Wiktuały, kuchnia, kultura jedzenia w perspektywie historcznej

Pod redakcją: Przemysława Andrzejewskiego, Piotra Magiery, Klaudii Skrężyny, Gabriela Szustera

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 444

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zabrudzeniami i zatarciami, brzegi stron przykurzone

Prezentowana praca to zbiór studiów dotyczących biologicznych, gospodarczych i kulturowych aspektów historii wyżywienia. Można zauważyć tu wpływ zarówno tradycyjnego podejścia szkoły Annales z lat 60-tych, nowe ujęcia korzystające z doświadczeń szkoły Flandrina, ale również pozostające w najbardziej tradycyjnym podejściu prace z dominującą warstwą anegdotyczną, literalnie odczytujące teksty o pożywieniu. Mamy zatem do czynienia z konfrontacją różnych podejść, nurtów i szkół, jak i sposobów pisania o historii wyżywienia i historii kulinarnej.

Spis treści:

Przemysław Jędrzejewski, Gabriel Szuster, Od redakcji  /9

Wprowadzenie 

Andrzej K. Kuropatnicki, Jedzenie w ujęciu historycznym. Przegląd badań  /13

Żywność i  gospodarka – podstawa bytu człowieka

Monika Golańska, Indoeuropejska zupa - sztuka kulinarna w dobie neolityzacji ziem Polski  /27

Magdalena Wiszowata, Przyprawy w antycznej kuchni i ich znaczenie dla ludzkiego zdrowia  /35

Mateusz Okoński, Bez wystawności, bez pobłażania zmysłom odpędzają głód. Gospodarka żywnościowa starożytnych Germanów  /45

Arkadia Podgórska, Rolnictwo, hodowla, handel - podstawa bytności klasztoru premonstratensów w Brzesku-Hebdowie do końca XVI w.   /53

Agnieszka Baran, Hodowla w dobrach opactwa cystersów w Mogile (II poł. XVI-I poł. XVII w.)  /64

Grzegorz Ostafm, Dieta klasztorna - czyli uwagi o wyżywieniu ojców karmelitów z klasztoru „Na Piasku" w Krakowie w świetle rękopisu liber perceptarum et expensarum   /72

Wiktor Szymborski, Zdrowa żywność? Uwagi o leczniczej diecie dominikanów w epoce nowożytnej, przykład klasztoru warszawskiego  /80

Piotr Kitowski, Organizacja piwowarstwa i gorzelnictwa w mniejszych miastach Prus Królewskich w XVII i XVIII w. Nowe nad Wisłą na tle innych miast pomorskich   /94

Klaudia Skrężyna, Handel żywnością i płodami rolnymi jako podstawa gospodarki ludności małych miast Rzeczpospolitej XVI-XVIII w. na przykładzie Słomnik   /105

Przemysław Jędrzejewski, Ceny żywności na targach województwa krakowskiego w II połowie XVIII w.  /116

Nie dla każdego jeść i powijać pasa – kuchnia a zróżnicowanie społeczne

Marek Wasilewicz, Początki polskiej haute cuisine - jak jadano przy królewskim stole Jagiellonów?  /129

Artur Ziembiński, Stół codzienny i odświętny w szpitalu św. Jadwigi na Stradomiu na przełomie XVI i XVII w.   /139

Bożena Popiołek, Szlachcic w kredensie, czyli co podawano na stół w czasach saskich  /148

Anna Penkała, Materia droższa od srebra. „farfurki" i „porcelanki" na szlacheckich stołach w świetle inwentarzy oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich z XVIII w   /160

Ewa Wójcicka, Czy widelcem czy nożem jeść wypada? A może rękoma? XVIII-wieczny savoir-vivre  /171

Aleksandra Kmak-Pamirska, Kuchnia codzienna oraz świąteczna na dworach szlacheckich na Podlasiu w XIX w.   /177

Kuchnia polowa – posiłek w stanie zagrożenia życia

Kamila Woźnica, Od sytości do głodu. Wyżywienie żołnierza polskiego w czasie wojen w XVII w. w świetle literatury pamiętnikarskiej   /191

Paweł Jakubiec, Erzac - produkt zastępczy. Problemy aprowizacyjne I wojny światowej   /202

Alina Kucharska, Wyżywienie żołnierzy armii niemieckiej podczas I wojny światowej - według relacji żołnierzy – Polaków   /213

Wiktor Węglewicz, Wyżywienie ukraińskich jeńców i internowanych w polskich obozach w latach 1918-1919  /220

Aleksandra Starzyńska, Wyżywienie i możliwości kulinarne polskich zesłańców na Syberię w okresie drugiej wojny światowej w świetle pisemnych relacji wspomnieniowych  /229

Katarzyna Odrzywołek , Alicja Śmigielska, Smak wygnania... doświadczenia polskich sybiraków w latach 1940-1942   /239

Wiktuały, a zróżnicowanie etniczne i kulturowe 

Franciszek Leśniak, Kurioza kuchni leczniczej w XVII i XVIII w.   /257

Marcin Zybała, Aby obchodzili je jako dni ucztowania i wesela - różnice i podobieństwa w świętowaniu Purim przez polskich i rosyjskich Żydów   /271

Gabriel Szuster, Góralsko strawa. Pożywienie na Podhalu w XIX i XX w.   /280

Katarzyna Ceklarz, Gdy nie ma co do gęby włożyć... pożywienie głodowe na polskim Podtatrzu w XIX i pierwszej połowie XX w.  /295

Małgorzata Gnyś-Nidecka, Stypa - uczta zmarłych, bogów i ludzi  /304

Małgorzata Staszczak-Ciałowicz, Biesiadne maniery - o jedzeniu savoir-vivre'owo   /313

Motyw kuchni w filozofii, literaturze i sztuce

Jerzy Ciecieląg, Co Biblia mówi o jedzeniu?   /323

Sylwia Skiendziul, „Szczupak faszerowany, kiełbasa chlebowa ...", czyli słów kilka o potrawach postnych na stole krzyżackim w świetle Konigsberger Kochbuch  /329

Natalia Giza, Ability to cook as an indispensable quality of a Renaissance English „ideal woman" as presented in the conduct literature for women   /339

Anna Domin, Przepisy, porady, reklamy związane z kulinariami i gospodarstwem domowym na łamach wybranych polskich czasopism kobiecych w pierwszej dekadzie XX w.  /351

Tomasz Sysik, „Życie Praktyczne"- przewodnik kobiecego gospodarstwa domowego, (1926-1934)  /360

Anna Wywioł, Uczta dla oka. Jedzenie jako temat malarskich przedstawień   /369

Agata Stronciwilk, Jedzenie jako element ikonografii Vanitas. Współczesne interpretacje tradycyjnego motywu   /377

Aleksandra Gałka, Jabłoń -jabłko: znaczenie symboliczne i historia. Zarys problematyki   /388

Wykaz źródeł i literatury   /395

Indeks nazwisk  /429