Wielkie Księstwo Litewskie. Studia nad kształtowaniem się narodu u progu epoki nowożytnej (1569-1795)

Autor: Mathias Niendorf

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 360

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka i brzegi stron z lekkimi zabrudzeniami

Praca uzupełnia dyskusję literatury historycznej o jeszcze jeden przykład kraju. Ujmując kwestię typologicznie Wielkie Księstwo w granicach Unii Lubelskiej stanowiło państwo swoistego rodzaju. Jego korzenie sięgały średniowiecza, lecz nie możemy także przeoczyć owego braku kontynuacji na drodze ku nowoczesności. Przypadek litewski odróżnia się wyraźnie od klasycznych państw narodowych w Europie Zachodniej, jak i pozbawionych tradycji nowych tworów państwowych sąsiadujących z Litwinami Estończyków czy Łotyszy. Werner Conze ocenił „Litwinów” jako szczególne godny uwagi przypadek ukształtowania narodu lub z innej strony spoglądając, jego utraty.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie  /5
I. Założenie i warunki ogólne

A.Ukonstytuowanie się średniowiecznej natio lituanica   /25

B. Od unii lubelskiej do III rozbioru   /49

II. Dyskurs protonarodowy  /71

A.Mity o początku i władach  /71

1. Mity początku i pochodzenia   /76

2. Mity władców   /89\

B.Postrzeganie siebie i innych   /100

1. Litwa i jej sąsiedzi   /101

2. Kultura prawna i etniczna różnorodność   /108

3. Terminologia i taksonomia etnicznych kolektywów   /116

III. Dzielące i integrujące funkcje języka   /125

Elementy językowe   /127

Języki w obliczu przemian   /138

Obiektywne czynniki   /138

Subiektywne postrzeganie   /147 

IV. Rola religijności   /157

Konfrontacje wyznaniowe   /159

Religie w obliczu przemian   /159

Historiografia   /159

Struktury i statystyki   /163

Reformacja, kontrreformacja i konfesjonalizacja  /168

Stan badań i główne zarysy rozwoju   /168

Założenia konfesjonalizacji  /173

Tumulty, konflikty, koegzystencja  /185

Motywowana religijnie przemoc   /185

Formy i stanowiska teologii kontrowersyjnej   /191

Szanse wieloreligijnej koegzystencji   /202

Kult Maryi i świętych   /205

Kult maryjny   /208

Kult świętych   /222

V. Żmudź - przypadek przerwanego procesu narodowotwórczego   /237

Średniowieczne podstawy   /239

Główne rysy rozwoju dla wczesnego okresu ery nowożytnej   /247

Stosunki wyznaniowe   /249

Stosunki językowe   /253

Dyskurs o Żmudzi   /256

VI. Perspektywa i bilans   /265

Drogi do nowoczesności   /265

Retrospekcja przegląd i wnioski   /277

Bibliografia   /289

Indeks nazw geograficznych   /351

Indeks osobowy   /353