Wprowadzenie do konfliktu arabsko-izraelskiego

Autorzy: Hassan Ali Jamsheer, Magdalena Pogońska-Pol

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 379

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 22,5 cm

Historia konfliktu arabsko-izraelskiego sporu sięga ponad stu lat, to znaczy od początków ruchu syjonistycznego, powstałego formalnie na konferencji odbywającej się w Bazylei (1897). Syjoniści organizowali emigrację żydowską do – należącej do państwa osmańskiego – Palestyny i w tym celu zajmowali się zakupem ziemi dla wzrastającej z czasem liczby przybyszy.

Plany te otrzymały w czasie I wojny światowej poparcie – walczącego z imperium osmańskim, i próbującego przejąć po nim schedę – rządu brytyjskiego w Deklaracji Balfoura z 2 listopada 1917 r. Obiecując Żydom założenie w Palestynie „siedziby narodowej” („ogniska narodowegordquo;""; rząd brytyjski w deklaracji tej nie wspomina o arabskich mieszkańcach, lecz jedynie o „nie-żydowskiej” społeczności. To działanie doprowadziło do: umiędzynarodowienia kwestii żydowskiej, podziału Palestyny po II wojnie światowej (na podstawie rezolucji ONZ; powstania Izraela (1948) oraz zapoczątkowania trwającego po dziś dzień konfliktu. Jednak od czasów porozumienia izraelsko-palestyńskiego w Oslo (1993) trwają równolegle prace na rzecz trwałego i sprawiedliwego ładu pokojowego – tzn. ustanowienia państwa palestyńskiego obok państwa izraelskiego.

W pracy autorzy opisują w zarysie wydarzenia historyczne oraz prezentują szczegółową dokumentację arabsko-izraelskiego konfliktu oraz – toczącego się z udziałem wspomnianych stron i dyplomacji międzynarodowej – procesu pokojowego.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Zarys konfliktu   /11

Dokumenty    /34

1. DEKLARACJA BALFOURA z dnia 2 listopada 1917 roku    /34

2. MANDAT PALESTYŃSKI, Londyn, z dnia 24 lipca 1922 roku   /35

3. REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO ONZ NR 181/II W SPRAWIE PODZIAŁU PALESTYNY z dnia 29 listopada 1947 roku (fragmenty)    /43

4. OŚWIADCZENIE RZĄDÓW ARABSKICH, POTĘPIAJĄCE REZOLUCJĘ W SPRAWIE PODZIAŁU PALESTYNY, z dnia 17 grudnia 1947 roku    /48

5. REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH NR 194 / III W SPRAWIEPALESTYNY z dnia 11 grudnia 1948 roku (fragment)    /51

6. DEKLARACJA NIEPODLEGŁOŚCI PAŃSTWA IZRAEL z dnia 14 maja 1948 roku   /53

7. REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH NR 303 / IV W SPRAWIE UMIĘDZYNARODOWIENIA JEROZOLIMY z dnia 9 grudnia 1949 roku  /57

8. OŚWIADCZENIE PREMIERA WIELSKIEJ BRYTANII ANTHONY EDENA W IZBIE GMIN, Londyn, 30 października 1956 roku   /59

9. PRZEMÓWIENIE PRZEDSTAWICIELA IZRAELA AMBASADORA ABBY EBANA, Nowy York, dnia 1 listopada 1956 roku   /61

10. PRZEMÓWIENIE PRZEDSTAWICIELA EGIPTU AMBASADORA OMARA LOUTFI, Nowy Jork, dnia 1 listopada 1956 roku   /77

11. OŚWIADCZENIE PREMIERA L. ESZKOLA W KNESECIE, 29 maja 1967 roku   /82

12. PRZEMÓWIENIE PREZYDENTA ZRA G.A. NASERA WYGŁOSZONE W ZGROMADZENIU NARODOWYM ZRA W SPRAWIE STOSUNKU ZRA DO IZRAELA, Kair, 29 maja 1967 roku   /84

13. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA (NR S / 242 / 1967) W SPRAWIE SYTUACJI NA BLISKIM WSCHODZIE z dnia 22 listopada 1967 roku   /88

14. NARODOWA KARTA PALESTYŃCZYKÓW, Kair, 10-17 lipca 1968 roku    /90

15. "PLAN ROGERSA" LIST SEKRETARZA STANU USA WILLIAMA ROGERSA DO MINISTRA SPRAWZAGRANICZNYCH ZJEDNOCZONEJ REPUBLIKI ARABSKIEJ W SPRAWIE UREGULOWANIA KONFLIKTU BLISKOWSCHODNIEGO, Waszyngton 19 czerwca 1970 r.    /95

16. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA ONZ NR 338, Nowy Jork, 22 października 1973 roku    /98

17. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA ONZ Nr 339 W SPRAWIE PRZERWANIA OGNIA NA BLISKIM WSCHODZIE, Nowy Jork, 23 października 1973 roku    /99

18. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA ONZ NR 340 W SPRAWIE UTWORZENIA DORAŹNYCH SIŁ ZBROJNYCH DLA BLISKIEGO WSCHODU, Nowy Jork, z dnia 25 października 1973 roku   /100

19. POROZUMIENIE EGIPSKO-IZRAELSKIE O PRZERWANIU OGNIA, Droga Kair-Suez na 101 km,
z dnia 11 listopada 1973 roku    /101

20. UKŁAD EGIPSKO-IZRAELSKI W SPRAWIE ROZDZIELENIA WOJSK, Droga Kair-Suez na 101 km,z dnia 18 stycznia 1974 roku   /103

21. ZASADY STOSUNKÓW I WSPÓŁPRACY MIĘDZY STANAMI ZJEDNOCZONYMI A EGIPTEMUZGODNIONE PODCZAS WIZYTY PREZYDENTA USA RICHARDA NIXONA W EGIPCIE,Kair, z dnia 14 czerwca 1974 roku    /105

22. TYMCZASOWY PROGRAM POLITYCZNY ORGANIZACJI WYZWOLENIA PALESTYNY (TZW. PROGRAM DZIESIĘCIU PUNKTÓW) przyjęty na XII sesji Palestyńskiej Rady Narodowej, Kair, 8 czerwca 1974 roku   /111

23. Z UCHWAŁ ARABSKIEJ KONFERENCJI NA SZCZYCIE W RABACIE, 29 października 1974 roku   /113

24. REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH, UZNAJĄCA PRAWA NARODU PALESTYŃSKIEGO, z dnia 22 listopada 1974 roku   /114

25. POROZUMIENIE MIĘDZY EGIPTEM A IZRAELEM O ROZDZIELENIU WOJSKA ORAZ ANEKS I PROPOZYCJA AMERYKAŃSKA, Genewa, z dnia 4 września 1975 roku    /116

26. OŚWIADCZENIE SEKRETARZA STANU USA H. KISSINGERA, ZŁOŻONE NA KONFERENCJIPRASOWEJ, Waszyngton, 10 listopada 1975 roku   /124

27. DEKLARACJA POLITYCZNA 13 SESJI NARODOWEJ RADY PALESTYŃSKIEJ, Kair, dnia 20 marca 1977 roku    /125

28. WSPÓLNY KOMUNIKAT O WIZYCIE MINISTRA SPRAW ZAGRANICZNYCH EGIPTU ISMAILA FAHMYW ZSRR, Moskwa, dnia 12 czerwca 1977 roku   /128

29. REZOLUCJA LIGI ARABSKIEJ W SPRAWIE PROBLEMU PALESTYŃSKIEGO I ARABSKICHTERYTORIÓW OKUPOWANYCH, Kair, dnia 6 września 1977 roku    /130

