Zagłada Żydów mieleckich

Autor: Andrzej Krempa

Rok wydania: 2013

Ilość stron: 288

Oprawa: miękka

Format: 16,0 cm x 23,5 cm

Wydanie II uzupełnione

"Preludium tego, co się może wkrótce wydarzyć, mieleccy Żydzi doświadczyli już 13 września 1939 r., gdy żołnierze SS spalili żywcem w miejscowej synagodze kilkudziesięciu modlących się Izraelitów.

W Mielcu zagłada przyszła 9 marca 1942 r. Było to rozpoczęcie realizacji "Akcji Reinhardt", czyli fizycznej likwidacji Żydów z Generalnego Gubernatorstwa i Okręgu Białostockiego. Tego dnia mielecka gmina żydowska praktycznie przestała istnieć po kilkuset latach swej egzystencji. Pozostał  teren "wolny od Żydów" (Judenfrei). Dramatyczne sceny z "akcji" utrwalił niemiecki fotograf Kurt Hippert. W okolicy pozostało tylko kilkudziesięciu Żydów, którym udało się uciec i ukryć..."

(fragment Przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa (Jerzy Skrzypczak)  /7

Wstęp  /9

Rozdział I. Mielec w czasie okupacji. Ogólna charakterystyka niemieckich władz cywilnych, policyjnych i sądowych  /13

1. Mielec jako terenowy ośrodek administracyjno-gospodarczy  /13

2. Placówka policji bezpieczeństwa - Gestapo  /17

3. Posterunek żandarmerii  /28

4. Posterunek policji granatowej  /34

Rozdział II. Eksterminacja Żydów w Mielcu  /40

1. Życie społeczno-gospodarcze mieleckich Żydów przed wybuchem II wojny światowej  /40

2. Wkroczenie Niemców i spalenie synagogi  /44

3. Prześladowania Żydów w czasie okupacji. Organizacje opiekuńcze  /46

4. Przebieg deportacji w dniu 9 marca 1942 roku  /55

5. Dalsze losy deportowanych Żydów  /65

6. Próby przetrwania ukrywających się Żydów. Stosunki polsko-żydowskie w powiecie mieleckim  /76

Rozdział III. Niemieckie obozy pracy w Mielcu i okolicy  /111

1. Obóz pracy przy zakładach lotniczych w Mielcu  /111

1.1. Tworzenie obozu  /111

1.2. Funkcjonowanie obozu do czasu przejęcia przez SS  /114

1.3. Funkcjonowanie obozu po przejęciu przez SS  /137

1.4. Przemianowanie obozu pracy na obóz koncentracyjny  /140

1.5. Likwidacja obozu  /143

2. Obóz firmy Baumer und Losch na Czekaju  /146

3. Obóz w Biesiadce  /153

Zakończenie  /161

Załączniki  /164

1. Plan sytuacyjny miejsc eksterminacji Żydów mieleckich  /164

2. Plan Flugzeugwerk Mielec  /166

3. Plan obozu pracy przy Flugzeugwerk Mielec  /167

4. Plan osiedla Flugzeugwerk Mielec   /168

5. Plan obozu przy Flugzeugwerk Mielec nakreślony przez Zimmermanna  /169

6. Plan sytuacyjny miejsca rozstrzeliwań w lesie berdechowskim z grobami zbiorowymi nakreślony przez Zimmermanna  /170

7. Plan obozu firmy Baumer und Losch na Czekaju nakreślony przez Rudolfa Zimmermanna  /171

8. Zatrudnienie Żydów we Flugzeugwerk Mielec  /172

9. Donos do sołtysa wsi Chrząstów o ukrywającej się rodzinie Verstandigów  /173

10. Pismo komendanta policji granatowej w Gawłuszowicach do sołtysa wsi Chrząstów   /174

11. Grypsy obozowe z Flugzeugwerk Mielec do Polaków  /175

12. Relacja Szaje Altmana spisana 17.10.1947 r.  /176

13. Fragment protokołu przesłuchania świadka Bylicha Hirsza [Hirscha] z dnia 7-go maja 1947 roku przez Komitet Żydowski w Eggenfelden w sprawie niemieckiego zbrodniarza wojennego Mroska Eduarda /196

14. Fragment pamiętnika Chai Rosenblatt z d. Garn dotyczący przedostania się w maju - czerwcu 1943 r. do obozu firmy Baumer und Losch na Czekaju oraz pobytu i ucieczki z obozu  /198

15. 17 grudnia 1976 r. Rzeszów - zeznanie Tomasza Świątka, złożone przed Okręgową Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich w Rzeszowie na temat rozstrzeliwań Żydów w Borku k. Mielca w dniu 9 marca 1942 r.  /200

16. 19 kwietnia 1947 r. Łódź. Oświadczenie Heleny Frachowicz dotyczące pomocy udzielanej Żydom przez Leona Wanatowicza  /201

17. 13 sierpnia 1947 r. Mielec - Zaświadczenie zarządu Żydowskiej Kongregacji Wyznaniowej w Mielcu dotyczące pomocy udzielanej Żydom przez Leona Wanatowicza  /201

18. Fragment zaświadczenia Żydowskiej Kongregacji Wyznaniowej w Mielcu dotyczącego pomocy udzielanej Żydom przez Jana Indyka i Tadeusza Maziarza z dnia 19 stycznia 1949 r. Mielec  /203

19. Fragment oświadczenia notarialnego Hermana i Mosesa Allweis dotyczącego pomocy udzielanej Żydom przez Marię i Jana Sreba  /204

20. Fragment pisma Szulima Amsterdama do Sądu Apelacyjnego dotyczącego pomocy udzielanej Żydom przez Józefa Padykułę z dnia 31.08.1950 r.  /205

21. Lista osób odznaczonych medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata" ratujących Żydów mieleckich  /206

Wykaz skrótów  /214

Wykaz wykorzystanych źródeł archiwalnych, drukowanych, opracowań i artykułów   /216

The extermination od Mielec Jews. Summary  /226

Holocaust der Mielecer Juden  /228

Ilustracje  /230

Indeks miejscowości  /257

Indeks osób  /264