Z dziejów służby domowej XIX i XX wieku

Redakcja: Anita Napierała, Maciej Michalski

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 250

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Seria: Kultura pracy

Prezentowana publikacja, poświęcona wybranym aspektom dziejów służby domowej XIX i XX wieku, jest rezultatem konferencji zatytułowanej Kultura Pracy Służba domowa w dziejach, która odbyła się w Instytucie Historii (obecnie Wydział Historii) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w listopadzie 2019 roku. Podstawowy zamysł, który towarzyszył organizatorom konferencji opierał się na założeniu, że problematyka służby domowej, choć obecna w historiografii od lat, domaga się nowej perspektywy badawczej, związanej m.in. z rozwojem szeroko rozumianej historii kultury. W głównych założeniach badań historyków kultury zagadnienia związane z pracą oscylują wokół symbolicznych wymiarów tej społecznej działalności i powiązane są z analizą i interpretacją zjawisk dotyczących norm, wartości, etosów oraz złożonych relacji społecznych w sieci osób powiązanych tytułowym pojęciem - służba domowa. W tym kontekście poruszana problematyka wkracza w obszary historii społecznej, a w szczególności historii życia codziennego, dziejów rodziny, a także historii życia prywatnego, historii pracy, ale również demografii historycznej. Tego rodzaju perspektywa pozwala także na sięgnięcie do zróżnicowanego materiału źródłowego: epistolografii, ikonografii, literatury pięknej, pamiętników, czasopiśmiennictwa i poradnictwa, a także do relacji zgromadzonych w ramach historii mówionej. 

(ze wstępu)

Spis treści:

Anna Napierała, Maciej Michalski. Wprowadzenie   /7

Ilona Florczak. Służba domowa w domu inteligentym w Galicji na przełomie XIX i XX wieku - na przykładzie rodziny Zofii i Jędrzeja Moraczewskich   /13

Dariusz Łukasiewicz. Uwagi o służących w państwie pruskim w XVIII i IX wieku   /33

Maria Korybut-Marciniak. Służba domowa w urzędniczym środowisku XIX-wiecznego Petersburga w świetle korespondencji, memuarów i źródeł literackich    /55

Julia Wesołowska. Fotografie uczennic i kadry Szkoły Domowej Pracy Kobiet Jadwigi Zamoyskiej jako ilustracja relacji pomiędzy kobietami w przestrzeni placówki na przełomie XIX i XX wieku   /73

Szymon Grygiel. Uwagi na temat zdrowia i higieny służby domowej na ziemiach polskich przełomu XIX i XX wieku oraz w Polsce międzywojennej   /91

Paweł Grata. Służba domowa jako jeden z nierozwiązanych problemów polityki społecznej Drugiej Rzeczypospolitej wobec kobiet   /111

Anita Napierała. Zarządzanie służbą domową według zasad naukowej organizacji w okresie międzywojennym   /131

Jakub Tymiński. Inne spojrzenie na miejską służbę domową w Drugiej RP   /157

Witold Przewoźny. Upokorzenie. Wojenne wspomnienia młodej służącej   /177

Marta Studenna-Skrukwa. Od wsparcia proletariatu do "samoobsługi" robotnika. Jak pojawiły się i jak zniknęły radzieckie służące?

Anna Idzikowska-Czubaj. Służba domowa "nowej klasy" komunistycznej w świetle relacji Ireny Świat-Inhatowicz   /225

Indeks osób   /243