30. RADZIECKO-AMERYKAŃSKA DEKLARACJA W SPRAWIE UREGULOWANIA KONFLIKTU NA BLISKIM WSCHODZIE, opublikowana równocześnie w Moskwie i Waszyngtonie, z dnia 1 października 1977 roku    /133

31. PRZEMÓWIENIE PREZYDENTA EGIPTU ANWARA SADATA WYGŁOSZONE W KNESECIE, Jerozolima, dnia 20 listopada 1977 roku    /135

32. PRZEMÓWIENIE PREMIERA IZRAELA MENACHEMA BEGINA WYGŁOSZONE W KNESECIE,Jerozolima, dnia 20 listopada 1977 roku   /150

33. "PLAN BEGINA" PROPOZYCJE W SPRAWIE TERYTORIÓW OKUPOWANYCH PRZEDSTAWIONEPRZEZ PREMIERA IZRAELA MENACHEMA BEGINA W KNESECIE, Jerozolima, dnia 28 grudnia 1977 roku  /159

34. EGIPSKI PLAN POKOJOWY W SPRAWIE WYCOFANIA WOJSK IZRAELSKICH Z ZACHODNIEGO BRZEGU I STREFY GAZY, Kair, dnia 5 lipca 1978 roku    /162

35. POROZUMIENIA Z CAMP DAVID "RAMY DLA POKOJU NA BLISKIM WSCHODZIE", podpisane dnia 17 września 1978 roku   /163

36. PODSTAWY ZAWARCIA TRAKTATU POKOJOWEGO MIĘDZY EGIPTEM A IZRAELEM, UZGODNIONENA SPOTKANIU PREZYDENTA EGIPTU ANWARA SADATA I PREMIERA IZRAELA MENACHEMA BEGINAZ PREZYDENTEM USA JIMMY CARTEREM, Camp David, dnia 17 września 1978 roku   /169

37. TRAKTAT POKOJOWY MIĘDZY EGIPTEM I IZRAELEM, Waszyngton, dnia 26 marca 1979 roku   /172

38. "PLAN PALESTYŃSKI" ORGANIZACJI WYZWOLENIA PALESTYNY, przedstawiony w dniu 22 kwietnia 1980 roku    /177

39. PLAN UREGULOWANIA KONFLIKTU BLISKOWSCHODNIEGO, przedstawiony przez księcia Fahda,w dniu 7 sierpnia 1981 roku   /178

40. TEKST PRZEMÓWIENIA PREZYDENTA REAGANA W SPRAWIE BLISKIEGO WSCHODU, BURBANK,1 września 1982 roku (fragmenty)   /179

41. KOMUNIKAT KOŃCOWY SZCZYTU ARABSKIEGO W FEZIE (ARABSKI PLAN POKOJOWY),z dnia 9 września 1982 roku   /185

42. "PLAN BREŻNIEWA". PROPOZYCJE ZSRR W KWESTII ZASAD USTANOWIENIA SPRAWIEDLIWEGOI TRWAŁEGO POKOJU NA BLISKIM WSCHODZIE, Moskwa, z dnia 15 września 1982 roku   /187

43. REZOLUCJA ZGROMADZENIA OGÓLNEGO ONZ NR 38/58 CW SPRAWIE KONFERENCJIMIĘDZYNARODOWEJ, z 13 grudnia 1983 roku   /189

44. DEKLARACJA KAIRSKA, z dnia 7 listopada 1985 roku   /191

45. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA ONZ NR 605 W SPRAWIE SYTUACJI NA OKUPOWANYCHZIEMIACH PALESTYŃSKICH, z dnia 22 grudnia 1987 roku   /193

