W krainie porannej ciszy i śnieżnopiórych żurawi. Zachód a Królestwo Choson. Historia wczesnych kontaktów XVI - XIX w.

Autor: Andrzej Wadas

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 458

Okładka: twarda

Format: 16,0 cm x 24,0 cm

Królestwo Chosŏn jako ostatni kraj Dalekiego Wschodu zostało włączone siłą do zwaśnionej rodziny narodów świata na fali zwycięskiego pochodu zachodniej cywilizacji w czasach nowożytnych. Do wieku XVI mamy do czynienia nie z jedną historią, lecz z historiami poszczególnych państw13. Dla chrześcijańskich misjonarzy fakt ten był radosnym wypełnieniem się ewangelicznej obietnicy, że u końca świata Dobra Nowina będzie głoszona po krańce ziemi. Dla ówczesnych przedstawicieli zachodniej dyplomacji nowy kraj jawił się jako mało znaczący i peryferyjny – przedmiot, a nie podmiot polityki, gdzie bez większego ryzyka można było praktykować brutalną, cyniczną dyplomację bez białych rękawiczek. Z czasem ów zachodni cynizm miał zastąpić „abakus i miecz” japońskich zdobywców. Dla niektórych „otwarcie” Korei stanowiło perspektywę szybkiego wzbogacenia się, a działalności charytatywnej misjonarzy towarzyszyła zażarta walka o koncesje, prowadzona przez przedstawicieli zachodnich elit gospodarczych. Dla entuzjastów dziewiętnastowiecznej nauki i techniki był to wreszcie kraj, który należało uszczęśliwić zdobyczami zachodniej cywilizacji.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Podziękowania  /13

Uwagi techniczne  /15

Wstęp  /17

Rozdział I. W Studni Czasu  /27

Dusza Dalekiego Wschodu   /27

Wojna kalendarzy   /28

Pod okiem przodków   /33

Prokrustowe łoże periodyzacji   /35

Chronologia kontaktów   /39

Europy i Azji żywoty paralelne   /40

Nestoriańskie ślady (VII‒IX w.)   /41

Arabowie (X w.)   /45

Pax Mongolica (XIII w.)   /47

Gwiazdy nad Edenem (XVI w.)   /50

Rozdawcy prezentów   /52

Rozbitkowie (XVII‒XIX w.)   /57

Odkrycia geograficzne (1787‒1797)   /59

Opium i Biblia (1816‒1836)   /61

Krew męczenników (1791‒1866)   /63

Małe wojny z poganami (1866‒1871)   /65

Przełomowa dekada (1876‒1886)   /68

Zachodnia dominacja (1882‒1905)   /69

Pod japońskim parasolem   /78

Studium przypadku: 1891 ‒ rok bez znaczenia   /81

Rozdział II. Dziesięć tysięcy mil  /85

Mapy mentalne   /85

Od wyspy do półwyspu   /87

 W stronę Korei   /94

Kang i ondol   /96

Wiatr i morze   /98

Kraj pomostowy   /101

Wokół świętej góry Paektu   /103

„Sperwer”, „Lyra” i „Alcesta”   /107

Koleją i parowcem   /114

Kolej Transsyberyjska   /116

Wędrówki po kraju   /117

P’ungsu: groby i świątynie   /120

Przestrzeń władzy: Pałac Kyŏngbok  /121

Podług zwyczaju i nieba koreańskiego   /123

Studium przypadku: Rosjanie w podróży po Chosŏn   /130

Rozdział III. Wśród białych żurawi  /139

Idole natury ludzkiej   /139

Wyobrażenia i poznawanie zmysłami   /146

Stereotypy, uogólnienia, przejaskrawienia   /155

Konflikty wartości    /161

Ptaki osiadłe i przelotne   /165

Dyplomacja i miłość   /167

Et in Corea ego  /172

Studium przypadku: Charakter Koreańczyków według C. Dalleta   /174

Rozdział IV. Pięcionożne naczynie ofiarne  /181

Szamańska pieśń ducha   /181

Tysiącletnie królestwo Buddy   /196

W kraju lojalnego syna   /205

Chrystus jak chinina   /215

Studium przypadku: Jezuicki wpływ bez obecności   /231

Rozdział V. Królestwo prawości  /239

Między orientalnym despotyzmem a mimetycznym kolonializmem (1876‒1910)  /239

Paroksyzmy modernizacji   /262

Pod japońskim parasolem   /275

Studium przypadku: Mąż stanu  /288

 Rozdział VI. Światło i mrok starych ksiąg  /295

Obrazy Korei   /295

Dom niewoli   /304

Wzorzec dla innych narodów   /309

Spustoszona winnica   /315

Królestwo Pustelnika   /320

Uczniowie Matteo Ricciego    /324

Dwa modele edukacji   /328

Studium przypadku: Uczony /340

Rozdział VII. Prace i Dnie  /343

Pot   /343

Tułaczka   /344

Zysk   /357

Łzy   /362

Krew   /365

Claritas    /370

Studium przypadku: Rodzina Jankowskich   /374

Zakończenie  /379

Bibliografia  /385

Indeks osobowy  /427

Indeks nazw geograficznych  /445

Summary  /453