• Z dziejów współzawodnictwa Anglii, Niemiec, Rosji i Polski

Symbol: 9473
Brak towaru
51.00
Wpisz swój e-mail
Wysyłka w ciągu 24 godziny
Cena przesyłki 11
Odbiór w punkcie Poczta Polska 10
In Post paczkomaty 11
Poczta Polska Pocztex 48 11
In Post kurier 12
Odbiór w punkcie Poczty Polskiej 13
Poczta Polska Pocztex 48 17
Dostępność Brak towaru
ISBN 9788364197598
Zostaw telefon

Autor: Adam Szelągowski

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 244

Okładka: twarda

Format: 16,00 cm x 23,00 cm

 

Handel i pieniądz są dzisiaj powszechnie uważane nie tylko za jeden z głównych łączników w rozwoju międzynarodowym, ale i za pierwszorzędne czynniki cywilizacji. Tymczasem w nauce nie tylko naszej, ale i zachodnio-europejskiej ta strona dziejów jest dotąd jeszcze bardzo zaniedbana. Nie dosyć jest wykazać wpływ i znaczenie pieniądza w dziejach. Należy jeszcze wyśledzić źródła jego przypływu oraz znaleźć kierunek i cel odpływu, a o tym pouczają nas dzieje handlu. Chociaż rozwój handlu zależy w pierwszym rzędzie od danych stosunków miejscowych ? a więc od stanu zagospodarowania kraju i od stopnia uświadomienia społeczeństwa, jak też jego organizacji handlowej, to jednak w żadnym innym zakresie nie wywierają na życie ekonomiczne takiego wpływu czynniki postronne, jak w zakresie handlu. Należą tutaj rynki obce, podaż i popyt zagraniczny, ogólny kierunek dróg handlowych, ilość w obiegu pieniądza ? słowem to wszystko, co składa się na tzw. koniunkturę handlową. Stąd też i handel należy zawsze do dziejów stosunków międzynarodowych. Ale też i na odwrót, jak siła oręża w czasie wojny, tak w czasie pokoju miernikiem siły społeczeństwa jest jego ekspansja handlowa. Dlatego też na licznych przykładach z dziejów można stwierdzić, że podboje wojenne i podboje ekonomiczne są to nierozłączne i nierozdzielne zjawiska w zakresie wzrostu i upadku narodów. Jak się niniejszy problemat przedstawia w dziejach Polski? I tutaj, aby odpowiedzieć na powyższe zadanie, nie dosyć jest ograniczyć się do terenu stosunków ściśle polskich. Trzeba także odnieść je do sytuacji międzynarodowej. Tak pojęte zagadnienie ekspansji handlowej obraca się około pewnego ogniska geograficznego. Ogniskiem tym w nowszych czasach dla Polski jest morze Bałtyckie. Dzieli je ona wraz z innymi otaczającymi go krajami. Z czasem sfera oddziaływania handlowego rozszerza się i zatacza coraz dalsze kręgi, posuwając się aż po morze Białe na północy. Ale zawsze obejmuje dwa narody i dwa państwa terytorialnie ze sobą zbliżone Moskwę i Polskę. Pod tą ostatnią naturalnie rozumie się nie tylko ziemie Korony, ale i złączone z nią Prusy, Inflanty i Litwę. Dania i Szwecja pod względem handlowym tworzą swój odrębny kompleks geograficzny.
Spis treści:  

 

Przedmowa /7  

Wstęp /11    

Żegluga narewska

 Rozdział I

Handel moskiewski a Niemcy  

I. Zaczątki polityki handlowej. Organizacyje kupiecki średniowieczne. Ich rozwój kosztem interesów miejscowej ludności. Przykłady we Francyi i w Anglii. Nowożytny okres popierania handlu przez państwo. Rozkład dawnych związków kupieckich. Wpływ na "Hanzę narodu niemieckiego" /17

II. Otwarcie m. Bałtyckiego. Zyski stąd płynące dla handlu niderlandzkiego i angielskiego. Skargi hanzeatów. Żegluga na wschód i na zachód. Stosunek handlu północno-europejskiego do oceanicznego po odkryciu Ameryki. Handel daleki europejski i kolonialny do połowy XVII w.  /22  

III. Handel z Moskwą - podstawa rozkwitu Hanzy. Rewal i Wyborg, tudzież Narwa. Charakter handlu moskiewskiego morskiego. Przewóz głównie materiałów wojennych. Stosunek Moskwy bierny pod względem handlowym do krajów zachodnio-europejskich. Walka o Inflanty i zakaz żeglugi narewskiej. Jego praktyczne znaczenie. Udział różnych państw w handlu moskiewskim /26  

