W cieniu imperium. Kulisy ukraińsko-rosyjskiej wojny kulturowej

Autorka: Wira Ahejewa

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 416

Okładka: twarda

Format: 14,0 cm x 20,5 cm

Ukraińska walka o niezależność od rosyjskiego imperium trwa od setek lat. Jeśli nie na arenie politycznej czy militarnej, to na gruncie literatury i kultury. Bo cel Rosji – nieważne czy carskiej, sowieckiej czy putinowskiej – pozostaje niezmienny: zmiażdżyć odrębność Ukrainy, zawłaszczyć jej dokonania i sfałszować historię.

To dlatego historia ukraińskiej kultury to w rzeczywistości – jak ukazuje Wira Ahejewa, krytyczka literacka i filolożka – historia oporu przeciwko imperium. Ukraińscy twórcy toczyli bój o wszystko: język (zwany pogardliwie „małoruskim”), folklor, a nawet pamięć.

Walka nigdy nie odbywała się na równych zasadach, bo imperium raz po raz sięgało po realne i zabójcze środki nacisku. Zasięg rosyjskiej machiny kolonialnej jest tak olbrzymi, że w ukraińskim sprzeciwie z łatwością można dostrzec echa również polskich zmagań.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Oksana Zabużko - Notatki do historii niezakończonej wojny  /7

Przedmowa /25

Rozdział 1. Alienacja Moskali, tożsamość narodowa i podwójna lojalność  /45

Rozdział 2. Dikańka i Petersburg Mykoły Hohola  /79

Rozdział 3. "Ukraińskość w literackich rozprawach z moskiewszczyzną": Iwan Neczuj-Łewycki przeciwko imperium  /119

Rozdział 4. Łesia Ukrainka: "Nam, Ukraińcom, nigdy się w Moskwie nie szczęściło..."  /141

Rozdział 5. Jak humanizm literatury rosyjskiej wyczerpał się na kwestii ukraińskiej  /165

Rozdział 6. Walka o autonomię kulturową: Iwan Kalita czy doktor Faust?  /201

Rozdział 7. Wikingowie, artefakty z brązu i Kapitol /221

Rozdział 8. Konflikt pamięci w prozie Domontowycza: moderniści kontra archaiści  /241

Rozdział 9. Radzieccy klasycy poboru petlurowskiego  /271

Rozdział 10. Tożsamość podporządkowanych: dwulicowość, maskowanie i "zdrada"  /297

Rozdział 11. Leki na amnezję kulturową  /337

Rozdział 12. Rękopisy płoną albo o znaczeniu historii rodzinnych  /359

Rozdział 13. Czas zbierać kamienie  /385