W poszukiwaniu equilibrium. Równowaga strategiczna i polityka bezpieczeństwa USA w latach 1945-2015

Autor: Grzegorz Nycz

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 564

Okładka: miękka 

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga! Nieznaczne zagięcie okładki, brzegi kartek przykurzone

Niniejsza praca dotyczy polityki bezpieczeństwa USA ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia broni nuklearnej i obrony przeciwrakietowej po II wojnie światowej. Celem poszukiwań badawczych autora było zobrazowanie ewolucji strategicznych założeń polityki bezpieczeństwa USA w dobie rywalizacji dwubiegunowej i w erze pozimnowojennej. Podjęte w ramach niniejszej pracy studia badawcze przyniosły w rezultacie opis i analizę kierunków polityki bezpieczeństwa międzynarodowego Stanów Zjednoczonych Ameryki od czasów amerykańskiego monopolu nuklearnego poprzez dekady wyrównania sił arsenałów strategicznych i względnego aquilibrium do wystąpienia globalnej przewagi USA po załamaniu bloku wschodniego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Zamrożona rywalizacja nuklearna dwu zimnowojennych supermocarstw była odnawiana w XXI wieku przez remilitaryzację polityki rosyjskiej i wzrost Chin do rangi potęgi światowej.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /7

Cel badań  /7

Główne tezy. Zagadnienia badawcze - przywracanie equilibrium strategicznego warunkiem pokoju  /8

Metodologia  /9

Struktura pracy  /11

Omówienie źródeł archiwalnych i dokumentów administracji  /11

Przybliżenie literatury i stanu badań /14

Podsumowanie  /18

Rozdział I. Strategiczny wymiar zbrojeń nuklearnych - zarys problematyki  /19

Wprowadzenie. Równowaga strategiczna - podstawowe założenia w dyskusji na temat polityki zagranicznej USA  /19

Krótkie uwagi o strategii i jej zimnowojennych ewolucjach - historia wojskowości, geopolityki i teoria gier  /28

Strategie nuklearne i teoria gier. Uwagi ogólne  /33

Sąd ostateczny ery nuklearnej - metafora i rzeczywistość strategiczna  /39

Rozdział II. Historia zbrojeń nuklearnych - geneza prac nad bronią atomową  /43

Początki drogi do Projektu Manhattan  /43

Rozwój prac nuklearnych USA od 1939 roku  /45

Sukces amerykańsko-brytyjski - bomba atomowa w rękach Stanów Zjednoczonych Ameryki  /50

Próby aromowe po zakończeniu Projektu Manhattan - początki ery termojądrowej i systemu kontroli zbrojeń nuklearnych /52

Rozdział III. Rozwój sił strategicznych po II wojnie światowej. Od zmasowanego odwetu do elastycznego reagowania (1945-1963)  /56

Polityka nuklearna USA u progu zimnej wojny  /56

Skuteczność broni nuklearnej - w stronę doktryny zmasowanego odwetu  /58

Przeciwnik nuklearny USA - ZSRR  /61

Odstraszanie i wyścig zbrojeń u progu ery termojądrowej /64

New Approach? - siły nuklearne receptą na słabość sił konwencjonalnych?  /66

Realizacja traktatu waszyngtońskiego - w stronę dwóch bloków  /66

Raport Deana Achesona - w stronę elastycznego reagowania  /73

Doktryna elastycznego reagowania  /76

W świetle kryzysu kubańskiego - modyfikacje strategicznej doktryny nuklearnej  /84

Losy arsenału strategicznego USA  /84

Ewolucja amerykańskich ICBM  /85

Kryzys kubański  /87

Obrona strategiczna USA - w kierunku systemów Sentinel i Safeguard  /95

Rozdział IV. Siły strategiczne USA po kryzysie kubańskim: w kierunku porozumienia o kontroli zbrojeń  /108

Dylematy kontroli zbrojeń  /108

Doktryna gwarantowanego wzajemnego zniszczenia (Mutual Assured Destruction, MAD)   /114

Elastyczność w ramach NATO  /116

Bilans sił do 1969 roku  /118

Administracja Nixona wobec dylematów strategicznych doby kryzysu gospodarczego  /120

Administracja Geralda Forda wobec dylematów strategicznych doby SALT  /149

Prezydentura Nixona i Forda: okres SALT i detente - podsumowanie  /171

Od Sentinel do Safeguard: ewolucja i ograniczenie programów obrony przeciwrakietowej USA doby SALT i wprowadzania porozumień ABM  /174