Rozdział II Gdańsk a handel Zamorski Rzpitej

I. Drogi lądowe dla handlu z Moskwą. Upadek ich skutkiem żeglugi narewskiej. Rywalizacja hanzeatów z państwem litewsko-polskim w handlu moskiewskim. Zabiegi Zygmunta Augusta o zwrócenie dróg handlowych do Prus. Polityka ostatnich dwóch Jagiellonów w stosunku do Prus /33  

II. Wzrost spławu koronnego. Koniunktura wielkoświatowa. Sieć hydrograficzna i warunki fizjograficzne. Ujścia Wisły i jego klucze /39  

III. Gdańsk jako pierwszrzędnj' port na Bałtyku. Przywóz i wywóz gdański /44  

IV. Obrót pieniężny i bilans handlowy Rzplitej. Zboże - nadwyżka bilansu czynnego nad biernym. Przeciwieństwo handlu Rzplitej z Zachodem wywozowego, do handlu ze wschodem - przywozowego. Odpływ pieniądza i ekspanzya polityczna Polski na Wschód   /51

V. Monopol handlowy Gdańska. Wyłączenie z handlu obywateli. Skargi szlachty na sztuczne obniżanie cen. Wzrost majątków mieszczan. Operacje kredytowe. Przewaga miast pruskich w handlu spławnem Rzplitej   /57  

Rozdział III Interesy handlowe na Bałtyku w wojnie siedmioletniej    

I. Walka o "dominium maris Baltici". Sojusz Danii z Polską i Lubeką. Rozbieżność interesów merkantylnych mocarstw. Cel sojuszu - walka ze Szwecją /63

II. Udział Polski w zbrojeniach ma morzu. Neutralność Gdańska. Burgrabia Klefeld i "Societas leonina". Blokada handlowa Szwecji a interesy Gdańszczan. Zamknięcie Sundu (1565)  /70
III. System kaperski Zygmunta Augusta. Niechęć doń Gdańszczan i represje obcych mocarstw. Stanowisko Danii i Lubeczan /73

IV. Rywalizacja w łonie Hanzy: Lubeka i Gdańsk. Poselstwo Solikowskiego i Kłoczkowskiego do Lubeki i do Kopenhagi /79   

V. Pośrednictwo Zygmunta Augusta w sporze duńsko-szwedzkim. Wzrastający antagonizm wobec Danii. Traktat szczeciński i żegluga narewska. Przywileje Hanzeatów w Szwecji. Zygmunt August kontynuuje swą politykę względem Moskwy w sojuszu ze Szwecją. Gdańsk reguluje rachunki między Danią a Rzeczpospolitą /83     

Kompania wschodnia w Prusach za Elżbiety

Rozdział I "Odważni kupcy" i "kompania wschodnia"

I. Związki handlu bałtyckiego Anglików. "Prussian Company". Zatargi Gdańska z Anglikami. Próby Anglików przeniesienia się do Elbląga. Dekret Edwarda VI, zawieszający przywileje Hanzy. Anglicy i targ wewnętrzny Rzeczpospolitej. Otwarcie jego na mocy zezwolenia Gdańska   /91   

II. Dwie odnogi handlu wschodniego Anglików, lądowa i morska. Gdańsk i londyński Steelyard. Wojna ekonomiczna między Anglią a Gdańskiem. Założenie Kampanii Wschodniej   /96

III. Merchants Adventures i handel na zachodzie. Układ hamburski i założenie Kampanii Wschodniej  /101   

IV. Sfera operacji handlowych Anglików na wschodzie. Ustrój Kompanii Wschodniej i organizacja handlu /104

Rozdział II Elbląg i Emden   

I. Warunki geograficzne rozwoju Elbląga. Zatarg Gdańska z Rzeczpospolitą i stanowisko wobec niego Elblążan. Polityka Zygmunta Augusta i Stefana Batorego, popierająca rozwój Elbląga. Wybór siedziby Kompanii Wschodniej w Elblągu. Opozycja Gdańszczan. Poszukiwanie zastępstwa w Danii i Polsce. Układ angielsko-elbląski /111

II. Sprawa przywilejów hanzeackich w Anglii. Stefan Batory i Hanza. Zastępstwo króla polskiego u Elżbiety. Sprawa pomocy Rzeczpospolitej w wojnie moskiewskiej ze strony Hanzy. Zjazd lubecki w 1579 r. i uchwała wypędzenia Anglików ze stałego lądu  /118

III. Emden i Elbląg, dwa główne składy Anglików na stałym lądzie. Zabiegi Hanzy o ich zniesienie u cesarza Maksymiliana II i u króla polskiego Stefana Batorego. Poselstwo Lisemana na Litwę 1580 r. Mandat przeciwko Elblążanom. Zjazd luneburski 1580 r. i ponowne poselstwo hanzeatyckie do Polski /125

