Wojna domowa w Rzymie w latach 193 - 197

Autorka: Daria Janiszewska

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 328

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

„Wojna domowa w Rzymie w latach 193-197” opowiada wydarzenia polityczne, które nastąpiły po śmierci ostatniego Antonina, Kommodusa, cesarza znanego z popularnego filmu Gladiator, Ridleya Scotta. Zatem poniekąd jest naukowym sequelem filmowej opowieści. Książka przybliża dzieje czteroletniej wojny domowej pomiędzy czterema pretendentami do purpury: Septymiuszem Sewerem, Dydiuszem Julianem, Pescenniuszem Nigrem i Klodiuszem Albinem. Korzystając z rozmaitych źródeł narracyjnych, numizmatycznych, ikonograficznych, czy inskrypcyjnych, autorka tworzy bogaty obraz walk, relacji między dowódcami a żołnierzami i władcami a senatorami. Pokazuje też jakie konsekwencje przyniosła wojna domowa Imperium Romanum oraz odtwarza wizerunek zwycięzców i pokonanych w sposób, który zapewne zainteresuje Czytelnika.

Spis treści:

Przedmowa do drugiego wydania /11

Wprowadzenie /16

Rozdział I. Wojna domowa lat 193197 w Rzymie w relacji antycznych historyków. Tło historyczne wydarzeń /31

I.1. Upadek dynastii Antoninów i panowanie Pertynaksa (31 grudnia 192-28 marca 193) / 31

I.2. Cesarstwo na sprzedaż i wystąpienie trzech namiestników (28 marca-9 kwietnia 193) /47

I.3. Drugi “Rok Czterech Cesarzy” (9 kwietnia 193-19 lutego 197) /69

Rozdział II. Walka o władzę lat 193-197 Zaplecze polityczne i militarne uczestników wojny /93

II.1. Zagadnienie zamachu stanu roku 193. Polityczne i strategiczne cele głównych protagonistów wojny /93

II.2. Militarne zaplecze uczestników wojny /103

II.3. Zwolennicy Sewera. Polityka personalna Sewera w czasie wojny domowej /111

Rozdział III. Konsekwencje wojny domowej - pokonani i zwycięzcy /132

III.1. Kary dla głównych przeciwników Septymiusza Sewera. Proskrypcje i rozprawy polityczne z senatem rzymskim nazajutrz bitwy pod Lugdunum /132

III.2. Postawa miast i prowincji Cesarstwa wobec wojny. Skutki przegranej i zwycięstwa dla miast Imperium. Podtrzymywanie lojalności mieszkańców prowincji /141

III.3. Konsekwencje udziału armii w wojnie domowej 193-197. Zdobywanie popularności wśród żołnierzy /155

Rozdział IV. Wizerunek, ideologia i propaganda głównych uczestników wojny /164

IV.1. Główne mechanizmy kreowania zaplecza ideologicznego wojen domowych w okresie Wczesnego Cesarstwa. Bellum civile: ocena moralna zjawiska w ówczesnej opinii publicznej / 164

IV.2. Dydiusz Julian - portret przegranego. Próba rekonstrukcji /172

IV.3. Obraz i ideologia władzy Pescenniusza Nigra w świetle źródeł/ 180

IV.4. Wizerunek, propaganda i program polityczny Klodiusza Albina / 190

IV.5. Główne narzędzia propagandy zwycięstwa w wojnie domowej cesarza Septymiusza Sewera /197

Rozdział V. Wojna domowa lat 193197: stabilizacja, kryzys czy przemiany? / 235

V.1. Uwagi wstępne / 235

V.2. Senatorzy i elity intelektualne wobec zwycięzcy wojny domowej. Próba zbudowania nowego konsensusu /241

V.3. Rola wojska w umacnianiu nowego reżimu. Militaryzacja systemu politycznego Rzymu. Nowe elity rządów Septymiusza Sewera / 247

V.4. Septymiusz Sewer jako kontynuator Augusta i Wespazjana / 254 V.5. Kult rodziny cesarskiej w pierwszych latach panowania Septymiusza Sewera /259

V.6. Uwagi końcowe. Autorytaryzm Septymiusza Sewera?/ 262

Zakończenie /265

Kalendarium wojny domowej lat 193-197 / 273

Armie uczestników wojny domowej lat 193-197 /275

Monety, rzeźby i monumenty / 277

Skróty bibliograficzne /297

Bibliografia /299

Spis ilustracji /324