Rozdział V. Administracja Cartera i siły strategiczne USA  /190

Dylematy budżetu obronnego USA drugiej połowy lat 70. XX wieku  /190

Strategia administracji Cartera - przeciwdziałanie i kontrola zbrojeń  /209

Sprawa broni neutronowej  /216

SALT II, polityka sankcji i koniec detente /218

Prace w zakresie obrony przeciwrakietowej w latach administracji Jimmy`ego Cartera /221

Rozdział VI. Równowaga strategiczna w ostatniej dekadzie zimnej wojny. Polityka bezpieczeństwa administracji Ronalda Reagana  /225

Zmiany globalnej równowagi polityczno-gospodarczej lat 70. XX wieku  /225

Arsenał końca zimnej wojny  /231

Zmiany polityki strategicznej USA podczas pierwszej administracji Rolanda Reagana /233

Pociski M-X i modernizacja triady strategicznej. Program Peacekeeper  /252

Polityka bezpieczeństwa i obrony drugiej administracji Reagana  /259

Kontrola zbrojeń u schyłku zimnej wojny - w stronę pokojowego finału rywalizacji supermocarstw  /263

Ostatnie lata zimnowojennego wyścigu zbrojeń  /270

Założenia strategiczne Waszyngtonu u schyłku rywalizacji zimnowojennej - główne cele polityki bezpieczeństwa  /273

Modyfikacje w planowaniu strategicznym USA w ostatnich latach zimnej wojny /276

Rozdział VII. Inicjatywa Obrony Strategicznej SDI  /280

Stanowisko Ronalda Reagana wobec obrony przeciwrakietowej /280

Wizje technologiczne doby SDI. Inicjatywy organizacji High Frontier  /285

Przeciwdziałania wyników zastosowania technologii przeciwrakietowych rozwijanych w ramach realizacji SDI  /293

Miejsce SDI w planowaniu obronnym USA. Rola SDIO /299

Kontrowersje amerykańsko-radzieckie wokół SDI /309

Spór w USA wokół SDI  /312

Zakończenie SDI  /317

Futurystyczne akcenty SDI - wizje kosmicznej obrony przeciwrakietowej  /321

Rozdział VIII. Arsenał i założenia strategiczne USA w latach pozimnowojennych  /326

Polityka bezpieczeństwa administracji Georg`a` H.W. Busha  /326

Administracja Billa Clintona wobec globalnych wyzwań bezpieczeństwa /352

Polityka obronna USA doby wojny z terroryzmem za rządów George`a W. Busha  /382

Polityka bezpieczeństwa prezydenta Baracka Obamy  /413

Rozdział IX. Konsekwencje "amerykańskiego stulecia" w XX i XXI wieku z perspektywy studiów imperialno-globalnych  /435

Równowaga strategiczna i wielkie przełomy geopolityczne - Pax Americana a dawna rywalizacja mocarstw lądowych i morskich  /435

Zagrożenie radzieckie dla geopolitycznej pozycji Zachodu  /438

Ameryka centrum geopolitycznym - obawy i nadzieje okresu powojennego z perspektywy półkuli zachodniej  /440

Bezpieczeństwo narodowe w strategiach geopolitycznych USA i wyzwania XXI wieku: pomiędzy Pax Americana a zagrożeniami hegemonizmu regionalnego /445

Podsumowanie /459

Postscriptum. Bomba B61-12 i program Nuclear Sharing NATO (z udziałem polskim?)  /466

Aneks. Tabele uzupełniające  /471

Wykaz użytych skrótów  /478

Summary  /481

Bibliografia  /484

Źródła - akty prawne, dokumenty i sprawozdania instytucji państwowych oraz organizacji międzynarodowych  /484

Wystąpienia  /492

Public Papers  /494

Dokumenty i sprawozdania administracji Stanów Zjednoczonych Ameryki  /495

Dokumenty traktatów i porozumień międzynarodowych udostępniane przez Departmanet Stanu  /499

Przeglądy obronne  /504

Raporty Departamentu Obrony  /505

Office of the Comptroller  /506

Raporty SDIO-BMDO-MDA  /506

Raporty instytucji struktur Departamentu Obrony (i sił zbrojnych USA) w Centrum Informacji Technicznych Departamentu Obrony (Defence Technical Information Center, U.S. Department of Defense)  /507

Akty prawne, dokumenty i sprawozdania komisji oraz agend Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki  /514

Dokumenty OBWE  /522

Dokumenty i raporty Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO)  /522

Pozostałe dokumenty i raporty  /523

Wspomnienia, korespondencja  /525

Monografie i opracowania  /526

Artykuły prasowe /539

Raporty i publikacje elektroniczne  /544

Artkuły prasowe  /551

Strony internetowe /553

Spis tabel, wykresów, rysunków i zdjęć  /558