Rozdział III Zatarg Gdańska z Elblągiem  

I. Sprzeczności w łonie Hanzy. Poparcie Elblążan u Stefana Batorego ze strony królowej Elżbiety. Poselstwo Rogersa i Salkinsa do Elbląga i do Warszawy. Koncept przywileju królewskiego dla Kampanii Wschodniej   /131

 II. Proces unaradawiania się organizacji handlowych. Sejm w Augsburgu (1582) i jego uchwały przeciw Anglikom. Zlekceważenie ich przez królową Elżbietę. Sprawa potwierdzenia układu elbląskiego przez króla Stefana Batorego   /138

III. Nowe poselstwo z Anglii Herberta i Salkinsa do Polski. Spór między Gdańskiem a Elblągiem. Komisja elbląska (1584). Sprawa angielska na zjeździe lubelskim. Zachowanie się względem niej senatorów i króla  /143

IV. Komisja lubartowska. Jej skład. Uchwała przeciwna monopolowi handlowemu Gdańska. Kwestia palowego w Elblągu. Przywilej czy traktat? Odesłanie do króla. Sejm w roku 1585. Traktat o palowym Stefana Batorego w Gdańsku i wpływ jego na losy układu elbląsko-angielskiego   /148  

Rozdział IV Upadek Hanzy a rozkwit Gdańska  

I. Rozkwit Elbląga i obrót handlowy kompanii angielskiej. Zmiana na niekorzyść Hanzy. Rola jej w zatargu hiszpańsko-angielskim. Klęska niezwyciężonej Armady i wpływ jej na Hanzę  /153  

II. Zmiana tronu w Polsce. Ściganie kontrabandy hiszpańskiej przez Anglików i konfiskaty okrętów oraz towarów hanzeatyckich. Skargi Gdańszczan i "nowy kurs" Zygmunta III  /160

III. Plany ligi północnej przeciw Anglii i Holandii. Jan Filip III i Filip II. Udział w tych planach Polski. Aleksander ks. Parmy i pomoc Hanzy. Sprawa zerwania stosunków handlowych z Anglią i Holandią. Dwie ligi katolickie: za zachodzie przeciw różnowiercom i na wschodzie przeciw Turcji. Udział w nich Zygmunta III   /165    

Droga na wschód i rynek Moskwy

Rozdział I Żegluga północna do ujścia Dźwiny

I. Próby przywrócenia handlu ze wschodem od strony Polski i Moskwy. Otwarcie żeglugi do portu św. Mikołaja przez Anglików. Założenie "Muscovy Company" i pierwszy przywilej dla Anglików 1555. Opis handlowo-geograficzny krajów Moskwy. Droga na wschód przez Astrachań   /183  

II. Żegluga północna do ujścia Dźwiny. Przyczyny wzrostu jej a upadek żeglugi narewskiej. Przywilej Iwana IV z r. 1567  /191

III. Zakres handlu północnego Anglików. Klęska Hanzeatów. Obawy Szwecji i Polski przed żeglugą północną. Pierwsze próby Flamandów i Francuzów usadowienia się przy ujściu Dźwiny. Monopol Anglików w handlu północnym Moskwy   /196  

Rozdział II Wzrost rynku moskiewskiego i upadek handlu w Polsce  

I. Przewaga handlowa Polski i Szwecji nad Moskwą. Próżne zabiegi Hanzy o przywrócenie dawnych składów. Okres smuty. Plan zajęcia ziemi dźwińskiej na rzecz Kompanii Moskiewskiej. Zabiegi Holendrów o uzyskanie przywilejów u króla Zygmunta III na handel z Moskwą. Okres przewagi Anglików na rynku wewnętrznym moskiewskim   /201

II. Polska i Moskwa pod względem handlowym. Handel zbożowy Rzeczpospolitej i pierwsze jego zachwianie się skutkiem utraty portu Rygi. Moskwa, jako dostawczymi zboża na zachód   /209

III. Wzrost polityczny Moskwy skutkiem handlu. Misja des Heyes'a do Moskwy i barona Charnace'go do Polski. Kompania północna francuska. Rozmiary handlu zagranicznego z Moskwy w drugiej połowie XVII w. Obniżenie się ruchu wywozowego z Gdańska. Środki zaradcze: budowa kanałów - projekty Gdańszczan i Władysława. Pierwsze zwycięstwa ekonomiczne Moskwy nad Polską  /214

Indeks /223 

Nie ma jeszcze komentarzy ani ocen dla tego produktu.
Podpis
E-mail
Zadaj pytanie