46. INICJATYWA POKOJOWA PREZYDENTA MUBARAKA, styczeń 1988 roku   /195

47. REZOLUCJA RADY BEZPIECZEŃSTWA NR 607 W SPRAWIE IZRAELSKICH DEPORTACJI,z dnia 5 stycznia 1988 roku    /196

48. Z KOMUNIKATU RADY CENTRALNEJ (KOMITETU CENTRALNEGO) OWP, z dnia 3 sierpnia 1988 roku   /197

49. Z KOMUNIKATU KOŃCOWEGO ARABSKIEJ KONFERENCJI NA SZCZYCIE W ALGIERZE,z dnia 9 czerwca 1988 roku   /198

50. Z PRZEMÓWIENIA JASERA ARAFATA W PARLAMENCIE EUROPEJSKIM, STRASBURG, 13 września 1988 roku    /201

51. PALESTYŃSKA DEKLARACJA NIEPODLEGŁOŚCI, z dnia 15 listopada 1988 roku   /206

52. Z KOMUNIKATU POLITYCZNEGO XIX SESJI PALESTYŃSKIEJ RADY NARODOWEJ, listopad 1988 roku   /211

53. DEKLARACJA O UTWORZENIU TYMCZASOWEGO RZĄDU PAŃSTWA PALESTYŃSKIEGO, z listopada 1988 roku   /216

54. ODEZWA NR 29 KIEROWNICTWA "INTIFADY, z dnia 20 listopada 1988 roku /217

55. LETTER OF INVITATION TO MADRID PEACE CONFERENCE October 30, 1991    /219

56. Dokumenty Konferencji Pokojowej: a. PALESTYŃSKI PROJEKT DEKLARACJI ZASAD (opublikowany 20.05.1993  roku przez AFP)   /222

57. PUNKT ZWROTNY   /228

58. DOMAGAMY SIĘ MIERZENIA JEDNĄ MIARĄ (z wystąpienia Jasera Arafata na MiędzynarodowejKonferencji Praw Człowieka odbywającej się w Wiedniu, 14-25 czerwca 1993 roku)    /240

59. THE WASHINGTON DECLARATIN: ISRAEL-JORDAN-THE UNITED STATES; July 25th, 1994   /243

60. TREATY OF PEACE BETWEEN THE STATE OF ISRAEL AND THE HASHEMITE KINGDOM OF JORDAN,October 26, 1994    /247

61. POROZUMIENIE OSLO II    /264

62. PROTOKÓŁ DOTYCZĄCY PRZEGRUPOWANIA (EWAKUACJI) SIŁ ZBROJNYCH. GŁÓWNE PUNKTY, 17 stycznia 1997 roku    /269

63. THE WYE RIVER MEMORANDUM, 23 October 1998   /275

64. SARM EL-SHEIKH MEMORANDUM ON IMPLEMENTATION TIMELINE OF OUTSTANDING COMMITMENTS OF AGREEMENTS SIGNED AND THE RESUMPTION OF PERMANENT STATUS NEGOTIATIONS, 4 September 1999    /283

65. TRÓJSTRONNE OŚWIADCZENIE W SPRAWIE BLISKOWSCHODNIEGO SZCZYTU POKOJOWEGOW CAMP DAVID, z dnia 25 lipca 2000 roku 25 lipca 2000    /289

66. BILL CLINTON ADMINISTRATION: THE CLINTON PEACE PLAN, December 23, 2000   /290
  
67. SHARM EL-SHEIKH FACT-FINDING COMMITTEE, Mitchell Report April 30, 2001    /294

68. OŚWIADCZENIE PRASOWE BIURA RZECZNIKA DEPARTAMENTU STANU USA, z dnia 30 kwietnia 2003 roku ("Mapa drogowa" celów i działań trwałego, opartego na istnieniu dwóch państw, rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego)   /322

69. PRZEMÓWIENIE BARACKA OBAMY W KAIRZE: NOWY POCZĄTEK, NOWE OTWARCIE NA ŚWIAT ISLAMU, z dnia 4 czerwca 2009 roku   /330

Chronologia konfliktu bliskowschodniego i procesu pokojowego   /345
    /
Wybrana bibliografia do problematyki bliskowschodniej na tle historii stosunków międzynarodowych  /357