Wspomnienia poznańskiego pastora

Autor: Johannes Steammler

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 233

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

Seria: Wielkopolskie mikrohistorie, tom III

Johannes Staemmler (1860-1946), jeden z najbardziej znanych i aktywnych duchownych ewangelickich w Wielkopolsce na przełomie XIX i XX wieku. Urodził się w miejscowości Duszniki, a podczas siedmiu lat nauki w gimnazjum w Sulechowie zetknął się z wieloma postaciami, które w kolejnych latach odegrały istotną rolę w dziejach Niemiec i Polski. Wspomnienia z okresu studiów w Marburgu, Lipsku i Berlinie przynoszą ciekawe opisy życia uniwersyteckiego XIX wieku, zwłaszcza funkcjonowania korporacji studenckich. Nie mniej fascynujący był kilkumiesięczny pobyt Staemmlera w charakterze prywatnego nauczyciela w majątku niemieckiej rodziny szlacheckiej w Kurlandii w carskiej Rosji (obecnie Łotwa) oraz pierwsze lata pracy jako pastora w wiejskiej parafii w Dusznikach. Kolejne etapy kariery autora wspomnień to pełnienie urzędu pastora w Bydgoszczy, w Gnieźnie oraz od 1904 roku w Poznaniu, gdzie był proboszczem, superintendentem oraz – w latach 1916-1930 – radcą miejscowego konsystorza. Jako wysoki urzędnik kościelny doskonale orientował się i podejmował decyzje w sprawach protestantyzmu w całej prowincji poznańskiej, utrzymywał też liczne kontakty w kręgach kościelnych i urzędniczych zarówno w Rzeszy Niemieckiej, jak i w Polsce. Świadectwem ogromnej roli, jaką odgrywały rodziny pastorów w kształceniu niemieckich elit, są kariery dzieci i wnuków Staemmlera: jeden z synów był profesorem medycyny, rektorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1938-1942), inny działaczem tak zwanego Kościoła wyznającego w Niemczech, opozycyjnego wobec Trzeciej Rzeszy, a jeszcze inny dyrektorem szpitala w Bydgoszczy. Najbardziej znany był w Polsce jeden z wnuków Staemmlera, urodzony w 1921 roku w Bydgoszczy Klaus Staemmler (zm. 1999 w Münster), tłumacz literatury polskiej wydawanej w RFN, autor przekładów na język niemiecki dzieł między innymi Jarosława Iwaszkiewicza, Zbigniewa Herberta i Stanisława Lema, doktor honoris causa UAM (1992).

Spis treści:

Johannes Staemmler (Erfurt)

Przedmowa  /7

Staemmlerowie. Pastorski ród na polsko-niemieckim pograniczu  /11

Johannes Staemmler

Wspomnienia poznańskiego pastora

Wstęp  /45

Duszniki  /47

Sulechów  /57

Marburg  /73

Lipsk  /81

Berlin  /85

Pierwszy egzamin teologiczny i seminarium  /87

Kurlandia /88

Duszniki   /95

Zaręczyny i ślub  /106

Inspekcja szkolna  /109

Przełożeni kościelni. Generalny superintendent Hesekiel  /110

Babka  /117

Związek Młodzieńców  /117

Trudne sprawy w parafii  /119

Działalność lekarska  /121

Życie towarzyskie  ./123

Konferencje pastoralne  /125

Związek pastorów   /128

Ewangelicki Związek Wychowawczy  /131

Dwie małe historie  /140

Gromada dzieci /142

Bydgoszcz  /151

Przeprowadzka  /151

Stosunki kościelne  /153

Gromadkarze  /159

Praca z młodzieżą męską  /160

Dyscyplinowanie parafian  /162

Podróże urlopowe  /163

Gniezno  /165

Bethesda  /168

Marie Mollner  /169

Urząd superintendenta  /171

Poznań  /175

Drugi pastor w parafii św. Pawła  /175

Kościół św. Krzyża  /177

Urząd radcy konsystorza  /182

Wyróżnienia i ordery  /186

1918  /186

1919  /187

1920  /193

1922  /198

1923  /199

1924  /199

1925  /199

1926  /202

1927  /203

1928  /203

1929  /204

1930  /205

Spis ilustracji  /215

Indeks miejscowości  /217

Indeks nazwisk  /225