Uwikłani w przeszłość. Proskrybowani i dyletanci

Autor: Waldemar Łazuga

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 500

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 22,5 cm

Rok 1918 to jedna z najważniejszych dat w naszej historii. Niepodległość – największy, wyczekiwany dar – wyłaniała się z chaosu. Rewaloryzowała wszystkie dotychczasowe nurty myślenia o Polsce i wszystkie polityczne programy. Powracało pytanie: czy borykającą się z kłopotami Polską powinni rządzić „fachowcy” związani z zaborczym aparatem władzy, czy też ci właśnie – z tego samego powodu – od rządów powinni być odsunięci? Kto był, a kto nie był w niewoli patriotą?

Przeszłość przeszłości nierówna. W Galicji przez trzy ostatnie dekady XIX wieku z trudem wyobrażano sobie Polskę bez Austrii. Rosja i Prusy nie pozostawiały Polakom złudzeń i nie zmieniały tego dłuższe czy krótsze okresy „ociepleń”. W Austrii droga prowadziła od alienacji, przez akceptację, aż po pewien stan idealizacji monarchii, która pozwalała cieszyć się wolnością słowa, wyznania i sumienia, pielęgnować język ojczysty, kulturę i oświatę. Pozwalała nawet robić kariery polityczne. Zasiadać w gabinetach. Błyszczeć na salonach. Jak postrzegana była c.k. monarchia w Polsce po 1918 roku? Jak postrzegali ją Polacy, którzy w życiu publicznym odgrywali wybitne role? Jaki bagaż dźwigano? Co się z tym bagażem stało? Uwikłani w przeszłość to w pewnym sensie ciąg dalszy książki Kalkulować… Polacy na szczytach c.k. monarchii z 2013 roku. Bohaterowie – odpowiednio starsi – są w większości ci sami. Tamta historia kończy się w 1918 roku. Ta w roku 1918 właściwie się zaczyna.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp   /9

Rozdział I. Sceny i obrazy  /21

1. W teatrze lwowskim   /21

2. W auli w Krakowie  /28

3. Franciszek Józef z Mladej Boleslavi i nowelki Josepha Rotha  /36

4. Cesarski portret w polskim poselstwie w Wiedniu  /39

5. "Równe szczęście"  /47

6. "Beztrosko, jak zawsze   u Austriaków"   /54

Rozdział II. Stosunek historyczny   /65

1. Mężowie stanu "najwyższej próby"   /67

2. Namiestnik irredentysta  /69

3. Sojusz przeciw Rosji   /79

4. Garibaldi i Cavour  /84

5. Parasol ochronny czy inscenizator piłsudczyzny?  /87

6. Ku wojnie  /91

7. Czy można dać mu broń?  /93

8. "Sui generis rząd narodowy" i Legiony  /97

9. Skarb austriacki i ślubnego  /101

10. Brygadier i minister   /106

11. Pomyłka rozumu?  /110

12. Odwrotnie niż u Mefista   /118

13. Coś, co odstręcza ludzi   /123

14. Niemiec o polskim nazwisku  /127

15. Bilińskiego życie po życiu  /135

16. Garby Bobrzyńskiego i ego Piłsudskiego  /139

17. "Odastriaczanie" legionów   /144

18. Przypadek generała Romana Żaby  /152

19. Dłużej tu niż w Wiedniu czy Lwowie  /157

20. Przed i po maju   /167

21.Sen Witosa   /171

22. Przyrzekał Austrii   /174

23. Kandydat na prezydenta   /178

24. Generał Zagórski i czarny cadillac  /184

25. Choroba starości  /188

Rozdział III. "Zmora bojkotu"   /197

1. Bohater tragedii (nie tylko) antycznej  /199

2. Minister oświaty kojarzony z Klimtem   /217

3. Czterej byli cesarscy ministrowie  /222

4. Kandydat na konferencję pokojową i niedoszły minister spraw zagranicznych   /234

5. Namiestnik, który pozostał we Lwowie  /246

6. Ćwiklińskiego powrót do Wielkopolski  /269

7. Prosktybowani czy emeryci?   /274

8. Największy "Austriak"   /278

9. Na uniwersytecie  /283

Rozdział IV. Fotograf tamtego świata   /297

1. Kuzyn dziennikarza z Wesela  /299

2. Umiera symbol   /334

3. Rozstanie z wojskiem  /340

4. Poza wojskiem  /343

5. "Pierwszy kanclerz polskiego Skarbu"  /345

6. Pamiętniki Leopolda   /354

7. Austriacka wizytówka   /361

Rozdział IV. Księżna z Żywca   /367

1. Twardość Ankarcronów   /369

2. Ludwikowa Badenia  /373

3. "Sami przeuroczy ludzie"  /376

4. Miłość od pierwszego wejrzenia  /380

Zakończenie  /409

Bibliografia  /413

Spis ilustracji  /437

Indeks  /445

Opowieści miejsc i rzeczy (po stornie 464)