Wzajemne wpływy polsko-żydowskie w dziedzinie językowej

Autor: Mosze Altbauer

Rok wydania: 2002

Liczba stron: 221

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria: Rozprawy Wydziału Filologicznego Tom LXXIV

"Oddajemy do rąk Czytelników wybór pism Mosze Altbauera, do niedawna jednego z seniorów językoznawstwa światowego - absolwenta Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, doktora filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, profesora Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Był on m.in zasłużonym badaczem kontaktów językowych słowiańsko-żydowskich, do dzisiaj kryjącym sporo tajemnic. W obrębie tego pola badawczego znajduje się węższy obszar - kontakty językowe polsko-żydowskie. Niemal zupełny zanik studiów hebraistycznych i jidyszologicznych w powojennej Polsce spowodował znaczne opóźnienia badawcze, zwłaszcza w zakresie hebraizmów i jidiszyzmów w języku polskim, w jego odmianie pisanej, mówionej, dialektach ludowych oraz socjolektach. Dotkliwą lukę zapełniały częściowo artykuły M. Altbauera, przysyłane do polskich czasopism. Ukazywały one drogę, którą warto pójść w przyszłości, nie przemilczając jednocześnie trudności badawczych."

(fragment przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa   /5

Profesor Mosze Altbauer   /7

Bibliografia prac autora   /10

Przemówienie z okazji odnowienia doktoratu na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie  /19

Wybór prac 

I. Syntezy

Wzajemne wpływy polsko-żydowskie w dziedzinie językowej   /25

Achievements and Tasks in the Field of Jewish-Slavic Language Contact. Studies   /29

II. Studia i szkice  

Wpływ języków żydowskich na język polski (i inne słowiańskie) oraz domniemane zapożyczenia żydowskie 

O pewnej funkcji nieodmiennego imiesłowu czasu teraźniejszego w polszczyźnie   /43

Staroczeskie gduc II i staropolskie gydoc, szedl. O słowiańskiej replice biblijnej bo axa  /48

O technice przekładowej Szymona Budnego  /55

O kryteriach ustalenia pierwowzoru tłumaczeń biblijnych  /65

Dublety imion biblijnych w polszczyźnie  /77

Biblia Tysiąclecia   /83

Jeszcze o rzekomych "chazarskich" nazwach miejscowych na ziemiach polskich   /87

O kilki przykładach depluralizacji zapożyczeń w języku polskim  /93

Nawim   /98

Bałaguła, belfer, cymes, kapcan, łapserdak, ślamazarny (Głosy do "Słownika etymologicznego języka polskiego" Aleksandra Brucknera)   /100

O pochodzeniu wyrazu sitwa  /107

W sprawie kirkutu  /109

Jeszcze o dybiku  /111

Pol. robić machlojki   /115

O "prawdziwym Jakubie" i innych replikach  /117

2. Polszczyzna Żydów

O polszczyźnie Żydów   /121

O błędach ortograficznych i gramatycznych w zadaniach polskich Żydów przemyskich  /149

Język polski w szkole żydowskiej   /159

3. Wpływ języka polskiego (i innych słowiańskich) na języki żydowskie  /165

O języku dokumentów związanych z samorządem żydowskim w Polsce  /167

Jeszcze o mizińcu / mizynku   /177

Od typu metronimicznego do pajdonimicznego  /179

Elementy słowiańskie w hebrajskiej toponimii Izraela   /185

O technice zdrobnień i spieszczeń we współczesnej hebrajszczyźnie   /189

Rekem - perypetie polskiego skrótu   /195

Na gruncie hebraizmu (utwory Marii Konopnickiej w przekładach hebrajskich)  /197

Nota edytorska  /201

Indeks omówionych wyrazów i form  /205