez władze niemieckie mienia pozostałego po deportowanych Żydach. Obozy pracy na terenie zlikwidowanych gett  /175

III.6. Udział zarządu i członków załogi KL Auschwitz w likwidacji gett zagłębiowskich, w tym w zawłaszczaniu tamtejszego mienia żydowskiego  /187

III.7. Ruch oporu w czasie ostatecznego "wysiedlenia". Ucieczki Żydów z gett i ich los po "stronie aryjskiej"  /192

III.8. Próba bilansu akcji "wysiedleńczej"  /202

IV. Los więźniów Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz  /213

V. Powojenne losy ocalałych. Upamiętnienie ofiar  /239

Podsumowanie  /259

Aneksy  /263

Część druga. Fragmentaryczne wykazy imienne żydowskich mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego, objętych przez narodowych socjalistów działaniami antyżydowskimi

Wprowadzenie /283

Wykaz skrótów  /289

Wykazy  /291

Część trzecia. Dokumenty i relacje

A. Dokumenty

I. Sprawozdania i ekspertyzy z informacjami o planach władz niemieckich wobec Zagłębia Dąbrowskiego, m.in. o planach usunięcia stamtąd Żydów /493

II. Dokumenty dotyczące niektórych przedsięwzięć okupacyjnych władz niemieckich wobec ludności żydowskiej prowincji górnośląskiej, m.in. wobec Żydów zagłębiowskich, w pierwszym okresie II wojny światowej  /508

III. Dokumenty dotyczące izolacji i koncentracji Żydów zagłębiowskich w "dzielnicach żydowskich" pod koniec 1941 roku oraz pierwszych transportów z Zagłębia do KL Auschwitz w 1942 roku /515

IV. Dokumenty dotyczące utworzenia getta w Sosnowcu-Środuli, zawierające wzmianki o powstaniu gett w Będzinie-Kamionce, Czeladzi i Dąbrowie Górniczej (1942-1943)  /557

V. Dokumenty dotyczące utworzenia i likwidacji getta w Sosnowcu-Modrzejowie (1943)  /588

VI. Świadectwa całkowitego usunięcia ludności żydowskiej z Zagłębia oraz "Zagospodarowania" ich mienia (1943-1944)  /598

VII. Los więźniów Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego w KL Auschwitz w świetle dokumentów obozowych  /627

VIII. Świadectwa dotyczące losu Żydów zagłębiowskich po zakończeniu wojny oraz ich udziału w upamiętnieniu ofiar Holokaustu  /668

B. Relacje

Fragmenty relacji żydowskich mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego na temat deportacji do KL Auschwitz  /683

Fragmenty relacji Żydów zagłębiowskich na temat udzielonej im pomocy przez Polaków  /717

Fragmenty relacji i wspomnień byłych więźniów KL Auschwitz spoza Zagłębia Dąbrowskiego  /723

Summary  /727

Bibliografia  /729

Indeks osobowy  /743

Indeks geograficzny  /793

Indeks obozów, podobozów i gett  /801