Wyjechać z miasta... Mieszkańcy Warszawy wobec podróży, turystyki i wypoczynku na przełomie XIX i XX wieku

Autor: Marek Olkuśnik 

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 452

Okładka: miękka  

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Bogato ilustrowana książka przedstawia najpopularniejsze formy wypoczynku poza miastem, praktykowane przez przedstawicieli warszawskich elit, warstwy średniej i proletariatu Warszawy na przełomie XIX i XX wieku. Autor stawia tezę, że dalekie podróże, kuracje u wód  i niedzielne pikniki służyły nie tylko relaksowi i rozrywce. Odwołując się do koncepcji socjologicznych, wskazuje, że sposób spędzania czasu wolnego określał miejsce poszczególnych grup w hierarchii społecznej. Gruntownej analizie poddaje uzasadnienia i opinie na temat wyjazdów warszawiaków. Zwraca uwagę na zróżnicowanie wypoczynku kobiet i mężczyzn, wynikające z tradycyjnego podziału ról według płci. Opisując realia belle epoque podkreśla, że właśnie wówczas rodziły się zjawiska będące trwałym elementem współczesności.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

Podróże - znane czy nieznane?  /7

Podróże i turystyka w badaniach socjologicznych  /13

Warszawa II połowy XIX wieku  /27

Dokąd na lato?  /34

Źródła  /43

Treść pracy  /47

Podziękowania  /50

Rozdział I. Londyn i Sankt Petersburg. Wzorce i punkty odniesienia do obyczajów czasu wolnego i podróży społeczeństwa Warszawy  /51

Wielka Brytania i Londyn - wzór dla całej Europy  /53

Sankt Petersburg i Rosja - punkt odniesienia dla społeczeństwa Warszawy i zaboru rosyjskiego  /89

Rozdział II. Elity w podróży. Wojaże, wakacje i kanikuła na wsi jako wyznacznik pozycji społecznej  /140

Towarzystwo warszawskie  /141

Wiejskie siedziby - sięganie do źródeł  /170

Dla zdrowia - w szeroki świat  /180

Radosna beztroska z dala od domu  /188

Nie tylko rozrywka  /198

Ku stronom ojczystym, dla dobra narodu  /209

Na polu fizycznej aktywności /217

Rozdział III. Warstwa średnia na wakacjach. Czas wolny poza miastem jako świadectwo aspiracji grupy społecznej  /223

Wzorzec - przedmiot pożądania  /223

Warstwa średnia - zróżnicowanie grupy społecznej  /223

Czas wolny przywilejem  /226

Z paszportem czy bez, czyli jak przekroczyć granicę?  /231

Podróżować, nie trwoniąc pieniędzy  /233

Ile rachować należy?  /242

Przewodnicy, opiekunowie, nauczyciele  /254

Nie ma to, jak rodzina! (Lub przyjaciele...)  /257

Dla poratowania zdrowia  /262

Poznać świat - wzbogacić siebie  /279

Cudze chwalicie ... Podróż patriotyczna  /295

Nie będzie Niemiec... Przeciw germanizacji - na wakacjach  /306

Turyści w pelerynach i z plecakami  /311

Marzenia o organizacji i udogodnieniach  /319

Dla dobra miejscowej ludności  /326

Integracja rodziny czy emancypacja kobiet?  /329

Romanse, małżeństwa i erotyka  /345

Identyfikacja środowiska - poczucie wspólnoty  /356

Rozdział IV. Na podmiejskim pikniku i w objęciach filantropii. Wypoczynek i rekreacja warstw niezamożnych i proletariatu Warszawy  /360

Uwięzieni w miejskich murach  /360

Z troską o pokrzywdzonych  /265

Saska Kępa  /268

Bielany  /373

Lądem i wodą do podmiejskich parków i na zieloną trawkę  /378

"Wycieraczki korporacyjne"  /382

Wypoczynek, rozrywka czy "polityczna robota"?  /386

"Sprężyści" i ich wielbiciele  /387

Dla najbardziej potrzebujących  /392

"Wakacje pracownic" i "tanie letniska"  /398

Zakończenie  /408

Abstract  /417

Bibliografia  /421

Spis ilustracji  /428

Indeks osób  /436

Indeks geograficzny  /444